Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για αυτή την πόλη που το φιλοξενεί; Πιο ειδικά, ποια είναι η βαρύτητα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για όσους ζούμε και δραστηριοποιούμαστε στη Θεσσαλονίκη; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα μας δώσει την απάντηση στο πιο βασικό ερώτημα: Ποιο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θέλουμε ή θα θέλαμε; Ή, να το πούμε διαφορετικά, ποιος είναι ο χαρακτήρας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που θα επιθυμούσαμε, σαν πολίτες και χρήστες του;
Αν δούμε την πορεία του Φεστιβάλ απ’την αρχή αυτού του θεσμού μέχρι σήμερα, θα παρατηρήσουμε ότι ξεκίνησε με ένα αυστηρό προσδιορισμό του χαρακτήρα του για να χάσει ένα μεγάλο μέρος του, να ξαναβρεί κάποια στοιχεία του, να τα χάσει πάλι και να κάνει κάποιες προσπάθειες για να προσδιορίσει το χαρακτήρα του, ως ένα σημείο, και μετά να πέσει πάλι στη θολούρα ενός αμήχανου τοπίου. Αυτή η διαδρομή θα μπορούσε να ήταν αυτή ενός εκκρεμούς, στο οποίο, όσο περνάει ο χρόνος, η μπαλίτσα δεν επανέρχεται στην προηγούμενη θέση της. Δεν μπορεί πλέον να είναι εκκρεμές, η εμμονή σε έναν τρόπο παρουσίασης είναι φανερός και δημιουργεί κάποια ερωτήματα.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Ένας θεατής παρακολουθεί όσες περισσότερες ταινίες μπορεί κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Κυνηγά το αριστούργημα ή κάτι που θα μπορούσε να ήταν αριστούργημα. Άλλωστε αυτός ο χαρακτηρισμός έχει έντονα υποκειμενικά στοιχεία. Στο τέλος αυτής της τρελής κούρσας θα καθίσει κουρασμένος, θα ανοίξει τα κιτάπια του και θα προσπαθήσει να εξετάσει δύο θέματα: τι είναι αυτό που θα μείνει απ’αυτό το Φεστιβάλ και ποια είναι η πρόταση αυτού του Φεστιβάλ για την κινηματογραφοφιλία.
Το πρώτο θέμα λύνεται σχετικά εύκολα. Θα βρει κάποιες ταινίες που θα βάλει στην άκρη και θα τις θυμάται για καιρό. Όσο περνάει ο χρόνος όλο και πιο δύσκολα βρίσκει αυτές τις ταινίες και ο αριθμός τους είναι μικρός. Αυτό όμως δεν είναι πρόβλημα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά της παγκόσμιας κινηματογραφίας, αφού οι αριστουργηματικές ταινίες όλο και σπανίζουν, φαίνεται ότι έχουν ειπωθεί τα πάντα, γύρω απ’τον κινηματογράφο. Όμως ας αφήσουμε ένα σημείο ανοικτό.
Το δεύτερο θέμα είναι που καίει. Αν το Φεστιβάλ δεν είναι παρά ένας χώρος προβολής ταινιών, τότε δεν είναι παρά μια γιγαντιαία κινηματογραφική λέσχη. Αν, παρόλα αυτά, θυμηθούμε ότι πολλές λέσχες κινηματογράφου θέλουν να προτείνουν μια άποψη κινηματογραφική, όταν ένα φεστιβάλ δε θέλει να έχει μια ξεκάθαρη γνώμη, αυτό σημαίνει πολλά. Εδώ θα βρούμε, για το τέλος, πάλι το προηγούμενο θέμα.
Με άλλα λόγια, αν αυτό το Φεστιβάλ δεν προτείνει, δε φωτίζει περισσότερο κάποιο σημείο του παγκόσμιου κινηματογραφικού χώρου, τότε δεν μπορεί να είναι ούτε μία σοβαρή κινηματογραφική λέσχη και δεν μπορεί να βρει αυτό το διαμαντάκι που βρίσκεται κάπου και περιμένει τον κυνηγό ταλέντων να το ανακαλύψει, άρα ο θεατής μας θα μείνει διπλά ανικανοποίητος.
Τελικά, σε ποιο σημείο του Φεστιβάλ θα ταυτιστεί ο επισκέπτης του, ο θεατής, ο ερευνητής, ο κριτικός; Και έτσι νοσταλγούμε τις δημιουργικές μέρες του Εϊπίδη… Ας ελπίσουμε αυτή η διοργάνωση να τα διαψεύσει όλα αυτά.
Γιάννης Φραγκούλης
Περισσότερα για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης εδώ
