ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ

ο άνθρωπος Μάνος Μαλαμίδης πίσω από το έργο του

του Γιάννη Φραγκούλη

Πέρασαν δύο μέρες που μάθαμε την ξαφνική αναχώρηση του Μάνου Μαλαμίδη. Δεν είμαστε πιο ψύχραιμοι. Ακόμα μας στεναχωρεί αυτό το ξαφνικό γεγονός, όχι ο Μάνος, αυτός πάντα μας έδινε χαρά. Ήρθε λοιπόν η ώρα να το δούμε πίσω από το έργο του, ίσως αυτή η οπτική είναι η πιο ουσιαστική για έναν άνθρωπο όπως ο Μάνος. Αν αληθεύει ότι αυτό που μας απομένει είναι αυτό που αφήνουμε πίσω μας, ο Μάνος Μαλαμίδης άφησε έναν τεράστιο πλούτο. Σε αυτό θα αναφερθώ σε αυτό το σημείωμα.

Η πρώτη φορά που είδα το Ιστορικό και Συλλεκτικό Αρχείο είχα μείνει με το στόμα ανοικτό.  Ένας θησαυρός σε ένα τόσο μικρό χώρο. Τι να πρωτοδείς. Τι να θαυμάσεις και τι να ερευνήσεις. Αν το κεφάλι σου μείνει ακίνητο, είναι μπροστά σου μπορεί πέντε ή έξι αφηγήσεις που η κάθε μία τους εγείρει άλλες τόσες. Πίνακες, γκραβούρες, αντικείμενα συλλεκτικά, πολεμικά «εργαλεία», βιβλία, πολλά βιβλία, αποκόμματα, κλασέρ με θεματικές, με αποδελτίωση από εφημερίδες, κούτες που περιμένουν να αξιολογηθούν… Και μέσα σε όλο αυτό τον πλούτο, ο Μάνος χαμογέλαγε και ήταν έτοιμος να σου διηγηθεί. Και εσύ τον άκουγες συνεπαρμένος.

Δεν άντεχες όλο αυτό το ρου των πληροφοριών. Τα ήθελες όλα. Απληστία. Η μία ερώτηση ακολουθούσε την άλλη. Οι απαντήσεις σε βομβάρδιζαν. Δεν ήθελες να φύγεις. Αν ήθελες να έρθεις ήξερες τον τρόπο. Στη φωτογραφία το βλέπουμε και -σχήμα οξύμωρο- τώρα όσο και να του τηλεφωνήσουμε δεν θα κατέβει. Αυτό μας στεναχωρεί ρε Μάνο. Μόνο αυτό. Και ένα άλλο μας ανησυχεί.

Τι θα γίνει όλο αυτό; Που θα καταλήξει; Ελπίζω να μην το δούμε στα αζήτητα. Πρώτα εμείς οι φίλοι του θα πρέπει να συνεχίσουμε το έργο του. Όσο μπορούμε. Μετά το κράτος ή ο Δήμος. Μου είχε πει ότι ο αντιδήμαρχος τεχνικών έργων είχε ενδιαφερθεί για το Αρχείο, κάποια στιγμή και ο Κωνσταντίνος Ζέρβας, πριν να γίνει Δήμαρχος, τώρα; Μήπως το Πανεπιστήμιο θα μπορέσει να δει εδώ έναν τεράστιο εκπαιδευτικό θησαυρό; Μπορεί! Κανείς δεν ξέρει. Περιμένουμε.

Θα περιμένουμε το πολιτικό του μνημόσυνο για να σκεφτούμε, να πάρουμε αποφάσεις. Θα περιμένουμε κάποια αντίδραση από επίσημα χείλη. Θα περιμένουμε…

Όποιος θέλει να δει γιατί πράγμα μιλάμε ας κάνει μία βόλτα από την οδό Γκαρμπολά, ας δει από τη βιτρίνα και αν δεν κολλήσει εκεί τουλάχιστον 20 λεπτά θα είναι θαύμα… Κάποτε ο Μάνος έκανε μία καλλιτεχνική εκδήλωση στον πεζόδρομο, την οδό Γκαρμπολά, μία εκδήλωση έτσι για τους κατοίκους, πότε μαζεύτηκαν 200 και άτομα, όπως μου είχε πει, κανένας δεν το κατάλαβε. Πότε ο Δήμος άρχισε να το διαμορφώνει και να τον κάνει πεζόδρομο, πάλι κανείς δεν το κατάλαβε.  Άλλο ένα θαύμα!..

Αυτό που ο Μάνος είχε κάνει ήταν να συνδέσει το παρελθόν με το σήμερα. Για να μπορέσει η Ιστορία να γίνει ένα ζωντανό σώμα, όχι ένα μουσειακό είδος. Ακόμη, η ιδεολογία του έγινε πολλές φορές πράξη. Και είχε αποτελέσματα. Ας ακολουθήσουμε αυτό το δρόμο, μπορεί να είναι δύσκολος, αλλά είναι όμορφος, καταπληκτικός, γοητευτικός. Σου δίνει δύναμη. Μας κάνει πολίτες, μας ανασταίνει και εξελίσσει την κοινωνία μας.

Το κείμενο αυτό ας διαβαστεί σα μία πρόταση. Επί του πρακτέου. Ας προβληματίσει εμάς και, ίσως, τους επώνυμους, μη γίνει κάτι…



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved