ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
ΡΩΣΙΑΣ-ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ
Σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας: γράφει ο Γιάννης Ιωαννίδης
Η τουρκική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει τη ρωσική εισβολή ως «πόλεμο». Γεγονός που της δίνει το δικαίωμα βάσει της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936 να κλείσει τα στενά του Βοσπόρου. Από αυτά μπορεί κάποιος να οδηγηθεί στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό ισχύει για τα πολεμικά πλοία. Αν και η ενέργεια αυτή ισχύει για οποιοδήποτε ναυτικό σκάφος, στοχεύει σαφώς στον ρωσικό στόλο. Σε περίπτωση που η Μόσχα επιδιώξει να ενισχύσει τη δύναμη πυρός που ήδη διαθέτει εκεί. Η απόφαση της Τουρκίας είναι, τουλάχιστον, μια σημαντική συμβολική απόφαση για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΡΩΣΙΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ: ΤΙ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΠΙΣΩ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ;
Παρά τους περιορισμούς στα πολεμικά πλοία στον Βόσπορο φαίνεται η πολιτική της Τουρκίας. Είναι σαφές ότι η Τουρκία έχει αναζητήσει μια στρατηγικά υπερασπίσιμη αλλά ηθικά αμφισβητήσιμη μέση λύση. Όπως και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ. Αν και η Τουρκία ψήφισε υπέρ του ψηφίσματος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Αυτού που καταδίκασε τη Ρωσία. Δεν επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία ούτε έκλεισε τον εναέριο χώρο της στα ρωσικά αεροσκάφη.
«Σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας: η Τουρκία
θέλει να αποτρέψει την εμφάνιση ενός κουρδικού κράτους.»
Ορισμένοι παρατηρητές έσπευσαν να επισημάνουν τις διαφορές μεταξύ της τουρκικής πολιτικής και των οριστικών φιλοουκρανικών προσεγγίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Υπονοούν ότι η Άγκυρα προσπαθεί να τα έχει και τα δύο: Παραμένει ρητορικά προσηλωμένη στην ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Προσφέρεται να μεσολαβήσει στη σύγκρουση. Κλίνει προς τη Ρωσία. Υπάρχει κάποια λογική σε αυτό. Ειδικά μετά την αγορά του ρωσικής κατασκευής συστήματος αεράμυνας. Του γνωστού ως S-400.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΡΩΣΙΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ: ΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ωστόσο, δεν πρόκειται τόσο για κλίση όσο για αναγνώριση ότι τα συμφέροντα της Τουρκίας είναι συνυφασμένα με τη Ρωσία. Κυρίως σε κρίσιμους τομείς, ειδικά στη Συρία. Εκεί, η Τουρκία θέλει να αποτρέψει την εμφάνιση ενός κουρδικού κράτους. Να διατηρήσει την πίεση στις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG). Μια ομάδα που συνδέεται με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία έχουν χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση.
Για να επιτύχουν αυτούς τους στόχους, οι Τούρκοι αξιωματούχοι πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις ρωσικές ευαισθησίες. Η Μόσχα είναι ο σημαντικότερος εξωτερικός παράγοντας στη Συρία. Μπορεί έτσι να περιπλέξει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας εκεί. Να ματαιώσει τις διπλωματικές της προσπάθειες.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΡΩΣΙΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ: ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ
Πώς εντάσσεται η Ρωσία στην ευρύτερη στρατηγική εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας;
Τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία ακολουθεί αυτό που μπορεί να περιγραφεί καλύτερα ως ανεξαρτησία της εξωτερικής πολιτικής. Είναι σημαντική δύναμη στη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο. Η Άγκυρα επεδίωξε μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική. Κατά καιρούς συγκρούστηκε με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.
«Σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας: Ακόμη και
ενώ υποστήριζαν διαφορετικές πλευρές
ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ρώσος
πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρούσαν διάλογο.»
Για παράδειγμα, το 2017, η Τουρκία αποφάσισε να αγοράσει τους S-400. Το βήμα αυτό συνέπεσε με έναν αυξανόμενο διάλογο μεταξύ της Άγκυρας και της Μόσχας. Περιλάμβανε κινήσεις για την αναβάθμιση των οικονομικών δεσμών και συζητήσεις για την εμβάθυνση των διπλωματικών. Ακόμη και των στρατιωτικών σχέσεων.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία και η Ρωσία έχουν βρεθεί στα αντίθετα άκρα μεγάλων περιφερειακών συγκρούσεων. Μεταξύ άλλων στη Συρία, τη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Μια περιοχή για την οποία η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν διεξήγαγαν έναν πρόσφατο πόλεμο. Ακόμη και ενώ υποστήριζαν διαφορετικές πλευρές σε αυτά τα μέρη, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρούσαν διάλογο.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΡΩΣΙΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ: ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ;
Η Τουρκία έχει γενικά υποστηρίξει την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Ο Ερντογάν κατήγγειλε την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. Έχει ταχθεί υπέρ των Τατάρων της Κριμαίας. Μια τουρκική εθνοτική ομάδα που υπέφερε υπό τη ρωσική κυριαρχία.
Η Τουρκία πούλησε οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία. Πριν από την πιο πρόσφατη εισβολή της Ρωσίας. Αν και ορισμένες αναφορές αναφέρουν ότι παραδόθηκαν μόνο περίπου δώδεκα έως είκοσι. Παρόλα αυτά, σε οποιονδήποτε αριθμό, τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 είναι θανατηφόρα. Έχουν αναπτυχθεί με μεγάλη αποτελεσματικότητα στη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Πώς είναι πιθανό αυτός ο πόλεμος να επηρεάσει τα συμφέροντα της Τουρκίας στην περιοχή;
Η Τουρκία έχει επιδιώξει να επεκτείνει τις εμπορικές της σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία. Είναι επίσης προορισμός για Ρώσους τουρίστες και εισαγωγέας πετρελαίου και φυσικού αερίου. Με δεδομένο ότι αυτός ο πόλεμος επηρεάζει αυτούς τους δεσμούς και ανεβάζει τις τιμές της ενέργειας. Η τουρκική οικονομία -που ήδη βιώνει πληθωρισμό άνω του 50%- θα αισθανθεί τις επιπτώσεις.