ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Ονομασία: γράφει ο Κώστας Πετρόπουλος
Η αρχαιότερη ονομασία της Κύπρου ήταν Αλασία. Με το όνομα αυτό αναφέρεται σε κείμενα των ανατολικών λαών, όπως και στην αλληλογραφία του φαραώ Ακενατόν (Αμέναφη Δ΄, 14ος αιώνας π.Χ.) με τον βασιλιά της Αλασίας, πινακίδες της Τελ-ελ-Αμάρνα.
Ονομασία: Ο Απόλλωνας
Η αλληλογραφία μεταξύ των δύο βασιλιάδων υπάρχει σε ένα χετιτικό κείμενο των αρχών του 12ου αιώνα π.Χ. που μνημονεύει μια νίκη των Χετταίων σε ναυμαχία εναντίον του στόλου της Αλασίας, σε πήλινες πινακίδες της Ουγκαρίτ, που χρονολογούνται στην εποχή της επιδρομής των «λαών της θάλασσας», 12ος αιώνας π.Χ.
Σχετική θα πρέπει να είναι και η ονομασία «Αλασιώτας» του θεού Απόλλωνα, όπως αναφέρεται στην επιγραφή «Απολλώνι τω, Αλασιώτα», σε βάθρο αγάλματος που βρέθηκε στην Ταμασσό.
Ονομασία: Κύπρος
Η προέλευση και η ακριβής σημασία της ονομασίας αυτής δεν είναι βεβαιωμένη. Η άποψη, πάντως, ότι προέρχεται από το πελοποννησιακό τοπωνύμιο Αλασίον, που το μετέφεραν στο νησί ομάδες Αρκάδων αποίκων τον 14ο αιώνα π.Χ., αμφισβητείται.
Για την προέλευση της ονομασίας Κύπρος, αυτής που επικράτησε τελικά από την αρχαιότητα, έχουν γραφτεί έως τώρα πάρα πολλά. Αρχικά και για πολλά χρόνια πίστευαν ότι η ονομασία προερχόταν από το φυτό κύπρος που σημαίνει την χένα (κνα). Καθώς όμως η παραγωγή του συγκεκριμένου φυτού στην Κύπρο ήταν πολύ περιορισμένη -ακόμη και σήμερα με δυσκολία βρίσκει κανείς μερικά φυτά χένας-, η ερμηνεία αυτή δεν μπορεί να είναι πειστική.
Ονομασία: Η κόρη του βασιλιά
Ο Στέφανος Βυζάντιος αποδίδει την ονομασία στην κόρη του μυθικού βασιλιά Κινύρα, η οποία ονομαζόταν Κύπρος. Άλλοι στο γιο του Κινύρα που είχε, κατ’αυτούς, το όνομα Κύπρος.
Έχει ακόμα γραφτεί πως το όνομα προέρχεται από μια αρχαία πόλη της Κύπρου που βρισκόταν μεταξύ Κερύνειας και Ακανθούς, αυτή λεγόταν Κύπρος, κατά τον Ισίδωρο. Οι Ζωναράς και Νόννος σημειώνουν πως η ονομασία προέρχεται από το Κύπρις, ένα από τα επίθετα της Αφροδίτης.
Ονομασία: Ο χαλκός
Ο G. Dossin ερμηνεύει το όνομα της Κύπρου από το σουμεριακό zubar, που σημαίνει τον χαλκό, ή το kubar, που σημαίνει τον ορείχαλκο. Ο Κ. Χατζηιωάννου σημειώνει ότι ίσως το μέταλλο του χαλκού, στην γλώσσα των Ετεοκυπρίων, να λεγόταν κύπρος, ή κάτι παρόμοιο, και από αυτό ονομάστηκε το νησί Κύπρος. Ο χαλκός σε πολλές γλώσσες έχει ονομασία που συνδέεται με την λέξη «Κύπρος», όπως cuprum, kupher, cuivre, copper κ.ά.
Όπως, λοιπόν, φαίνεται από τα παραπάνω Κύπρος και χαλκός είναι δύο έννοιες συνώνυμες από πολύ νωρίς, καθώς μάλιστα το νησί ήταν γνωστό για την πλούσια παραγωγή του σε χαλκό. Η Κύπρος, πιθανώς, πήρε το όνομά της από μια ετεοκυπριακή ή σουμεριακή λέξη που σήμαινε τον χαλκό, την δάνεισε σε άλλες γλώσσες, κυρίως ευρωπαϊκές. Οι διάφορες άλλες ετυμολογίες που κατά καιρούς προτάθηκαν θα πρέπει μάλλον να εγκαταλειφθούν.
Ονομασία: Ο Όμηρος
Πάντως, πρώτος ο Όμηρος χρησιμοποίησε στην ελληνική γλώσσα το όνομα Κύπρος, το οποίο, έτσι, παραγκώνισε την παλιότερη ονομασία Αλασία. Στην Ιλιάδα (λ15-23) διαβάζουμε ότι ο πολύτιμος θώρακας του Αγαμέμνονα ήταν δώρο του Κινύρα, μυθικού βασιλιά της Κύπρου, στην οποία είχε φτάσει το μεγάλο νέο της εκστρατείας των Αχαιών κατά της Τροίας («πεύθετο γαρ Κύπρον δε μέγα κλέος…»).
Συχνές αναφορές έχουμε και στην Οδύσσεια, όπως στην ραψωδία δ, στίχος 83, όπου η Κύπρος αναφέρεται ως ένας από τους τόπους στους οποίους περιπλανήθηκε ο Μενέλαος, μετά την άλωση της Τροίας («Κύπρον, Φοινίκη τε και Αιγυπτίους επαληθείς…»).
Στην ραψωδία θ και στους στίχους 359-364, όπου αναφέρεται ότι στην Κύπρο κατέφυγε η Αφροδίτη όταν ο Ήφαιστος έλυσε τα δεσμά που την κρατούσαν δεμένη με τον Άρη («η δ’άρα Κύπρον ίκανε φιλομμειδής Αφροδίτη, ες Πάφον…») και στην ραψωδία ρ στίχοι 442 και 443 σε μια ψεύτικη διήγηση Οδυσσέα.
Διαβάστε τα άρθρα σχετικά με την ιστορία που έχουμε δημοσιεύσει
