ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Ανησυχίες για ασφάλεια: γράφει ο Γιάννης Ιωαννίδης
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια που εξέφρασε η Τουρκία κατά την αντίθεσή της στις αιτήσεις προσχώρησης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι θεμιτές. Δήλωσε την Κυριακή ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στο Ρόιτερ, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Φινλανδία.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
«Πρόκειται για εύλογες ανησυχίες. Πρόκειται για την τρομοκρατία, πρόκειται για εξαγωγές όπλων.», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Φινλανδό πρόεδρο Σάουλι Νινίστο. Τον επισκέφθηκε στη θερινή του κατοικία στο Ναάνταλι της Φινλανδίας.
Η Σουηδία και η Φινλανδία ζήτησαν να ενταχθούν στη δυτική αμυντική συμμαχία τον περασμένο μήνα. Ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όμως αντιμετώπισαν την αντίδραση της Τουρκίας. Τις κατηγορεί ότι υποστηρίζουν και φιλοξενούν Κούρδους μαχητές και άλλες ομάδες που θεωρεί τρομοκράτες.
«Ανησυχίες για ασφάλεια: Η σύνοδος
κορυφής στη Μαδρίτη δεν ήταν ποτέ μια προθεσμία.»
Ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι η Τουρκία είναι σύμμαχος-κλειδί για τη συμμαχία λόγω της στρατηγικής της θέσης στη Μαύρη Θάλασσα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. Αναφέρθηκε στην υποστήριξη που έχει παράσχει στην Ουκρανία από τότε που η Ρωσία έστειλε στρατεύματα στη γείτονα στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Η Μόσχα αποκαλεί τις ενέργειές της «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΟΙ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ
«Πρέπει να θυμόμαστε και να καταλαβαίνουμε ότι κανένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ δεν έχει υποστεί περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις από την Τουρκία». Δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ, χρησιμοποιώντας την τουρκική προφορά του ονόματος της χώρας. Όπως προτιμά η Τουρκία και ο πρόεδρός της Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Στόλτενμπεργκ και ο Νινίστο δήλωσαν ότι οι συνομιλίες με την Τουρκία θα συνεχιστούν. Αλλά δεν έδωσαν καμία ένδειξη προόδου στις διαπραγματεύσεις.
«Η σύνοδος κορυφής στη Μαδρίτη δεν ήταν ποτέ μια προθεσμία», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ. Αναφερόμενος στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη στα τέλη Ιουνίου.
Η προσπάθεια να ενταχθούν η Σουηδία και η Φινλανδία στο ΝΑΤΟ παραμένει στάσιμη. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιμένει ότι η χώρα του θα ασκήσει την εξουσία της να ασκήσει βέτο σε μια επέκταση της συμμαχίας.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Σε δημόσιες δηλώσεις του για το θέμα, ο Ερντογάν έχει υποστηρίξει ότι επιτρέπονται ορισμένες κουρδικές αντικαθεστωτικές ομάδες που αντιτίθενται στην κυβέρνησή του να δραστηριοποιούνται στη Σουηδία. Η σουηδική κυβέρνηση βλάπτει την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Ο Ερντογάν έχει επίσης εκφράσει την απογοήτευσή του για τα εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκαν στην κυβέρνησή του από ευρωπαϊκές χώρες. Μετά την αποστολή στρατευμάτων στη Συρία το 2019.
Οι δύο σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες διατηρούν την ουδετερότητά τους εδώ και πολλά χρόνια, υπέβαλαν επίσημα αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ τον Μάιο. Σχεδόν τρεις μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Σουηδία δεν έχει κοινά σύνορα με τη Ρωσία. Η Φινλανδία, ο γείτονάς της στα ανατολικά, έχει. Τα σύνορα Φινλανδίας-Ρωσίας έχουν μήκος σχεδόν 1.300 χιλιομέτρων.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: Ο ΜΠΑΪΝΤΕΝ
Η διαμάχη σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποτελέσει πολιτικό βάρος για την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Αυτός ενθάρρυνε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να υποβάλουν αίτηση. Φιλοξένησε τους ηγέτες τους στην Ουάσινγκτον. Εξέφρασε δημοσίως την προσδοκία του ότι η αίτησή τους θα γίνει αμέσως δεκτή.
«Ανησυχίες για ασφάλεια: Είναι
ένα ζήτημα μεταξύ αυτών των τριών χωρών.»
Η κυβέρνηση προσπάθησε έκτοτε να αποστασιοποιηθεί από τη συζήτηση.
Την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις δήλωσε: «Θα συνεχίσουμε να έχουμε διαβουλεύσεις με τους ομολόγους μας στο ΝΑΤΟ. Με τους συμμάχους μας, με τη σύμμαχό μας Τουρκία, με τους εταίρους μας, τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Πιστεύουμε ότι αυτοί θα θεωρηθούν σύντομα επίσης σύμμαχοι. Έτσι, θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε σε αυτόν τον διάλογο. Αλλά τελικά αυτό δεν είναι ένα θέμα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας. Είναι ένα ζήτημα μεταξύ αυτών των τριών χωρών».
Ωστόσο, οι ειδικοί δήλωσαν ότι πρακτικά μιλώντας, δεν υπάρχουν συζητήσεις. Σχετικά με τη σύνθεση του ΝΑΤΟ. Συνομιλίες που να μην αφορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες, το μακράν μεγαλύτερο κράτος μέλος του.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΚΟΥΡΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Η Τουρκία έχει εμπλακεί σε συγκρούσεις δεκαετιών με διάφορες κουρδικές ομάδες. Αυτές επιδιώκουν την ανεξαρτησία ή μια αυτόνομη περιοχή εντός της Τουρκίας.
Μία από αυτές τις οργανώσεις, το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν ή PKK, έχει αναγνωριστεί επίσημα ως τρομοκρατική οργάνωση. Από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές άλλες ομάδες που υποστηρίζουν την κυριαρχία των Κούρδων. Τη μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα στον κόσμο χωρίς δικό της κράτος.
Ορισμένες από αυτές τις ομάδες έχουν συμμαχήσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους στη βόρεια Συρία. Οι Μονάδες Προστασίας του Λαού, ή YPG, υπήρξαν ιδιαίτερα αποτελεσματικές σε αυτόν τον αγώνα. Αλλά ο Ερντογάν δυσπιστεί βαθιά λόγω των διασυνδέσεών τους με τους αυτονομιστές του PKK στην Τουρκία.
«Ανησυχίες για ασφάλεια: Στην αντίδραση
του ΝΑΤΟ στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία,
η συμβολή της Τουρκίας στην προσπάθεια ήταν από τις σημαντικότερες.»
Μια άλλη ομάδα, το PYD, είναι ο πολιτικός βραχίονας του YPG και έχει δημιουργήσει σχέσεις με ορισμένες δυτικές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Σουηδίας. Κατά την άποψη της Τουρκίας, οι διασυνδέσεις με το PKK καθιστούν ομάδες όπως το PYD de facto τρομοκρατικές οργανώσεις.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Σε άρθρο που δημοσίευσε ο Economist αυτή την εβδομάδα, ο Ερντογάν περιέγραψε τη χώρα του ως ένθερμο υποστηρικτή του ΝΑΤΟ. Σημειώνει τις πολλές ενέργειες στις οποίες έχει προβεί για την υποστήριξη της συμμαχίας όλα αυτά τα χρόνια.
Στην αντίδραση του ΝΑΤΟ στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η συμβολή της Τουρκίας στην προσπάθεια ήταν από τις σημαντικότερες. Μία από αυτές είναι η παροχή ζωτικού στρατιωτικού εξοπλισμού και διπλωματικής υποστήριξης. Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει επίσης εμποδίσει τα ρωσικά πολεμικά πλοία να περάσουν μεταξύ της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.
«Όλοι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αποδέχονται την κρίσιμη σημασία της Τουρκίας για τη συμμαχία. Είναι λυπηρό ότι ορισμένα μέλη αδυνατούν να εκτιμήσουν πλήρως ορισμένες απειλές για τη χώρα μας», έγραψε.
«Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η εισδοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας ενέχει κινδύνους για τη δική της ασφάλεια και το μέλλον του οργανισμού. Έχουμε κάθε δικαίωμα να περιμένουμε από αυτές τις χώρες να αποτρέψουν τις δραστηριότητες στρατολόγησης, συγκέντρωσης κεφαλαίων και προπαγάνδας του PKK. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αμερική το θεωρούν τρομοκρατική οντότητα. Αυτές οι χώρες θα περιμένουν από τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ να έρθει για την υπεράσπισή τους βάσει του άρθρου 5».
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΕΚΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
Ο Ερντογάν συνέχισε ζητώντας την έκδοση από τη Σουηδία «μελών τρομοκρατικών οργανώσεων». την θεωρεί απαραίτητη για να άρει η Τουρκία το βέτο της στην ένταξη στο ΝΑΤΟ.
«Ανησυχίες για ασφάλεια: Το εμπάργκο
που επιβλήθηκε από τη Σουηδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.»
Επιπλέον, δήλωσε ότι πρέπει να αρθεί το εμπάργκο όπλων κατά της χώρας του.
«Η Τουρκία τονίζει ότι όλες οι μορφές εμπάργκο όπλων, όπως αυτό που έχει επιβάλει η Σουηδία στη χώρα μου. Είναι ασύμβατες με το πνεύμα της στρατιωτικής εταιρικής σχέσης, υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ», είπε. «Τέτοιοι περιορισμοί όχι μόνο υπονομεύουν την εθνική μας ασφάλεια, αλλά βλάπτουν και την ταυτότητα του ίδιου του ΝΑΤΟ».
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΕΜΠΑΡΓΚΟ ΟΠΛΩΝ
Το εμπάργκο που επιβλήθηκε από τη Σουηδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μετά την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία είναι το μόνο που αναφέρει άμεσα ο Ερντογάν στο άρθρο του. Ίσως να μην είναι το μόνο που έχει στο μυαλό του.
Αφού η Τουρκία αγόρασε ρωσικά συστήματα αεράμυνας το 2019, οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπόδισαν τη χώρα να αγοράσει το F-35. Το πιο προηγμένο αμερικανικό μαχητικό αεροσκάφος. Αργότερα, όταν η Τουρκία ζήτησε να αγοράσει περισσότερα μαχητικά F-16 από τις ΗΠΑ, μέλη του Κογκρέσου ανέλαβαν δράση για να εμποδίσουν την πώληση.
Η Τουρκία φαίνεται να έχει αποδεχθεί ότι το F-35 είναι εκτός τραπέζης. Η χαλάρωση του αποκλεισμού των F-16 θα μπορούσε να κάνει τον Ερντογάν πιο δεκτικό να δεχθεί τις αιτήσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΣΥΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΠΑΙΚΤΗΣ
Ο πρέσβης James F. Jeffrey είναι ο πρόεδρος του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Wilson και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Ιράκ και την Τουρκία. Δήλωσε στο VOA ότι η Τουρκία είναι ένας «παίκτης συναλλακτικής εξωτερικής πολιτικής».
Ο Ερντογάν, είπε, επιθυμεί ένα απτό όφελος από το να επιτραπεί στις δύο σκανδιναβικές χώρες να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Ειδικά επειδή η χώρα του αισθάνεται ότι η συνεισφορά της στη συμμαχία συχνά παραβλέπεται.
«Η εκτίμηση της Τουρκίας, και έχει απόλυτο δίκιο(…) είναι ότι θεωρείται, στην καλύτερη περίπτωση, ένα μισό μέλος. Ανεκτό αλλά όχι αρεστό από το υπόλοιπο ΝΑΤΟ. Σίγουρα όχι από την κοινότητα της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσινγκτον», δήλωσε ο Τζέφρι.
Και πρόσθεσε: «Θέλω να πω, είναι γελοίο να έχεις εμπάργκο όπλων σε μια άλλη χώρα του ΝΑΤΟ. Όταν στη συνέχεια απαιτείς από αυτή τη χώρα του ΝΑΤΟ να αναλάβει δράση για σένα».
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες λένε ότι είναι αδύνατο να διαχωριστεί η θέση του Ερντογάν για τη Σουηδία και τη Φινλανδία από την τουρκική εσωτερική πολιτική. Ο ραγδαία αυξανόμενος πληθωρισμός έχει βλάψει σοβαρά την τουρκική οικονομία και έχει πλήξει τη θέση του Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις.
«Πρόκειται σχεδόν κατά 90% για εσωτερική πολιτική», δήλωσε στο VOA ο Kemal Kirisci, μη μόνιμος ανώτερος συνεργάτης του Brookings Institution. «Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται πλήρως κάθε ευκαιρία που παρουσιάζεται για να ενισχύσει τη θέση του στα μάτια της κοινής γνώμης.» οι αιτήσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας έρχονται «σε μια τέλεια στιγμή».
«Ανησυχίες για ασφάλεια: ο Ερντογάν
επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι σχεδιάζει να στείλει
περισσότερα τουρκικά στρατεύματα στη Συρία.»
Ο Kirisci δήλωσε ότι η Τουρκία μπορεί να έχει κάποια εύλογα παράπονα. Ιδίως για τη μεταχείριση των κουρδικών αντικαθεστωτικών ομάδων από τη Σουηδία. Ο Ερντογάν είναι απίθανο να κερδίσει σημαντικές παραχωρήσεις σε αυτά τα ζητήματα. Για το λόγο αυτό, συμφωνεί ότι ο πραγματικός στόχος του Τούρκου προέδρου είναι να αρθεί το εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας. Καθυστερεί τις αιτήσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
Αυτό θα επέτρεπε στον Ερντογάν να αποδείξει ότι είναι «ικανός να σταθεί απέναντι στη Δύση», δήλωσε ο Kirisci, ενώ ταυτόχρονα θα ενίσχυε τον τουρκικό στρατό.
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΝΕΑ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΕ ΣΥΡΙΑ
Σε μια πιθανή περιπλοκή, ο Ερντογάν επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι σχεδιάζει να στείλει περισσότερα τουρκικά στρατεύματα στη Συρία. Για να επεκτείνει μια «ασφαλή ζώνη» βάθους 30 χιλιομέτρων στη συριακή πλευρά των συνόρων. «Ας δούμε ποιος υποστηρίζει αυτά τα νόμιμα βήματα της Τουρκίας και ποιος τα εμποδίζει», είπε σε δηλώσεις του προς μέλη του πολιτικού του κόμματος.
Προηγούμενες εισβολές έχουν οδηγήσει σε συγκρούσεις μεταξύ των τουρκικών στρατευμάτων και μελών κουρδικών οργανώσεων. Αυτές έχουν υποστηριχθεί από τις ΗΠΑ. 900 αμερικανικά στρατεύματα βρίσκονται σήμερα στη βόρεια Συρία για την υποστήριξη των προσπαθειών κατά της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.
Ωστόσο, ο Τζέφρι δήλωσε ότι η ανακοίνωση του Ερντογάν ότι η νέα επίθεση θα έχει στόχο τις περιοχές Tal Rifaat και Manbij της Συρίας θα πρέπει να μειώσει τις ανησυχίες.
«Είναι και οι δύο δυτικά του Ευφράτη», είπε. «Δεν είναι περιοχές για τις οποίες οι ΗΠΑ ανησυχούν ιδιαίτερα». Επειδή τα αμερικανικά στρατεύματα δεν συνεργάζονται με τις κουρδικές δυνάμεις στην περιοχή αυτή.
