ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Αντιστασιακός Τύπος: γράφει ο Κώστας Πετρόπουλος
Μπορούμε να φανταστούμε τον άνθρωπο να ζει χωρίς να επικοινωνεί; Αυτό είναι αδύνατον, θα μας πουν επικοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι. Και είναι αλήθεια. Από την αρχαία εποχή οι άνθρωποι επικοινωνούσαν είτε με γραφήματα σε σπηλιές είτε με χαράξεις σε διάφορα μέσα. Τι γίνεται όμως όταν η επικοινωνία απαγορεύεται;
ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ: Η ΕΚΘΕΣΗ
Αναφερόμαστε στην έκθεση, «Αντιστασιακός Τύπος», που φιλοξενεί το Κέντρο Αρχιτεκτονικής του Δήμου Θεσσαλονίκης. Θέμα της ο αντιστασιακός τύπος. Μιλάμε για την εποχή της γερμανικής κατοχής. Θα πίστευε κάποιος ότι οι εφημερίδες που έβγαιναν τότε ήταν μία ή δυο. Και όμως ήταν πολλές εκφράζοντας διαφορετικές ιδεολογίες.
Είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος πόσο ανάγκη είχε ο Έλληνας πολίτης να επικοινωνήσει. Να μάθει τι γίνεται από μια διαφορετική πηγή. Να γνωρίσει την άποψη αυτή που δεν του προσέφερε η Ασφάλεια που κυβερνιόταν από την φιλογερμανική κυβέρνηση. Το εγχείρημα αν το δούμε ολιστικά ήταν μια αντιστασιακή και επικίνδυνη πράξη.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ: Η ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Ήταν η εποχή που τα μόνα μέσα ενημέρωσης ήταν το ραδιόφωνο και ο έντυπος τύπος. Τα ραδιόφωνα δεν ήταν τόσο διαδεδομένα ως συσκευές. Ήταν ακριβά και δεν είχε ο καθένας τη δυνατότητα να αγοράσει μια τέτοια συσκευή. Επιπροσθέτως, οι δέκτες ραδιοφώνου είχαν σφραγισθεί. Αυτό σημαίνει ότι είχαν αποκλειστεί άλλες συχνότητες και είχε σφραγισθεί η πρόσβαση στο εσωτερικό τους. Κατά συνέπεια, το πλέον διαδεδομένο μέσο επικοινωνίας ήταν ο έντυπος τύπος.
Το να έχει κάποιος πρόσβαση σε μια άλλη συχνότητα ήταν επικίνδυνο. Μία έφοδος της Ασφάλειας θα του στοίχιζε φυλάκιση με βαριά ποινή, ίσως και τη ζωή του. Το φασιστικό καθεστώς του Χίτλερ δεν ήθελε να υπάρχει μια άλλη γνώμη. ΟΙ εφημερίδες έγραφαν αυτά που ήθελε η κυβέρνηση που εκτελούσε εντολές από τους Γερμανούς κατακτητές. Άρα η έκδοση εφημερίδων που θα ανέφεραν μια διαφορετική άποψη ήταν μονόδρομος. Ήταν όμως και μια ανάγκη για τους ανθρώπους αυτούς: Η ανθρώπινη ψυχή θέλει να εκφρασθεί. Αυτό μπορούμε να το δούμε στην έκθεση «Αντιστασιακός Τύπος».
ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ: ΠΟΤΕ ΘΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΦΤΟΥΜΕ
Η έκδοση των εφημερίδων ήταν μια αντιστασιακή πράξη. Αν δούμε όλη τη διαδικασία: τη συγγραφή, τη στοιχειοθεσία και το τύπωμα της εφημερίδας ήταν πολύ επικίνδυνο. Το τυπογραφικό μηχάνημα έκανε θόρυβο και ήταν εύκολο κάποιος να καταδώσει αυτόν που το χειριζόταν.
Η διακίνηση αυτών των εντύπων ήταν επίσης μια επικίνδυνη δραστηριότητα. Αν κάποιος έπιανε κάποιον να διακινεί αυτά τα έντυπα ήταν αιτία για να φυλακιστεί. Πολύ πιθανόν να εκτελεστεί. Τέλος, η ανάγνωση αυτών των εντύπων ήταν αδίκημα. Είπαμε, η διαφορετική άποψη ήταν απαγορευμένη από το ναζιστικό καθεστώς.
Η έκθεση «Αντιστασιακός Τύπος» είναι κατατοπιστική και όμορφα σχεδιασμένη. Ο Σπύρος Κουζινόπουλος, δημοσιογράφος και αντιστασιακός στη χούντα, την επιμελήθηκε. Φιλοξενείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής, στην Αγγελάκη. Ώρες λειτουργία είναι: 10.00-14.00 και 17.00-20.00. Από τις 25/10-7/11/2022. Ελπίζω να την επισκεφθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι Θεσσαλονικείς. Να δουν μια άλλη πλευρά της ελληνικής ιστορίας. Αυτή που επιμελώς κρύβεται από την επίσημη καταγραφή της ιστορίας. Αυτή που δε θέλει την καταγραφή της προοδευτικής άποψης.