ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
Χαλκίδα: γράφει ο Θεμιστοκλής Αλμπάνης
Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα της ιστορίας μας που συγκλόνισε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο και που πέρασε σε μια μόλις σειρά στα μαθητικά βιβλία και αυτό συχνά εκτός ύλης είναι η πολιορκία της Χαλκίδας, μόνο ένα Βενετικό κρυφό οπλοστάσιο που βρέθηκε όταν ένα κομμάτι του τείχους της Χαλκίδας έπεσε μετά από σεισμό και κοσμεί σήμερα το πολεμικό μουσείο της Αθήνας (το καλύτερο που υπάρχει στον κόσμο) μας θυμίζει την μάχη, Όπως και τη μεγάλη διαφορά των μαχητών, 200.000 επίλεκτοι Τούρκοι, απέναντι σε 5.000 μαχητές των Ενετών που είχαν ως αρχηγό τον Βάιλο Ερίτσο.
Χαλκίδα: Το φρούριο
Ο Μωάμεθ Β΄ ήθελε από καιρό να τελειώνει με την Χαλκίδα που ήταν Βενετική από το 1204 και γνωστή ως Νεγροπόντε, Negroponte στους Ενετούς λόγω της μαύρης γέφυρας που ένωνε το νησί με την Στερεά Ελλάδα. Ήταν το πιο σημαντικό φρούριο των Βενετών και δεύτερο σε σπουδαιότητα μετά την Κρήτη. Με το φρούριο αυτό οι Βενετοί έλεγχαν το Αιγαίο και συχνά έκαναν επιθέσεις σε τουρκικά πλοία. Ήταν πλούσια πόλη, με ανθηρό εμπόριο και σπουδαίο διαμετακομιστικό κέντρο, ενώ τα τείχη της με ύψος 50 μέτρα, με 100 πύργους και κανόνια και τάφρο την καθιστούν απόρθητη και θαύμα της ενετικής αμυντικής αρχιτεκτονικής.
Δώδεκα χρόνια πριν την επίθεση, ο Μωάμεθ Β΄ στις 2 Σεπτεμβρίου 1458, παίρνοντας ειδική άδεια από την Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, ο ίδιος έφιππος με συνοδεία 1,000 σωματοφυλάκων εισήλθε για επίσκεψη στην πόλη, πάνω στο άσπρο του άλογο κοιτούσε εσωτερικά πλέον το κάστρο, κοιτώντας να εντοπίσει τα αδύνατα σημεία των οχυρώσεων. Τον υποδέχτηκαν με μεγάλες τιμές μίλησε φιλικά με κατοίκους της πόλης.
Χαλκίδα: Ο οθωμανικός στρατός
Αφού είχε προηγηθεί η επίθεση του Νικολό ντα Κανάλ, με 20 γαλέρες του στόλου των Βενετών, στην Θρακική πόλη του Αίνου και ο εξαπονδρισμός των κατοίκων της, το ποτήρι ξεχείλισε, ο Οθωμανικός στρατός το πρωί της 15 Ιουνίου 1470, έκανε την εμφάνισή του. Ένας τεράστιος στόλος με επικεφαλής τον Μαχμούτ Πασά και 300 πλοία.
Οι Βενετοί έχοντας πληροφορίες για τον επερχόμενο κίνδυνο δεν αιφνιδιάστηκαν, είχαν κάνει ήδη βελτιώσεις στα οχυρωματικά έργα κυρίως στον λόφο Καράμπαμπα και στο βουνό των Καλογραιών. Είχαν ενισχυθεί και με 500 μισθοφόρους του Τομάζο Σκιάβου και 700 Κρητικούς από το Ηράκλειο, ενώ είχαν την ατυχία να λείπει ο στόλος τους εκείνη την μέρα ναύαρχος του οποίου ήταν ο Νικολό ντα Κανάλ.
Οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν χωρίς αντίσταση και στρατοπέδευσαν στο νησί Μιλεμόζα καθώς και στις απέναντι ακτές κοντά στο κάστρο. Οι Βενετοί επιδόθηκαν σε έναν πετυχημένο πόλεμο δολιοφθοράς μέχρι που η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού στρατιωτών των Οθωμανών έκαναν αυτές τις επιχειρήσεις απαγορευτικές.
Χαλκίδα: Ο βομβαρδισμός
Χρησιμοποιώντας το νησί Μιλεμόζα και πάνω σε 45 πλοία έφτιαξε μία γέφυρα που ένωνε την Εύβοια με την Στερεά Ελλάδα. Αμέσως έφτιαξε και δεύτερη ενώ οι Τουρκοι «καθάρισαν» τις γύρω περιοχές λόφο Καράμπαμπα και το βουνό των Καλογραιών, και απέκλεισαν από παντού το κάστρο.
Αφού μαζεύτηκε όλο το στράτευμα τον Οθωμανών, 200.000 άνδρες, πολύ περισσότεροι από αυτούς που είχαν χρησιμοποιηθεί για την άλωση της Κωνσταντινούπολης, και αφού στάλθηκε ένας Βενετός εξωμότης που λεγόταν Ντεμονέσι, να ζητήσει την παράδοση της πόλης στις 25 Ιουνίου, παίρνοντας αρνητική απάντηση, ξεκίνησε αρχικά ο βομβαρδισμός της πόλης με βομβάρδες, προκαλώντας αρκετές ζημιές στα τείχη της πόλης, ενώ έγινε και ανεπιτυχής προσπάθεια των Οθωμανών να ανέβουν στα τείχη.
Χαλκίδα: Το σχέδιο
Οι πολιορκούμενοι, την επομένη ημέρα, ανακάλυψαν πως ο Δαλματός Σκιάβο και η συνοδεία του έχουν προδώσει τους Βενετούς. Τους εξολόθρευαν, ενώ ανακάλυψαν ότι είχε συνεννοηθεί με τους Τούρκους να τους αφήσει να περάσουν από ένα σημείο που έλεγχαν αυτός και οι άνδρες του. Οι Τούρκοι, μη γνωρίζοντας ότι είχε μαθευτεί το σχέδιό τους, πήγαν σε εκείνο το σημείο το βράδυ στις 30 Ιουνίου 1470, όπου τους «περίμεναν». Έπαθαν κυριολεκτικά πανωλεθρία αφήνουν 10.000 επίλεκτους Τούρκους νεκρούς καθώς και 6.000 ναύτες που σκοτώθηκαν όταν οι Βενετοί βύθισαν 30 τουρκικές γαλέρες που είχαν σκοπό να αποβιβασθούν κοντά στα τείχη του Βούρκου, όπως προέβλεπε το τουρκικό σχέδιο.
Στο μεταξύ, λόγω της λειψανδρίας, εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν είχε μείνει σχεδόν κανένας Δαλματός μισθοφόρος, ο Βάιλος διατάζει να μαζευτούν όλα τα παιδιά από 10 χρονών και πάνω, διαλέγει από αυτά 500 και τους οπλίζει με τόξα και σφεντόνες. Έμπειροι τοξότες τους κάνουν ταχύρυθμα μαθήματα χειρισμού των όπλων.
Στις 5 Ιουλίου γίνεται τρίτη επίθεση κατά των τειχών αφήνοντας 5.000 ακόμη Τούρκους νεκρούς και στις 8 Ιουλίου πραγματοποιείται η τέταρτη επίθεση όπου οι Τούρκοι αφήνουν 15.000 νεκρούς, ενώ ο Βενετικός στόλος που εμφανίζεται στις 11 Ιουλίου με 71 γαλέρες δεν έπραξε τίποτα, έμεινε αμέτοχος, ο ναύαρχος προφασίστηκε ότι περίμενε και άλλα πλοία (τιμωρήθηκε αργότερα με ισόβια εξορία για την πράξη του).
Χαλκίδα: Το τέλος
Η πέμπτη και τελική επίθεση των Τούρκων το βράδυ στις 11 Ιουλίου 1470 και αφού υποσχέθηκε την χωρίς όριο λαφυραγώγηση της πόλης αν πέσει, επιτέθηκε από όλες τις μεριές στο κάστρο, αφήνοντας ακόμη 27.000 νεκρούς.
Αφού καταλήφθηκαν τα τείχη, οδομαχίες γίνονταν σε κάθε στενό, μόνο τα παιδιά που ήταν μέχρι 8 ετών έζησαν για να γίνουν Γενίτσαροι, οι υπόλοιποι σφάχτηκαν ο δε Βάιλος πριονίστηκε, οι γυναίκες πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα, ο συνολικός αριθμός των νεκρών Οθωμανών, 77.000 τρομάζει. Ο χριστιανικός κόσμος υπέστη μεγάλο σοκ εφάμιλλο με αυτόν της Άλωσης της Πόλης. Οι Βενετοί αντιλαμβανόμενοι, ότι η Τουρκική λαίλαπα, θα ξεσπούσε αλλού άρχισαν αμέσως πυρετώδεις προετοιμασίες και στα άλλα κάστρα τους.
Διαβάστε τα άρθρα για ιστορίας που έχουμε δημοσιεύσει
