Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο: γράφει ο Γιάννης Πετρόπουλος
Η σκέψη για τη δημιουργία ενός Φαρμακευτικού Μουσείου στη Θεσσαλονίκη εκφράστηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2001. Ήταν ο Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, κ. Κυριάκος Θεοδοσιάδης. Σε αυτόν οφείλεται και η πρωτοποριακή ιδέα για τη δημιουργία του Μουσείου. Ακολούθησαν και άλλες συζητήσεις μέχρι τον Απρίλιο του 2002. Τότε έγινε η πρώτη συνάντηση για αυτό το σκοπό, στο καφέ Βυζάντιο.
Στην επιτροπή αυτή συμμετείχαν ο Δημήτριος Βαγιωνάς, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ο Κυριάκος Θεοδοσιάδης, Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, ο Λάζαρος Φαρσάκης, Γενικός Γραμματέας Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Θεσσαλονίκης, ο Ιωάννης Νιώπας, καθηγητής φαρμακευτικής του Α.Π.Θ., ο Γεώργιος Ξανθόπουλος, φαρμακοποιός, ο Βασίλειος Νικόλτσιος, φαρμακοποιός, και ο Θεόδωρος Ποάλος, φαρμακοποιός. Εκεί διαπιστώθηκε ότι είχε ωριμάσει η ιδέα. Έπρεπε να γίνουν τα επόμενα βήματα.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Η ΣΥΣΤΑΣΗ
Η επόμενη κίνηση ήταν η σύσταση Συντονιστικής Επιτροπής από προσωπικότητες του φαρμακευτικού χώρου της Θεσσαλονίκης. Συναντήθηκαν στις 13 Μαρτίου 2003, στα γραφεία του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Στην οδό Ερμού 69.
Σε αυτή συμμετείχαν οι Δημήτριος Βαγιωνάς, Πρόεδρος Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Ιωάννης Αντωνόπουλος, Πρύτανης Α.Π.Θ., Κυριάκος Θεοδοσιάδης, Πρόεδρος Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Αντώνης Αυγερινός, Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών. Επίσης η Ευαγγελία Βαρέλλα-Φράγκου, φαρμακοποιός και επίκουρος καθηγήτρια Τμήματος Χημείας Α.Π.Θ., ο Εμμανουήλ Γεωργαράκης, Πρόεδρος Τμήματος Φαρμακευτικής Α.Π.Θ., ο Παύλος Γιαννακόπουλος, Πρόεδρος Φαρμακευτικής Εταιρείας ΒΙΑΝΕΞ. Ακόμη ο Βασίλειος Νικόλτσιος, φαρμακοποιός και Διευθυντής Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, ο Θεόδωρος Ποάλας, φαρμακοποιός και στιχουργός. Τέλος, ο Δημήτρης Σαλπιστής, Πρόεδρος Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, και ο Διονύσης Ευγενίδης, Γραμματέας Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.
Αποφασίστηκε η αναζήτηση χώρου που θα μπορούσε να στεγάσει το υπό ίδρυση Μουσείο. Συγχρόνως αποφασίστηκε η δημιουργία σωματείου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που θα μπορούσε να υποστηρίξει τη λειτουργία του Μουσείου. Αποφασίστηκε να σταλεί μήνυμα σε όλους τους φαρμακοποιούς της Ελλάδας. Ο στόχος ήταν να παραχωρήσουν φαρμακευτικά κειμήλια που κατείχαν.
Η είσοδος του Μουσείου.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Η ΕΚΘΕΣΗ
Από τις 25 Ιουνίου 2003, ο Υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, παραχώρησε χώρο και γραμματειακή υποστήριξη. Η πρώτη «έδρα» ήταν στο παραδοσιακό κτίριο της οδού Γοργούς 11, στην Άνω Πόλη.
Από εδώ και πέρα τη σκυτάλη έλαβε ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης. Οργάνωσε έκθεση στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Τίτλος ήταν «Η φαρμακευτική στη Θεσσαλονίκη του χθες-μία πρώτη γνωριμία με το Φαρμακευτικό Μουσείο Θεσσαλονίκης». Την επιμέλεια είχε η κ. Ευαγγελία Βαρέλλα-Φράγκου και ο κ. Βασίλειος Νικόλτσιος. Η έκθεση εγκαινιάστηκε από τον Υπουργό Πολιτισμού, Ευάγγελο Βενιζέλο. Λειτούργησε από 22 έως 30 Νοεμβρίου 2003. Τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργού Πολιτισμού και της Διεθνούς Ακαδημίας Ιστορίας της Φαρμακευτικής. Ο Πρόεδρός της, καθηγητής Μίλλερ Γιάνκε, παραβρέθηκε στα εγκαίνια. Σκοπός της έκθεσης ήταν να δείξει στους φαρμακοποιούς, στις αρχές και στο ευρύ κοινό ότι η Θεσσαλονίκη ήταν ώριμη για να προχωρήσει στην ίδρυση του Φαρμακευτικού Μουσείου.
Η έκθεση περιλάμβανε μία αναδρομή της επιστήμης της φαρμακευτικής, στους αρχαίους και μέσους χρόνους. Αντικείμενα φαρμακοπωλείου, παλαιές εργαστηριακές συσκευές, ιδιόγραφες συνταγές και επιστολόχαρτα. Παλαιά βιβλία και φωτογραφίες, διαφημίσεις, στοιχεία από το παρελθόν των σπουδών της φαρμακευτικής. Ειδικά σχεδιασμένο εποπτικό και ηλεκτρονικό υλικό τεκμηρίωνε και επεξηγούσε τα εκθέματα.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Η ΣΤΕΓΑΣΗ
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έλυσε προσωρινά το πρόβλημα της στέγασης. Έτσι βρέθηκε ο χώρος για την πρώτη συλλογή και παρουσίαση κειμηλίων που, εντωμεταξύ, είχαν αρχίσει να προσφέρονται. Παραχώρησε δύο αίθουσες στο παραδοσιακό κτίριο της οδού Κρίσπου 7, στην Άνω Πόλη. Εκεί παρουσιάστηκε από τις 22 Δεκεμβρίου 2004 τα πρώτα κειμήλια που προσφέρθηκαν. Ήταν η διαρκής έκθεση με θέμα «Οι απαρχές της ελληνικής φαρμακευτικής», με επιμέλεια της κ. Ευαγγελίας Βαρέλλα-Φράγκου και του κ. Βασιλείου Νικόλτσιου.
Η ιδέα για τη δημιουργία Μουσείου είχε πλέον αποδώσει καρπούς. Το Δ.Σ. του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης πρωτοστάτησε για την ίδρυση σωματείου με την επωνυμία «Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο». Με τη νομική στήριξη των δικηγόρων Ι. Παπαγεωργίου και Ν. Τσιάντου, άρχισε να επεξεργάζεται σκέψεις για τη μεταστέγαση των κειμηλίων. Το σωματείο ιδρύθηκε στις 4 Μαΐου 2007. Η οριστική λύση για τον απαραίτητο χώρο δόθηκε με την αγορά των νέων γραφείων του Φαρμακευτικού Συλλόγου, στην οδό Εθνικής Αμύνης 173-175, στο Φοίνικα. Τα νέα γραφεία διέθεταν τον κατάλληλο χώρο για την ανάπτυξη του Μουσείου.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: ΣΚΟΠΟΣ
Σκοπός του Μουσείου είναι η συγκέντρωση, με δωρεές ή αγορές. Η καταγραφή, η τεκμηρίωση, η μελέτη, από επιστημονικής και ιστορικής πλευράς. Η παρουσίαση, η προβολή του φαρμακευτικού υλικού, όργανα, σκεύη, έπιπλα, μηχανήματα. Βιβλία, συγγράμματα, συνταγές, φαρμακευτικά έντυπα, φυτολόγια, δρόγες, φαρμακευτικές ουσίες. Φαρμακευτικές μορφές κ.ά. που αναφέρονται στην ιστορία της φαρμακευτικής επιστήμης, στην Ελλάδα.
Είναι μία κληρονομιά που, δυστυχώς, χάνεται μέσα στο ρεύμα της ανακαίνισης του φαρμακείου. Αυτή την ελληνική κληρονομιά επιχειρεί να διασώσει και να προβάλλει το Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο.
Το Μουσείο θα ασχοληθεί επίσης με κάθε πτυχή που αφορά στην άσκηση της φαρμακευτικής στην Ελλάδα. Την έκδοση επιστημονικών μελετών που αφορούν στα παραπάνω θέματα. Τη δημιουργία επιστημονικής βιβλιοθήκης με παλαιά και νέα συγγράμματα. Τη διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων που θα παρουσιάζονται στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις.
Τη διενέργεια πολιτιστικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων, διαλέξεων και ανακοινώσεων. Τη συμμετοχή σε συνέδρια της ιστορίας της φαρμακευτικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τη συνεργασία με ημεδαπούς και αλλοδαπούς ανάλογους οργανισμούς και ιδρύματα.
Μέλη του σωματείου Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο μπορούν να εγγραφούν πτυχιούχοι φαρμακευτικής αλλά και όσα πρόσωπα ενδιαφέρονται για τους σκοπούς του Μουσείου.
Με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. του Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου, από τις 25 Σεπτεμβρίου 2007, καθήκοντα Γενικής Διευθύντριας του Μουσείου ανέλαβε αμισθί η κ. Ευαγγελία Βαρέλλα-Φράγκου, φαρμακοποιός-επίκουρος καθηγήτρια Τμήματος Χημείας Α.Π.Θ. και Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Ακαδημίας της Ιστορίας της Φαρμακευτικής.
Τα ευχάριστα γεγονότα άρχισαν να έρχονται το ένα μετά το άλλο. Μεγάλοι ευεργέτες , ευεργέτες και δωρητές άρχισαν να προσφέρουν κειμήλια και χρήματα. Ενισχυόταν, έτσι, η προσπάθεια του Δ.Σ. του Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου που στις 6 Οκτωβρίου 2007 εγκαινιάστηκε και ξεκίνησε η λειτουργία του.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο
Εθνικής Αντιστάσεως 173-175, Φοίνικας
τηλ.: 2310471776
email: pharm.museum@culture.chem.auth.gr
