ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΩΝ
Η επόμενη γενιά: γράφει η Susan Watkins*
μετάφραση: Γιάννης Φραγκούλης
Βγαίνοντας από το έτος μηδέν της πανδημίας, οι ΗΠΑ και η ΕΕ υιοθέτησαν προγράμματα ανάκαμψης. Αναγνωρίστηκαν ευρέως ως ιστορικά σημεία καμπής. Το πρόγραμμα επόμενης γενιάς της ΕΕ (ngeu) προσφέρει 750 δισεκατομμύρια ευρώ. Για να βοηθήσει τα κράτη μέλη προς μια πιο πράσινη, πιο ψηφιοποιημένη ανάκαμψη. Το ποσό είναι σχετικά μέτριο. Αλλά, το κρίσιμο είναι ότι το πρόγραμμα παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δυνατότητα να μοχλεύει τον προϋπολογισμό της με δανεισμό από τις αγορές.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΩΣ ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ
Για τους θαυμαστές του, αυτή η αρχική προσφορά είναι το λεπτό άκρο μιας μετασχηματιστικής σφήνας. «Εάν η ΕΕ δανειστεί 500 δισεκατομμύρια ευρώ φέτος για ένα ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης. Τότε θα μπορούσε εύκολα να δανειστεί άλλο 1 τρισεκατομμύριο ευρώ το επόμενο έτος για ένα ταμείο ψηφιακής ένταξης. Στη συνέχεια ίσως 2 τρισεκατομμύρια ευρώ για την ηλεκτροδότηση των οχημάτων. Ή 3 τρισεκατομμύρια ευρώ για ένα ολοκληρωμένο ταμείο για την κλιματική αλλαγή.», υποστήριξε ο Anatole Kaletsky, πρώην οικονομικός συντάκτης των Times.
Το ngeu αντιπροσώπευε «μια χαμιλτονιανή στιγμή» για το κατακερματισμένο μπλοκ. Όπως και στη συμφωνία του 1790 μεταξύ των ιδρυτών της Αμερικής. Το χρέος θα μπορούσε να αποτελέσει τον καταλύτη για ένα ισχυρότερο ομοσπονδιακό κέντρο και μια βαθύτερη ηπειρωτική ένωση1.
«Η επόμενη γενιά: Επιπλέον 750 δισεκατομμύρια
δολάρια κατευθύνθηκαν σε εμβολιασμούς και
σε κρατική/πολιτειακή υποστήριξη. «
Η δέσμη μέτρων του ngeu εγκρίθηκε επίσημα στις 11 Φεβρουαρίου 2021. Εν αναμονή της επικύρωσής της από τα κράτη μέλη. Έναν μήνα αργότερα, στις 11 Μαρτίου, ο Μπάιντεν υπέγραψε το σχέδιο διάσωσης των Αμερικανών. Ύψους 1,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε νόμο, δίνοντας 1.400 δολάρια σε όλους τους Αμερικανούς. Όσους κερδίζουν κάτω από 75.000 δολάρια ετησίως. Καθώς και μηνιαίο επίδομα τέκνων. Επείγουσα ασφάλιση υγείας και εβδομαδιαίο επίδομα ανεργίας 300 δολαρίων.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Επιπλέον 750 δισεκατομμύρια δολάρια κατευθύνθηκαν σε εμβολιασμούς και σε κρατική/πολιτειακή υποστήριξη. Στα τέλη Μαρτίου, ο Μπάιντεν παρουσίασε ένα Σχέδιο για την Αμερικανική Απασχόληση. Ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια «αλλαγή παραδείγματος» στις επενδύσεις σε υποδομές. Μεταφορές, ηλεκτρικό δίκτυο, αγροτικές ευρυζωνικές συνδέσεις, καθαρή ενέργεια. Ηλεκτρικά οχήματα, έρευνα και ανάπτυξη «για να κερδίσουμε τον ανταγωνισμό με την Κίνα».
Υποσχέθηκε ότι θα ακολουθήσουν ένα Σχέδιο για το Κλίμα και ένα Σχέδιο για τις Αμερικανικές Οικογένειες2. Οι συγκρίσεις με τον fdr και τον Αϊζενχάουερ πολλαπλασιάστηκαν. Το πρόγραμμα διάσωσης του Μπάιντεν ήταν «σχεδόν τόσο ιστορικό όσο και η πανδημία που επιδιώκει να μετριάσει». Σύμφωνα με τους Financial Times. Δεν ήταν απλώς «η μεγαλύτερη προσπάθεια καταπολέμησης της φτώχειας σε μια γενιά» (New York Times). Μια «σεισμική αλλαγή στην πολιτική μας» (Washington Post). Η αυγή μιας νέας οικονομικής εποχής -μια δομική ρήξη με τη νεοφιλελεύθερη συναίνεση3.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 1
Μετά από τόσες πολλές ψευδείς αυγές, οι ισχυρισμοί για το τέλος της νεοφιλελεύθερης εποχής θα πρέπει να λαμβάνονται με μια πρέζα αλάτι. Ένα πρώτο βήμα για την αξιολόγησή τους είναι η αναλυτική διάκριση μεταξύ: Πρώτον, της εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Δεύτερον, της επικράτησης ευρύτερων νεοφιλελεύθερων ιδεολογιών. Τρίτον, της λειτουργίας των ίδιων των καπιταλιστικών οικονομιών. Αρκετά ακίνδυνη στον καθημερινό πολιτικό λόγο, η αντικατάσταση του καπιταλισμού ως τέτοιου από έναν ασαφή «νεοφιλελευθερισμό» εγκυμονεί τον κίνδυνο. Όχι μόνο να σαρώσει τις γνώσεις που αποκτήθηκαν από πάνω από έναν αιώνα έρευνας σχετικά με τη δυναμική του τελευταίου ως τρόπου παραγωγής και αναπαραγωγής. Αλλά και να θολώσει το γεγονός ότι οι πρακτικές μπορεί να είναι «μετα-νεοφιλελεύθερες».
«Η επόμενη γενιά: Ένα επακόλουθο
είναι η επιδίωξη να απελευθερωθούν οι σφαίρες
της οικονομικής δραστηριότητας από τέτοιου είδους παρεμβάσεις.»
Εξακολουθούν να είναι αποφασιστικά καπιταλιστικές. Περιορίζοντας τον όρο «νεοφιλελεύθερος» στη σχολή σκέψης που προέρχεται από το Mont Pèlerin. Μπορούμε να αναρωτηθούμε ποιες από τις πολιτικές της έχουν εγκαταλειφθεί και ποιες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται. Ως γενικός κανόνας: Μια κεντρική αρχή της νεοφιλελεύθερης σκέψης θέτει ότι η ρύθμιση της αγοράς πρέπει να απομονωθεί. Όσο το δυνατόν περισσότερο από κάθε λαϊκοδημοκρατική πίεση. Η οποία μόνο στρεβλώσεις θα προκαλέσει στις λειτουργίες της.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Ένα επακόλουθο είναι η επιδίωξη να απελευθερωθούν οι σφαίρες της οικονομικής δραστηριότητας από τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Μέσω στρατηγικών απορρύθμισης, ιδιωτικοποίησης ή αγοραιοποίησης. Ώστε να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν πιο ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. Η μεγαλύτερη δεξαμενή φθηνής και προσοδοφόρας εργασίας.
Τα κρατικά καθεστώτα είχαν πάντα ευρύτερες -και στενότερες- ανησυχίες από την αγορά και μόνο. Για να πάρουμε το αμερικανικό παράδειγμα: Η αμερικανική αυτοκρατορική υποδομή, η υπεράσπιση του Ισραήλ, ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» και ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας». Και οι στρεβλωτικές για την αγορά πολιτικές θετικής δράσης ή οι περιορισμοί στη μετανάστευση. Οι στόχοι της esg που αποσκοπούν στο καλό.
Υπερβαίνουν ή έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις συνταγές του Mont Pèlerin. Ως μια ευρύτερη ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς. Ο νεοφιλελευθερισμός έχει συνήθως συμπληρωθεί από μη αγοραίες επιδιώξεις: Εθνικισμός, υπό τον Reagan και τη Θάτσερ, ή πολυπολιτισμική ισότητα και ποικιλομορφία. Εν τω μεταξύ, η καπιταλιστική δυναμική συνέχισε να εκτυλίσσεται. Σύμφωνα με τους δικούς της, έντονα ανταγωνιστικούς, δημιουργικούς-καταστροφικούς νόμους κίνησης. Μπορούμε να παρακολουθήσουμε εν συντομία τις τροχιές των τριών -πολιτικές, ιδεολογίες, οικονομίες.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 2
Οι πρώτες πράξεις του δράματος είναι αρκετά οικείες. Οι νεοφιλελεύθερες συνταγές απέκτησαν επιρροή τη δεκαετία του 1970. Ως λύση στα προβλήματα που προκάλεσε η εκπληκτική επιτυχία του φορντικού καπιταλισμού του Ψυχρού Πολέμου. Τα δυναμικά κέντρα παραγωγής στη Γερμανία και την Ιαπωνία υπονόμευαν τις αμερικανικές πολυεθνικές. Ήθελαν πιο ελεύθερα χέρια, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Η ευθύνη για το σύστημα του Bretton Woods γινόταν βραχνάς. Προσφέροντας γεωπολιτική επιρροή στα ανταγωνιστικά καπιταλιστικά κράτη.
«Η επόμενη γενιά: Μετά την κατάρρευση
του σοβιετικού κομμουνισμού, η σοσιαλδημοκρατία ξαναγράφτηκε.»
Εφεξής, το σύστημα των πλαστών δολαρίων θα έθετε τους μοχλούς της παγκόσμιας νομισματικής τάξης. Στα χέρια των τεχνοκρατών-χρηματοδοτών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Λειτουργώντας σε ένα άνισο παγκόσμιο τοπίο. Η πρακτική εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών διαμορφώθηκε από τις επικρατούσες πολιτικο-οικονομικές και πολιτιστικο-ιδεολογικές συνθήκες. Στη Χιλή, υπό τον Πινοσέτ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπό τον Κάλαχαν και τη Θάτσερ. Στις ΗΠΑ, υπό τον Κάρτερ και τον Ρίγκαν. Στην ΕΕ, υπό τα κριτήρια σύγκλισης της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Στις υπερχρεωμένες αναπτυσσόμενες χώρες του Τρίτου Κόσμου, πιο καταστροφικά.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΙΔΕΟΛΛΟΓΙΑ
Υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Τράπεζας και του IMF- στην Ιαπωνία. Πιο διακριτικά, υπό το ΜΙΤΙ και το MOF- στην Κίνα. Πιο προσεκτικά, υπό τον Ντενγκ και το CCP. Μετά την κατάρρευση του σοβιετικού κομμουνισμού, η σοσιαλδημοκρατία ξαναγράφτηκε. Σε μεγάλο βαθμό ως ένα «προοδευτικό», κοσμοπολίτικο νεοφιλελεύθερο σχέδιο4. Σε αυτό το στάδιο θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια ευρύτερη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία. Ή για έναν αστερισμό ιδεολογιών. Διαφέρει από τη συναίνεση της Ουάσινγκτον όσον αφορά τις συνταγές πολιτικής.
Η δεκαετία του 1990 είδε μια άνευ προηγουμένου μορφή πολυεθνικού καπιταλισμού με επίκεντρο τις ΗΠΑ. Με τα παγκόσμια επιτόκια να ελέγχονται από το κτίριο Eccles στην Ουάσιγκτον. Μαζικές νέες συγκεντρώσεις μεταποίησης κατέκλυσαν την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Βασιζόμενες σε συστήματα υπεργολάβων και συστημάτων πώλησης. Με το κινεζικό χωριό να αποτελεί το απόλυτο δίχτυ ασφαλείας. Μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας, οι αμερικανικοί μισθοί και οι τιμές καταναλωτή αμβλύνθηκαν από την ατελείωτη χαλαρότητα.
Η αδύναμη ζήτηση τονωνόταν μόνιμα με δάνεια από μια γιγαντιαία χρηματοπιστωτική υπερδομή. Τροφοδοτούνταν από τα δολάρια που κέρδιζε η Κίνα. Η είσοδος της Ε.Ε. στις παγκόσμιες αγορές, με κινητήρια δύναμη την FRG, τροφοδοτήθηκε επίσης από το χαμηλού κόστους εργατικό δυναμικό της πρώην COMECON. Από ένα θαυματουργά φθηνό για τη Γερμανία ενιαίο νόμισμα.
«Η επόμενη γενιά: Στην Ευρωζώνη,
η αυξανόμενη αυτονομία της ΕΚΤ
παρέκαμψε τις διατάξεις της Συνθήκης.»
Αυτή ήταν μια μορφή καπιταλισμού που βασιζόταν: Στην παγκοσμιοποιημένη παραγωγή. Στα χρηματιστηριακά κέρδη. Στη ζήτηση που καθοδηγείται από το χρέος. Στην Ανατολή, οι συνεχείς επενδύσεις είδαν μια άνευ προηγουμένου άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Η Δύση χαρακτηρίστηκε από διογκωμένες τιμές περιουσιακών στοιχείων: Πτώση των πραγματικών μισθών. Αύξηση του χρέους. Η οποία το 2008 υπονόμευσε δεόντως τον υπερδανεισμένο τραπεζικό τομέα του Ατλαντικού.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 3
Κατά τη διάρκεια του χρηματοπιστωτικού κραχ και της Μεγάλης Ύφεσης, αν και οι πολιτικές θέσεις διέφεραν. Εκατέρωθεν του Ατλαντικού, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ χρειάστηκε να πιέσει τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ. Κανείς δεν απομακρύνθηκε από τις γενικές νεοφιλελεύθερες αρχές. Στην Ευρωζώνη, η αυξανόμενη αυτονομία της ΕΚΤ παρέκαμψε τις διατάξεις της Συνθήκης. Αντιπροσώπευε μια πρόοδο για την εξουσία των εμπειρογνωμόνων. Απομονωμένη από τη δημοκρατική πίεση.
Όπως και η επιβολή της Τρόικας, το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, το σύστημα του Εξαμήνου. Τα Μνημόνια που ασπάστηκαν από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις. Ο λόγος από το Χάρβαρντ, ότι το δημόσιο χρέος πάνω από το 90% του ΑΕΠ θα μείωνε τη μελλοντική ανάπτυξη στο μισό, έγινε άρθρο πίστης5. Τα μαζικά προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης της Fed και τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια συνέπιπταν με τις συμβουλές του Μίλτον Φρίντμαν προς την Ιαπωνία το 1997.
«Η επόμενη γενιά: Μια αναιμική ανάκαμψη,
με αδύναμες εγχώριες επενδύσεις. Οδήγησαν
σε άγρια αποκλίνοντα ταξικά αποτελέσματα.»
Αν και δεν είχαν το αποτέλεσμα που προέβλεψε την επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Μέσα σε ένα χρόνο. Ούτε στην Ιαπωνία ούτε, μετά το 2010, στη Δύση6. Αντίθετα, οι νομισματικές ενέσεις έγιναν ένα δομικό χαρακτηριστικό των προηγμένων καπιταλιστικών οικονομιών. Ενορχηστρώθηκε λίγο πολύ ομαλά από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Υπό τη διεύθυνση της Fed. Τυχόν παραλήψεις σηματοδοτούνταν από αναταράξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΑΝΑΙΜΙΚΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ
Στη δεκαετία του 2010, ένα νέο καθεστώς συσσώρευσης προέκυψε από τις λύσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης: Μια μορφή παγκοσμιοποιημένου, χρηματιστικού, χρεοκρατούμενου και πλέον κεντρικά νομισματοποιημένου καπιταλισμού. Η άνοδος των χρηματιστηρίων υποστηριζόταν από τρισεκατομμύρια δολάρια σε QE. Μια αναιμική ανάκαμψη, με αδύναμες εγχώριες επενδύσεις. Οδήγησαν σε άγρια αποκλίνοντα ταξικά αποτελέσματα.
Η Ευρωζώνη λειτουργούσε με σχετικά πιο συντηρητικές πολιτικές. Έπεσε σε διπλή ύφεση. Εξαίρεση στη λιτότητα μετά το 2008 αποτέλεσε η Κίνα. Με δική μας παρότρυνση εξαπέλυσε μια πρωτοφανή δημοσιονομική τόνωση. Άνω του 16% του ΑΕΠ. Αυτή δημιούργησε κατά συρροή κερδοσκοπικές φούσκες και εκτίναξη του συνολικού χρέους.
Οι «κανονικές» αποδόσεις -σε σύγκριση με τις σχεδόν μηδενικές στη Δύση- απορροφήθηκαν στα παγκόσμια κεφάλαια: Οι κινεζικές επενδύσεις κεφαλαίου αυξήθηκαν σε 6 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2018. Σε σύγκριση με μόλις πάνω από 4 τρισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ. Τα επίπεδα ανισότητας αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο. Οι κινεζικοί μισθοί συνέχισαν να αυξάνονται κατά 10% ετησίως. Ο πληθωρισμός ήταν κάτω από 3%.
Εναλλάσσοντας μεταξύ ψύξης και θέρμανσης της οικονομίας. Ταχυδακτυλουργώντας τα επιτόκια για να εξυπηρετήσει τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις. Να αποφύγει τη φυγή κεφαλαίων. Η CCP προσπάθησε ταυτόχρονα να στηρίξει την οικονομική κυριαρχία και να ανοίξει τις κεφαλαιαγορές τρισεκατομμυρίων δολαρίων της στους ξένους επενδυτές7.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 4
Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές συνεχίστηκαν απτόητες τη δεκαετία του 2010. Η ευρύτερη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία υπέστη πλήγμα. Οι κύριες λαϊκιστικές δυνάμεις στη δεξιά: εθνικο-ιμπεριαλιστικές, καθολικές-συντηρητικές ή χαρισματικές-αυταρχικές. Και στην αριστερά -είτε σοσιαλδημοκρατικές είτε αναρχικές-κοσμοπολίτικες. Δεν ήταν αντικαπιταλιστικές αυτές καθαυτές, αλλά έντονα αντινεοφιλελεύθερες.
«Η επόμενη γενιά: Αυτή η γραμμή
σκέψης μπορεί να εντοπιστεί
στους κοινωνιολόγους της εποχής Μπλερ-Κλίντον. «
Η καμπάνια του Τραμπ για να κάνει τον αμερικανικό καπιταλισμό και πάλι σπουδαίο, επικαλέστηκε ένα εθνικο-ιμπεριαλιστικό δασμολογικό σύστημα. Και μια εθνοκρατική μεταναστευτική πολιτική. Ο Σάντερς και ο Κόρμπιν ήλπιζαν να ενισχύσουν τη θέση της εργασίας. Μέσω ενός κατώτατου μισθού και καλύτερων κοινωνικών παροχών.
Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, η φιλελεύθερη διανόηση αντέδρασε με σοκ και αποτροπιασμό στη λαϊκιστική εξέγερση. Περισσότερο παρά στις συνθήκες που την προκάλεσαν. Οι τίτλοι κινδυνολογίας ξεχύθηκαν από τα τυπογραφεία. Στην Ευρώπη, ο τόνος ήταν συχνά πικρά αντιλαϊκιστικός. Χαράσσοντας μια γραμμή φίλου-εχθρού ανάμεσα στους προοδευτικούς κοσμοπολίτες και τους «αριστερούς στα μετόπισθεν».
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Αυτή η γραμμή σκέψης μπορεί να εντοπιστεί στους κοινωνιολόγους της εποχής Μπλερ-Κλίντον. Ο Τρίτος Δρόμος του Άντονι Γκίντενς. Αναδιατυπώνοντας την Κοινωνία του Κινδύνου του Ούλριχ Μπεκ. Προσδιόρισε εκείνους που ήταν αρκετά ευέλικτοι για να ευδοκιμήσουν. Και εκείνους που ήταν καταδικασμένοι να αποτύχουν κάτω από τη νεωτερικότητα. Στην Ευρώπη της δεκαετίας του 2010, πήρε μια πιο πολωμένη και πολιτικοποιημένη μορφή.
Το Μανιφέστο για μια μετα-εθνική επανάσταση στην Ευρώπη των Guy Verhofstadt και Daniel Cohn-Bendit ήταν ένα επιθετικό παράδειγμα ευρω-κοσμοπολίτικου φιλελευθερισμού. Ζητούσε ένα άλμα προς τα εμπρός για «περισσότερη Ευρώπη». Ως απάντηση στη λαϊκιστική κοινωνική εξέγερση. Βλέπε επίσης, με τον ζήλο ενός προσηλυτισμένου κατά του Brexit, το Clear Bright Future του Paul Mason.
Στις ευρωεκλογές του 2019 τα λαϊκιστικά κόμματα προβλεπόταν (λανθασμένα) ότι θα θριαμβεύσουν. Ο Μακρόν δημοσίευσε μια έκκληση για μια «Διάσκεψη για την Ευρώπη». Με διαβουλευτική δημοκρατία. Η οποία αντλούσε από τα ίδια τροπάρια με τους Verhofstadt και Cohn-Bendit. Με μια πιο σκληρή αιχμή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια8.
«Η επόμενη γενιά: Αφορούσε ωστόσο
περισσότερο στην κοινωνική ανανέωση
από ό,τι οι ριζοσπαστικοί-κοσμοπολίτες
Ευρωπαίοι ομόλογοί τους.»
Στις ΗΠΑ, η αντίστοιχη λογοτεχνία ήταν πιο απελπιστική, αλλά και πιο κοινωνικά υπεύθυνη. Πριν από το 2016, οι τίτλοι επικεντρώνονταν στα οικονομικά προβλήματα: Του Thomas Friedman «What Went Wrong with America». «The Rise and Fall of American Growth» του Robert Gordon. «The Great Stagnation» ή «The Complacent Class» του Tyler Cowen.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΣΤΟ
Η κριτική του Thomas Piketty για την ανισότητα, «Capital in the 21st Century», ήταν το αμερικανικό μπεστ σέλερ-έκπληξη στα μέσα της δεκαετίας. Μετά τη νίκη του Τραμπ, η παρακμή χαρακτηρίστηκε ως πολιτισμική: «The Fate of the West» του Bill Emmott. Το «Retreat of Western Liberalism» του Edward Luce. Το «How Democracies Die» των Steven Levitsky και Daniel Ziblatt. Το «Identity» του Fukuyama.
The Demand for Dignity and the Politics of Resentment εξέφραζαν κοινές ανησυχίες για τον κοινωνικό ιστό της Αμερικής. Αυτόν που φθείρεται, περιγράφοντας λεπτομερώς τους θανάτους της απελπισίας. Την κρίση των οπιοειδών. Τη δυσχερή θέση της εργατικής τάξης, που υποτίθεται ότι θα επιδεινωθεί περαιτέρω με τη ρομποτοποίηση και την AI.
Η κοινή τους ατζέντα ήταν μετριοπαθής. Υπό το πρίσμα των αποκαλυπτικών τους πορτραίτων της αμερικανικής παρακμής. Αφορούσε ωστόσο περισσότερο στην κοινωνική ανανέωση από ό,τι οι ριζοσπαστικοί-κοσμοπολίτες Ευρωπαίοι ομόλογοί τους: Στήριξη των οικογενειών, επαγγελματική κατάρτιση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αύξηση της R&D, καλύτερο επίπεδο κοινωνικών παροχών. Δικαιότερη φορολογία, πιο περιεκτικός εθνικισμός.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ
Κρίσιμο είναι κατά τη διάρκεια των χρόνων του Τραμπ η αμερικανοφιλελεύθερη χειροδικία: Για τα εθνικά-καπιταλιστικά αποτελέσματα. Γαλουχήθηκε από μια αίσθηση γεωπολιτικού επείγοντος. Από το 2018, περίπου, η πολιτική ελίτ των ΗΠΑ μεταστράφηκε από τη λύπη για τους δασμούς του Τραμπ σε μια σκληρότερη συναίνεση κατά της Κίνας.
«Η επόμενη γενιά: Οι νεοφιλελεύθερες παραδοχές
είχαν οδηγήσει σε εγχώριες ανακατατάξεις.»
Το τραύμα του Τραμπ οδήγησε σε αλλαγή γραμμής τους κορυφαίους στοχαστές των Δημοκρατικών. Με μια κριτική επαναξιολόγηση του χειρισμού της Μεγάλης Ύφεσης από την κυβέρνηση Ομπάμα. Ιστορικά, υποστήριξαν, οι αλλαγές στην αμερικανική μεγάλη στρατηγική είχαν καταστήσει αναγκαία την αλλαγή της οικονομικής φιλοσοφίας. Από τον μερκαντιλισμό στον κεϋνσιανισμό τη δεκαετία του 1940, στον νεοφιλελευθερισμό, τη δεκαετία του 1970.
Άλλη μια σημαντική διόρθωση είχε καθυστερήσει. Η υποεπένδυση αποτελούσε πλέον μεγαλύτερη απειλή για την εθνική ασφάλεια από ό,τι το χρέος. Οι επενδύσεις σε υποδομές, τεχνολογία, καινοτομία και εκπαίδευση θα καθόριζαν το αποτέλεσμα του ανταγωνισμού των ΗΠΑ με την PRC. Οι νεοφιλελεύθερες παραδοχές είχαν οδηγήσει σε εγχώριες ανακατατάξεις. Τυφλά σημεία στην προσέγγιση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας. Η εθνική ασφάλεια της Αμερικής εξαρτιόταν από ένα νέο οικονομικό μοντέλο9.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 5
Το 2020 χτύπησε ο βομβαρδισμός. Το πρώτο αντανακλαστικό των αρχών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ήταν η προστασία του κεφαλαίου. Η ΕΚΤ εξαπέλυσε ένα πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ. Επέκτεινε την αγορά εταιρικού χρέους. Μείωσε τις απαιτήσεις για εξασφαλίσεις για τις τράπεζες10.
Στις ΗΠΑ η χρηματιστηριακή αγορά κατέρρεε. Η αγορά κρατικών ομολόγων ύψους 14 τρισεκατομμυρίων δολαρίων πάγωσε. Η Fed ξεκίνησε μια ανοικτή επιχείρηση ποσοτικής χαλάρωσης. Αύξησε το χαρτοφυλάκιο τίτλων της από 3,9 τρισεκατομμύρια σε 6,6 τρισεκατομμύρια δολάρια έως τον Δεκέμβριο του 2020. Υποστήριξε τις καθημερινές πράξεις repos μίας ημέρας ύψους 1 τρισ. Δολαρίων. Ξεκίνησε εκ νέου τον δανεισμό έκτακτης ανάγκης προς τις μεγάλες τράπεζες. Χαλάρωσε τις κανονιστικές απαιτήσεις και αξιοποίησε τα 454 δισ. Δολάρια. Της είχαν διατεθεί από τον νόμο cares σε 4,54 τρισ. δολάρια για να τα διαθέσει σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις11.
«Η επόμενη γενιά: Στη Βρετανία, η κυβέρνηση Τζόνσον
ξόδεψε 72 δισεκατομμύρια λίρες
για προγράμματα στήριξης της απασχόλησης.»
Αλλά, σε αντίθεση με το 2009, η νομισματική γενναιοδωρία υποστηρίχθηκε από πρωτοφανείς κρατικές δαπάνες. Βασισμένες στο χρέος -μια ξεκάθαρη ρήξη με τα νούμερα της λιτότητας. Αν και ομολογουμένως προσωρινή δικαιολογείται από τις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Η εμπιστοσύνη καλλιεργήθηκε από μια δεκαετία δωρεάν εκτύπωσης χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες. Στήριξε την κίνηση αυτή. Η παγκόσμια δημοσιονομική στροφή δεν είχε ιδιαίτερο ιδεολογικό χρώμα. Η Ρεπουμπλικανική Γερουσία και ο Λευκός Οίκος του Τραμπ, η συντηρητική Βρετανία και η Ιαπωνία του Σίνζο Άμπε ήταν οι τρεις πρώτοι που ξόδευαν σε ποσοστό επί του ΑΕΠ (Πίνακας 1).
Η κυβέρνηση Τραμπ επέβλεψε πρόσθετες δαπάνες για την πανδημία ύψους 3,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ Μαρτίου και Δεκεμβρίου 2020. Αν και η ανάπτυξη ήταν συχνά χαοτική. Εξαρτώμενη από τις υποβαθμισμένες διοικήσεις των πολιτειών και των τοπικών κυβερνήσεων12. Στη Βρετανία, η κυβέρνηση Τζόνσον ξόδεψε 72 δισεκατομμύρια λίρες για προγράμματα στήριξης της απασχόλησης.
«Η επόμενη γενιά: Το γερμανικό έλλειμμα
διογκώθηκε στο 11%. Ξεχώρισε η Κίνα.»
Κατά τη διάρκεια των μακροχρόνιων λουκέτων του 2020 δεν έσωσε τη χώρα από μια από τις βαθύτερες υφέσεις και τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων. Όμως στην Ιαπωνία η κυβέρνηση Άμπε έδωσε χρηματικά επιδόματα ύψους 100.000 γιεν (περίπου 1.000 δολάρια) ανά άτομο στην αρχή της πανδημίας. Εκτός από εφάπαξ μεταβιβάσεις σε επιχειρήσεις και επιδοτήσεις μισθών. Η ΕΕ ανέστειλε το φρένο χρέους της. Το γερμανικό έλλειμμα διογκώθηκε στο 11%. Ξεχώρισε η Κίνα. Σε αντίθεση και πάλι με το 2009 τα δημοσιονομικά κίνητρα για το 2020 ήταν μέτρια. Δαπανήθηκαν κυρίως σε επείγοντα μέτρα υγείας και στη στήριξη των επαρχιακών προϋπολογισμών13.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 6
Ωστόσο, δεν ήταν αυτά τα εντυπωσιακά προγράμματα του Τραμπ, του Τζόνσον και του Άμπε που κέρδισαν τα εύσημα. Αλλά μικρότερα σχέδια που προωθήθηκαν από τη Μέρκελ και τον Μπάιντεν. Και στις δύο περιπτώσεις υπήρχε ένα στοιχείο απροόπτου. Οι ηγέτες ήταν αρχικά επιφυλακτικοί για τα μέτρα που έφεραν τέτοια αναγνώριση.
Το Μάρτιο του 2020, η Μέρκελ ήταν σκληρή πολέμιος της αμοιβαιοποίησης του χρέους της Ευρωζώνης. Τα ποσοστά των εμβρύων εκτινάσσονταν στη Λομβαρδία, κατακλύζοντας τις πτέρυγες εντατικής θεραπείας. Η Γερμανία μπλόκαρε την εξαγωγή του ιατρικού εξοπλισμού της. Εξασφάλισε ότι η πιστωτική γραμμή για τα σκληρά πληγέντα κράτη θα περνούσε από τον τιμωρητικό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Σφυρηλατήθηκε στο αποκορύφωμα της κρίσης της ευρωζώνης14.
«Η επόμενη γενιά: Τι προκάλεσε τη μεταστροφή
της Μέρκελ από σκεπτικίστρια τ
ου ομολόγου Corona σε υπέρμαχο.»
Κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2020: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η μηνιαία συνάντηση των αρχηγών κρατών μελών της ΕΕ, η Μέρκελ απέρριψε το «ομόλογο corona». Αμοιβαίου χρέους που υποστηρίζεται από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία ως «φανταστικό». Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το αποκάλεσε «σύνθημα». Η απόρριψη έγινε δεκτή με μια έκρηξη οργής στην Ιταλία: «Η Κίνα προσφέρει περισσότερη βοήθεια από τις Βρυξέλλες».
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΑΝΤΙΣΤΡΑΘΗΚΕ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ
Τι προκάλεσε τη μεταστροφή της Μέρκελ από σκεπτικίστρια του ομολόγου Corona σε υπέρμαχο. Πριν από την επόμενη συνεδρίαση της οικονομίας τον Απρίλιο; Η Γερμανία αναλάμβανε την εκ περιτροπής προεδρία του μπλοκ: Ήταν η τελευταία θητεία της Μέρκελ ως επίσημη, όχι μόνο παρασκηνιακή, επικεφαλής της Ευρώπης. Η τελευταία ευκαιρία να βερνικώσει την αμφιλεγόμενη κληρονομιά της ως ευρωπαΐστρια.
Μετά από μια δύσκολη δεκαετία επιβολής πειθαρχίας της Bundesbank στους ατίθασους πληθυσμούς της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Σύναψης άθλιων συμφωνιών με τον Ερντογάν για την αστυνόμευση των προσφύγων από τις εμπόλεμες ζώνες. Εκεί η Luftwaffe τώρα «κέρδιζε το βάρος της». Μόλις η Γερμανία ανέτρεψε τη θέση της, όλα τα ντόμινο της ΕΕ έπεσαν στη θέση τους.
Ο Μακρόν συχνά αντιμετωπίζεται από το Βερολίνο με ψυχρό τρόπο ως ποπίνια. Έλαβε τη μεγαλοπρέπεια μιας γαλλογερμανικής συνόδου κορυφής. Έτσι για να καμαρώσει για τη διπλωματική του νίκη. Να διευρύνει το στενό του προβάδισμα έναντι της Λεπέν. Η ταραγμένη Επίτροπος φον ντερ Λάιεν αγωνίστηκε να διασφαλίσει ότι θα έχει πλήρη εποπτεία των πληρωμών. Θάβοντας το άγρια πολύπλοκο πακέτο ngeu μέσα στον αδιαφανή προϋπολογισμό της ΕΕ 2021-27.
«Η επόμενη γενιά: Οι «λιτοί τέσσερις»
ήταν αντίθετοι σε μια «ένωση χρέους από την πίσω πόρτα».»
Στην πορεία, το θέμα της ανάθεσης παραγγελιών στις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες για τα εμβόλια κατά του ιού του καρκίνου. Για περίπου 450 εκατομμύρια Ευρωπαίους γλίστρησε στην ατζέντα της Επιτροπής.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΔΕΣΜΗ ΜΕΤΡΩΝ
Για τα δεδομένα της ΕΕ, η νομοθετική ψήφιση του ngeu ήταν ταχεία. Η δέσμη μέτρων μπλοκαρίστηκε προσωρινά από την Αυστρία, τις Κάτω Χώρες, τη Δανία και τη Σουηδία. Σε μια δύστροπη συνεδρίαση της οικονομίας τον Ιούνιο.
Όπως εξήγησε ο Αυστριακός Σεμπάστιαν Κουρτς: Οι «λιτοί τέσσερις» ήταν αντίθετοι σε μια «ένωση χρέους από την πίσω πόρτα». Θα επιβράβευε τις μεσογειακές χώρες που είχαν να κατηγορήσουν μόνο τους εαυτούς τους. Οι Ολλανδοί ήθελαν επίσης αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Πολωνίας και της Ουγγαρίας. Επειδή δεν ανταποκρίθηκαν στα υψηλά ηθικά πρότυπα της ΕΕ15.
Σε μια μαραθώνια συνεδρίαση τον Ιούλιο του 2020, οι Τέσσερις εξαγοράστηκαν με εκπτώσεις τύπου Θάτσερ. Ένα «ολλανδικό φρένο» που επιτρέπει στα κράτη μέλη τρεις μήνες να ελέγχουν η μία τις προτάσεις δαπανών της άλλης. Ένα προειδοποιητικό κούνημα του δακτύλου για τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία. Οι ηγέτες της Ευρώπης θα μπορούσαν να συγχαίρουν τους εαυτούς τους. Το πακέτο ngeu δεν θα είχε περάσει αν η Βρετανία δεν είχε εγκαταλείψει την Ένωση.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 7
Τα μακρά χρόνια του Μπάιντεν για το έλλειμμα δε χρειάζονται πρόβες16. Μόλις τον Δεκέμβριο του 2020, υποστήριξε ένα συμβιβαστικό σχέδιο διάσωσης των σοβιετικών χωρών. Το μισό του μεγέθους που ζητούσαν οι Δημοκρατικοί. Με άμεσες πληρωμές μόνο 600 δολαρίων17. Για πολλούς στην Αριστερά, το Αμερικανικό Σχέδιο Διάσωσης που ακολούθησε αντανακλούσε «προοδευτική πίεση». Μετατοπίζοντας τους όρους της συζήτησης για τον προϋπολογισμό μακριά από τους κράχτες του ελλείμματος. Αλλά και από τις προηγούμενες θέσεις του ίδιου του Μπάιντεν18.
«Η επόμενη γενιά: Αυτά έκαναν τους Δημοκρατικούς
της Βουλής των Αντιπροσώπων να τρέχουν
για να υποστηρίξουν την επιλογή των 2.000 δολαρίων.»
Η ενεργοποιημένη μας νέα Αριστερά, με πλατφόρμες στο Κογκρέσο και στο Twitter, και αυξανόμενη δύναμη στις προκριματικές εκλογές. Βοήθησε αναμφίβολα να μετατοπιστούν οι παράμετροι του διαλόγου. Αλλά το Δεκέμβριο του 2020, η μεγαλύτερη και πιο άμεση πίεση προερχόταν από τον τυχαία ανακαλυφθέντα οικονομικό λαϊκισμό του Τραμπ. Ένα κλειδί της επιτυχίας του το 2016. Αυτό όμως εγκαταλείφθηκε υπέρ των παραδοσιακών φορολογικών περικοπών της gop και των δασμολογικών μεγαλοστομιών. Μέχρι που το 2020 έφερε τη σύζευξη της πανδημίας και μιας εκλογικής χρονιάς.
Οι νεκροψίες των Δημοκρατικών μετά το στενό αποτέλεσμα του Νοεμβρίου διαπίστωσαν ότι κρίσιμα στρώματα του εκλογικού σώματος ευχαριστούσαν τον «μπαμπά Τραμπ» για τις επιταγές τους για τα κίνητρα19. Τα tweets της τελευταίας στιγμής του Τραμπ: Ο ίδιος απέκρυψε με πειράγματα την υπογραφή του στα τέλη Δεκεμβρίου. «Θέλω απλώς να δώσω στους σπουδαίους ανθρώπους μας 2.000 δολάρια. Αντί για τα πενιχρά 600 δολάρια που υπάρχουν τώρα στο νομοσχέδιο». Αυτά έκαναν τους Δημοκρατικούς της Βουλής των Αντιπροσώπων να τρέχουν για να υποστηρίξουν την επιλογή των 2.000 δολαρίων.
Οι Δημοκρατικοί υποψήφιοι στις επαναληπτικές εκλογές της Τζόρτζια που θα καθορίσουν τον έλεγχο της Γερουσίας το έκαναν προεκλογική υπόσχεση. Την τελευταία στιγμή, ο Μπάιντεν το υποστήριξε. Λέγοντας στην Ατλάντα: στείλτε Δημοκρατικούς στην Ουάσινγκτον και «αυτές οι επιταγές θα βγουν αμέσως».
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΗΠΑ-ΕΕ
Ο πληθωρισμός του κόστους των προεδρικών εκλογών και των εκλογών για το Κογκρέσο ήταν σχεδόν 14 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020. Αφορούσε μέχρι τώρα κυρίως στην κυκλοφορία των ποσών μεταξύ εταιρικών, δημοσιογραφικών και πολιτικών ελίτ.
«Η επόμενη γενιά: Ο σκληρός εκλογικός
ανταγωνισμός στις ΗΠΑ υποδηλώνει τη διαφορετική
ιδιοσυγκρασία που έχει αναδυθεί εκεί.»
Το 2021, οι ψηφοφόροι θα επωφεληθούν. Η αναβάθμιση από 600 σε 1.400 δολάρια συμβόλιζε μια μεγαλύτερη αντίθεση μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ. Από την ήττα της Ελλάδας το 2015, η λαϊκιστική εκλογική εξέγερση στην Ευρώπη συμβαδίζει γενικά με την κοινωνική παθητικότητα. Η Γαλλία αποτελεί εξαίρεση. Οι αίθουσες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι σουίτες Berlaymont της Επιτροπής είναι σκόπιμα απομονωμένες από τις λαϊκές αναταραχές.
Το ταμείο ανάκαμψης του ngeu έχει σχεδιαστεί για να ελέγχεται αυστηρά από τους μη υπόλογους Επιτρόπους. Ο σκληρός εκλογικός ανταγωνισμός στις ΗΠΑ υποδηλώνει τη διαφορετική ιδιοσυγκρασία που έχει αναδυθεί εκεί. Με έναν οργισμένο λαό που ακούγεται. Σε εργατικούς αγώνες όσο και στα κύματα κοινωνικής διαμαρτυρίας. Αυτή η ιδιοσυγκρασία έχει αναδυθεί εκεί. Δημιουργώντας τους δικούς του θριάμβους στην aoc και την Squad.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 8
Τι έχουν επιτύχει αυτά τα προγράμματα ορόσημο για την ανάκτηση των καβουριών; Η ασυμμετρία στην κλίμακα: Το σχέδιο των ΗΠΑ είναι κατά 250% μεγαλύτερο από το ευρωπαϊκό. Πρέπει να τεθεί στο πλαίσιο. Τα επιδόματα ανεργίας στις ΗΠΑ είναι απελπιστικά χαμηλά. Με βάση τα πρότυπα του ΟΟΣΑ. Λιγότερο από το ένα δέκατο του βρετανικού. Ως ποσοστό του Α.Ε.Π., οι κοινωνικές δαπάνες στη Γαλλία και την Ιταλία είναι περίπου 50% υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ.
«Η επόμενη γενιά: Αφήνουν αμετάβλητη
τη συστημική αναπαραγωγή της ανισότητας.»
Οι δημόσιες δαπάνες για τις αμερικανικές οικογένειες είναι μόλις το ένα τέταρτο των γερμανικών, γαλλικών και βρετανικών επιπέδων20. Η πανδημία χτύπησε με περίπου την ίδια σφοδρότητα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η αμερικανική ανεργία εκτοξεύτηκε πολύ υψηλότερα. Ανεβαίνοντας από κάτω από το 4% σε πάνω από 14% τον Απρίλιο του 2020. Σήμερα εκτιμάται στο 10%21. Λόγω εν μέρει των μεγάλης κλίμακας προγραμμάτων αδειών και μειωμένης απασχόλησης. Η ανεργία στην ευρωζώνη αυξήθηκε κατά λιγότερο από μία ποσοστιαία μονάδα. Από 7,4% σε 8,1%22.
Το αμερικανικό σχέδιο διάσωσης θα ενισχύσει το εισόδημα του φτωχότερου 20% κατά ένα τρίτο το 2021. Το εισόδημα του κατώτερου 60% κατά πάνω από ένα δέκατο23. Δομικά, η πιο προοδευτική πτυχή του είναι η αποστολή άμεσων πληρωμών. Όχι μόνο στους επικεφαλής των νοικοκυριών, αλλά και σε κάθε ένα από τα φορολογικά καταγεγραμμένα εξαρτώμενα μέλη τους24. Αλλά όπως πολλοί έχουν επισημάνει, όλες αυτές είναι εφάπαξ ή προσωρινές πληρωμές. Αφήνουν αμετάβλητη τη συστημική αναπαραγωγή της ανισότητας.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΠΡΟΝΟΙΑ ΧΩΡΙΣ ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
Το Σχέδιο είναι ένα «αναδυόμενο δίχτυ ασφαλείας». Σύμφωνα με τα λόγια ενός επικριτή. Ή «πρόνοια χωρίς κράτος πρόνοιας»25. Οι επιταγές arp επισκιάζονται από τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Θα συγκεντρωθούν στο κορυφαίο 1% το 2020. Από τις διασώσεις των εταιρειών και το χρηματιστήριο που οδηγήθηκε σε ύψη ρεκόρ26.
«Η επόμενη γενιά: Αλλά η αναλογία
των δαπανών κεφαλαίου-εργασίας εξακολουθεί
να κλίνει σε μεγάλο βαθμό προς τις μεγάλες επιχειρήσεις.»
Το Αμερικανικό Σχέδιο για την Απασχόληση προτείνει την ανάπτυξη «υποβαθμισμένων κοινοτήτων». Αλλά τους χορηγεί μόνο 32 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 6% του συνόλου. Υποσχέθηκε άλλα 400 δισεκατομμύρια δολάρια για τη φροντίδα των ηλικιωμένων. Μια εξαιρετικά κερδοφόρα βιομηχανία στις ΗΠΑ, χάρη στους άθλιους μισθούς27.
Η έμφαση στις ομοσπονδιακές επενδύσεις στις φτωχές μαύρες και καφέ γειτονιές αποτελεί μια ευπρόσδεκτη στροφή. Πέρα από την «ισότητα ευκαιριών» και το νομικίστικο παράδειγμα της διαφορετικότητας, της ισότητας και της ένταξης. Αλλά η αναλογία των δαπανών κεφαλαίου-εργασίας εξακολουθεί να κλίνει σε μεγάλο βαθμό προς τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Το αποτέλεσμα του νόμου για τα φροντιστήρια του Μαρτίου 2020: Το μαξιλάρι των 4,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για τις επιχειρήσεις, ήταν να στηρίξει αυτό που ο Νουριέλ Ρουμπινί αποκάλεσε ανάκαμψη σε σχήμα Κ. Εκτίναξη των τιμών των περιουσιακών στοιχείων. Επιμήκυνση των ουρών στα συσσίτια28. Τα σχέδια ανάκαμψης του Μπάιντεν ανασηκώνουν το κάτω σκέλος του Κ κατά μια ίντσα περίπου. Λίγες μονάδες επιπλέον στους φόρους επιχειρήσεων και πλούτου θα μπορούσαν να μειώσουν το πάνω σκέλος του κατά ένα χιλιοστό.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 9
Παρά τους πιο γενναιόδωρους κοινωνικούς σταθεροποιητές στην Ευρώπη, το οικονομικό τίμημα του covid ήταν πολύ χειρότερο εκεί: Μια συρρίκνωση της Ευρωζώνης κατά -7,2% του ΑΕΠ το 2020, σε σύγκριση με -3,4% στις ΗΠΑ29. Αυτό είναι εν μέρει το αποτέλεσμα των αυστηρότερων περιορισμών στην Ευρώπη. Αλλά και της ζαχαρένιας βιασύνης του cares Act.
«Η επόμενη γενιά: Πώς θα επηρεάσει
το ΝΣΚ αυτή την πορεία;»
Αλλά μιλάει επίσης για την πιο αργή ανάκαμψη μετά το 2009 στην Ευρωζώνη. Μέχρι το 2019, η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ ήταν 2,2%. Πάνω από 3% στις πολιτείες του Ειρηνικού και στην περιοχή Sunbelt. Και σχεδόν μηδενική στις μεσοδυτικές πολιτείες. Οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ευρωζώνης είχαν επιβραδυνθεί από το 2017. Παρασυρόμενοι από τη Γερμανία και την Ιταλία. Βρίσκονταν στο 1,3% την παραμονή της πανδημίας.
Κατά την ανακοίνωση του Σχεδίου Μπάιντεν, ο ΟΟΣΑ προέβλεπε ότι οι ΗΠΑ θα βρίσκονταν 1% πάνω από την προ της πανδημίας πορεία ανάπτυξης. Μέχρι το τέλος του 2022. Η Ευρωζώνη θα βρισκόταν 2% κάτω από αυτήν30.
Πώς θα επηρεάσει το ΝΣΚ αυτή την πορεία; Η αλήθεια είναι πολύ λίγο. Η συνιστώσα των επιχορηγήσεων του ngeu είναι μόλις 310 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα κατανεμηθούν κατά τη διάρκεια του 2021-2331.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ
Οι επιχορηγήσεις θα διαχειρίζονται από την Επιτροπή μέσω του συστήματος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ενός διαταξικού και πειθαρχικού μηχανισμού που δημιουργήθηκε το 2010. Για την παρακολούθηση των εθνικών προϋπολογισμών κατά τη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης. Δεν πρόκειται λοιπόν για ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αλλά για επέκταση της εμβέλειάς τους.
«Η επόμενη γενιά: Υποβάθμιση των συντάξεων,
περικοπή του επιδόματος ανεργίας,
απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων.»
Η Επιτροπή έχει ήδη προγραμματίσει τις δαπάνες: 37% για πράσινα προγράμματα, 21% για ψηφιακές αναβαθμίσεις. Ανεξάρτητα από τις εθνικές ανάγκες. Τα κράτη μέλη υποτίθεται ότι πρέπει να υποβάλλουν τους προϋπολογισμούς του ngeu. Για έγκριση από το ecofin, τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων της Επιτροπής.
Αυτοί μπορούν να επιστραφούν για αναθεώρηση αν δεν προωθούν τα σχέδια διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του ecofin για τη χώρα. Υποβάθμιση των συντάξεων, περικοπή του επιδόματος ανεργίας, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. Ήδη υπάρχουν παράπονα για καθυστερήσεις32.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΦΤΩΧΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
Η Ιταλία, κατεστραμμένη από την πανδημία, λαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων του ngeu: 209 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 80 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις. Τα υπόλοιπα περισσότερο χρέος. Όμως η ανεργία στην Ιταλία είναι διψήφια. Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Για τους νέους, πάνω από 30%. Ο δημόσιος τομέας στερείται πόρων.
Οι μόνοι τομείς ανάπτυξης είναι η οικονομία των συναυλιών και οι τάξεις των «φτωχών εργαζόμενων». Η ιταλική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 9% το 2020. Εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση αναστολής λειτουργίας. Με τις επιχειρήσεις να φορτώνονται δάνεια με κρατική εγγύηση. Ισχύει απαγόρευση απολύσεων και καθεστώς εργασίας βραχείας απασχόλησης. Όταν η κρατική στήριξη μειωθεί και οι όροι δανεισμού αυστηροποιηθούν: Είναι πιθανό να ακολουθήσει ένα κύμα πτωχεύσεων και περαιτέρω απολύσεων.
«Η επόμενη γενιά: Να αντιταχθούν στην υποβολή
του ιταλικού προϋπολογισμού
για την υγεία στον μηχανισμό esm της ΕΕ.»
Οι προγραμματισμένες δαπάνες της Ιταλίας για το ngeu μόλις που θα αγγίξουν την επιφάνεια. Για τη μόνωση των δημόσιων κτιρίων, την επέκταση της ευρυζωνικότητας, την παροχή φοροαπαλλαγών για την αναβάθμιση και την «επανεκπαίδευση» των ανέργων.
Οι λόγοι για να χαιρετίσουμε το ngeu ως μια ιστορική ανακάλυψη είναι πολιτικοί, όχι οικονομικοί. «Κανείς δεν τρέχει μακριά όταν πέφτουν λεφτά από τον ουρανό», σημείωσε ένας σχολιαστής της νέας κυβέρνησης Ντράγκι33. Το 2020, ήταν θέμα αρχής για τα Πέντε Αστέρια, το pd και το leu, καθώς και για τη Λέγκα. Να αντιταχθούν στην υποβολή του ιταλικού προϋπολογισμού για την υγεία στον μηχανισμό esm της ΕΕ. Με τα περιβόητα μνημόνια συνεννόησης.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΑΚΡΑΙΟ ΚΕΝΤΡΟ
Αυτό ήταν το θέμα για το οποίο ο Ρέντσι έριξε την κυβέρνηση Κόντε. Οπότε και ο Ιταλός πρόεδρος προσέφερε τη θέση του πρωθυπουργού στον Ντράγκι. Πρώην ecb και Goldman Sachs. Η κυβέρνησή του απολαμβάνει τώρα την υποστήριξη του Σαλβίνι και του Γκρίλο. Καθώς και το 90% των εδρών στη Βουλή και τη Γερουσία.
Το σχέδιο ngeu της χώρας θα επανασχεδιαστεί από τον υπουργό Οικονομικών. Τον πρώην γενικό διευθυντή της Τράπεζας της Ιταλίας Daniele Franco. Αυτό δε θα έχει ενδοιασμούς για τον esm. Μετά από τρία χρόνια μιας κυβέρνησης χωρίς προσανατολισμό με λαϊκιστική πλειοψηφία: Το ακραίο κέντρο είναι και πάλι επικεφαλής. Μένει να δούμε πόσο καιρό θα χρειαστεί ο τελευταίος ιταλικός πολιτικός κύκλος για να γυρίσει.
«Η επόμενη γενιά: Η προοπτική ενός ηγετικού
ρόλου για τους υπερχαϊδευτικούς Γερμανούς Πράσινους
ελάχιστα αλλάζει αυτό το γεγονός.»
Όσο για την ίδια την ΕΕ: Αν η ενοποίηση της Ευρώπης έχει ιστορικά προχωρήσει με μια σειρά από πραξικοπήματα. Το ngeu είναι άλλη μια τέτοια πράξη μυστικότητας34. Η απόφαση για την επέκταση του ελέγχου του συστήματος του εξαμήνου ελήφθη ουσιαστικά από το γραφείο της Γερμανίδας καγκελαρίου. Σε μια μελλοντική δημοσιονομική ικανότητα σε επίπεδο ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπήκε στο παιχνίδι αφού η Επιτροπή είχε διαμορφώσει το σύστημα. Όσον αφορά τη λαϊκοδημοκρατική επιρροή στην οικονομική πολιτική. Το τέλος της νεοφιλελεύθερης εποχής είναι πιο μακριά από ποτέ στην Ευρώπη. Η προοπτική ενός ηγετικού ρόλου για τους υπερχαϊδευτικούς Γερμανούς Πράσινους ελάχιστα αλλάζει αυτό το γεγονός. Ίσως και η αύξηση των περιβαλλοντικών δαπανών. Μετά την αποχώρηση της Μέρκελ, το Σεπτέμβριο του 2021.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 10
Στις ΗΠΑ, οι πολιτικές επιταγές έχουν πιέσει ενάντια στους νεοφιλελεύθερους κανόνες: Ανταγωνιστικός εκλογικισμός, λαϊκές-δημοκρατικές πιέσεις, εθνικοί-ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Αλλά με ποικίλα αποτελέσματα.
Όσον αφορά στο πρώτο: Τα μετρητά για ψήφους δείχνει όλα όσα απεχθανόταν ο Χάγιεκ για την εκλογική δημοκρατία. Συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου για την απασχόληση. Στοχεύει στρατηγικά σε κρίσιμες έδρες στη Βουλή και τη Γερουσία.
«Η επόμενη γενιά: Η προσφορά της Αριστεράς
για έναν κατώτατο μισθό 15 δολαρίων αγνοήθηκε ευγενικά.»
Όσον αφορά στο δεύτερο: Αν τα σχέδια του Μπάιντεν είναι λιγότερο κοσμοϊστορικά από ό,τι ισχυρίζονται οι ενθουσιώδεις χρήστες: Επισκευές υποδομών, σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, μέτριες προσαυξήσεις κοινωνικής πρόνοιας, επίδομα τέκνων. Είναι ήδη συνήθη στοιχεία για τις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μια σημαντική διακριτική αναπροσαρμογή.
«Είμαι συνδικαλιστής», είπε ο Μπάιντεν στο ακροατήριό του στο Πίτσμπουργκ, καθώς παρουσίαζε το Σχέδιο για την απασχόληση τον Μάρτιο. Μια φράση που ο Ομπάμα δεν συνηθίζει να λέει. Παρ’όλα αυτά: Οι αντισταθμιστικές κοινωνικές πληρωμές και οι αναγκαίες επενδύσεις κεφαλαίου δεν ξεφεύγουν από το ρεπερτόριο της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Η προσφορά της Αριστεράς για έναν κατώτατο μισθό 15 δολαρίων αγνοήθηκε ευγενικά.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Ο τρίτος παράγοντας. Η εθνικο-ιμπεριαλιστική αντιπαλότητα, μπορεί να υποδεικνύει μια πιο επακόλουθη ρήξη με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική ορθοδοξία. Ή, ίσως, ένα υβριδικό καθεστώς, με αμυντικά-προστατευτικά χαρακτηριστικά. Όπως η Βρετανική Αυτοκρατορία του 1900: Μια σύγχρονη εκδοχή των αυτοκρατορικών δασμών. Με κυρώσεις που χρησιμοποιούνται για εθνικιστικούς σκοπούς. Ακόμη και όταν η άψογα νεοφιλελεύθερη Fed παίζει έναν όλο και πιο κεντρικό ρόλο.
Πώς να εννοιολογήσουμε τη μετατόπιση; Στο «Faultlines» (τ. 126), ο Dylan Riley περιέγραψε την πολιτική λογική των εθνικών επενδύσεων τύπου Jake Sullivan: Ισχυρότεροι στο εσωτερικό, για να είμαστε ισχυρότεροι στο εξωτερικό. Ως βίδωμα ενός νεοεθνικιστικού νεοκεϋνσιανισμού στην επικρατούσα πολυπολιτισμική-νεοφιλελεύθερη προοπτική των Δημοκρατικών. Αυτό μπορεί να είναι σωστό.
«Η επόμενη γενιά: Αυτή ζυμώνει και ζυμώνει
την πολιτική διχόνοια και τη βασική επανάσταση.»
Αναμφισβήτητα, όμως, τα bidenomics θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ένα βήμα: Προς την αναδιαμόρφωση του κεντρικά νομισματοποιημένου, καθοδηγούμενου από το χρέος καπιταλιστικού καθεστώτος. Σε μια πιο αντισταθμιστική μορφή. Ένα νεο-τρίτο δρόμο. Καθοδηγούμενο τόσο από το λαϊκιστικό σοκ όσο και, κυρίως, από την ανταγωνιστική τριβή με την ανερχόμενη Κίνα.
Το εγχείρημα θα ήταν τότε κοντά στο σενάριο που ο Μπάιντεν διατύπωσε για τους δωρητές της Wall Street το 2019. Όταν έθεσε τον εαυτό του ως το αντίδοτο στην πολιτική επανάσταση του Σάντερς. Κάνοντας οριακές αλλαγές που θα βελτίωναν τη ζωή των Αμερικανών της εργατικής τάξης. Χωρίς να επιβάλλουν επαχθείς φόρους στους πλούσιους.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΤΙΠΟΤΑ ΔΕ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΡΙΖΙΚΑ
Όταν έχεις εισοδηματική ανισότητα τόσο μεγάλη όσο έχουμε σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή ζυμώνει και ζυμώνει την πολιτική διχόνοια και τη βασική επανάσταση. Επιτρέπει στους δημαγωγούς να παρεμβαίνουν και να κατηγορούν «τους άλλους»… Όλοι ξέρετε μέσα σας τι πρέπει να γίνει. Μπορούμε να διαφωνήσουμε στο περιθώριο. Αλλά η αλήθεια είναι ότι όλα είναι μέσα στα δικά μας πλαίσια. Κανείς δε χρειάζεται να τιμωρηθεί. Το βιοτικό επίπεδο κανενός δε θα αλλάξει. Τίποτα δε θα αλλάξει ριζικά35.
«Είναι όλα μέσα στο σπίτι μας». Ένας όρος του μπέιζμπολ, που υποδηλώνει μια άνετη θέση. Από αυτή που μπορεί κανείς να χτυπήσει ένα home run. Ακριβώς όπως οι σκληρές πολιτικές ταξικής πάλης του ρεϊγκανισμού και του θατσερισμού έδωσαν τη θέση τους σε ηπιότερες. Πιο εύπεπτες εκδοχές τους υπό τον Κλίντον και τον Μπλερ. Φορολογικές πιστώσεις, φθηνά δάνεια, ποικιλομορφία και ένταξη.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ
Έτσι και υπό τον Μπάιντεν: Η νομισματοποίηση από τις κεντρικές τράπεζες αναλαμβάνει μια οριακή δημοσιονομική αποζημίωση. Για δεκαετίες πτώσης των πραγματικών μισθών. Επιδείνωσης των προοπτικών απασχόλησης. Προετοιμάζοντας τη χώρα για τον αυξανόμενο ανταγωνισμό με την Κίνα.
Ο «τρίτος δρόμος» της δεκαετίας του 1990 ήταν απολύτως συμβατός με τις ριζοσπαστικές νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Ο Κλίντον κατήργησε το Glass-Steagall. Ο Μπλερ μετέτρεψε τους φοιτητές των πανεπιστημίων σε πελάτες που πλήρωναν.
«Η επόμενη γενιά: Αλλά η προοπτική της αυξανόμενης
ανάπτυξης σημαίνει ότι οι τόσο χαμηλές αποδόσεις
μπορεί να ξεπεραστούν ακόμη
και από τον μέτριο πληθωρισμό.»
Μια μορφή αντισταθμιστικού, κεντρικά νομισματοποιημένου καπιταλισμού της δεκαετίας του 2020. Θα λειτουργεί σε ένα αυστηρότερο, πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ισορροπημένο πάνω σε κλυδωνιζόμενους σωρούς χρέους. Με τη χρηματοπιστωτική αστάθεια να αποτελεί πάντα παρόντα κίνδυνο.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 11
Εδώ οι ασυμμετρίες ΗΠΑ-ΕΕ επιβεβαιώνονται εκ νέου. Τα τρισεκατομμύρια που αντλήθηκαν στην αμερικανική οικονομία κατά το προηγούμενο έτος προβλέπεται να αυξήσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας μας: Στο 6,5% το 2021. Αλλά -καπιταλιστική διαλεκτική- τα καλά νέα έχουν και αρνητικά.
Δεδομένης της κλίμακας του κρατικού και του μη χρηματοπιστωτικού εταιρικού χρέους. «Ένας διαρκώς διογκούμενος ελέφαντας που ισορροπεί σε μια συρρικνούμενη μπάλα». Ακόμη και μια κλασματική σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών απειλεί με αναταραχή36.
Η Fed, η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ιαπωνίας έχουν δεσμευτεί για σχεδόν μηδενικά επιτόκια και επέκταση του qe37. Αλλά η προοπτική της αυξανόμενης ανάπτυξης σημαίνει ότι οι τόσο χαμηλές αποδόσεις μπορεί να ξεπεραστούν ακόμη και από τον μέτριο πληθωρισμό. Μια λογική για τους γιγαντιαίους επενδυτές να πουλήσουν τα μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογά τους. Αναγκάζοντας τις αποδόσεις να ανέβουν.
Τα επιτόκια της ευρωζώνης επίσης ανεβαίνουν, σε ανταγωνισμό με τη Fed. Ακόμη και όταν τα κράτη μέλη υποφέρουν από το τρίτο κύμα κλειδώματος των ομολόγων. Είτε καθοδηγείται από το tapering των κεντρικών τραπεζών είτε από τους ιδιώτες επενδυτές. Μια αύξηση των επιτοκίων θα αφήσει τα κράτη και τις επιχειρήσεις με χρέος σε δολάρια. Εξαιρετικά ευάλωτα σε αντίστροφες ροές κεφαλαίων. Με κίνδυνο μια συσχέτιση κρίσεων τρεχουσών συναλλαγών. Συναλλαγματικών ισοτιμιών συγκρίσιμη με το 1998. Με συνακόλουθες πολιτικές αναταράξεις. Παρά τα σηµαντικά συναλλαγματικά αποθέµατα και τους αυστηρούς ελέγχους κεφαλαίων: Αν τα επιτόκια µας αρχίσουν να αυξάνονται, η Κίνα μπορεί να µην είναι απρόσβλητη από τη φυγή κεφαλαίων38.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: 12
Πολιτικά, οι Δημοκρατικοί διέψευσαν τις προβλέψεις ότι ο Μπάιντεν θα αντιμετώπιζε εξεγέρσεις από μια ανυπότακτη αριστερά. Από το aoc έως τον David Sirota, οι αριστεροί επικριτές επικεντρώθηκαν στην κλίμακα των πακέτων. Δεν είναι αρκετά και όχι στο χαρακτήρα τους «να ανταγωνιστούν την Κίνα».
Η λογική μπορεί να θυμίζει τον κοινωνικό ιμπεριαλισμό του Μπερνστάιν στη δεκαετία του 1900: Όσο η εγχώρια εργατική τάξη τα πάει καλά, ποιος νοιάζεται για τη δυναμική που οδηγεί στην αυξανόμενη ένταση με τους διεθνείς αντιπάλους;
Δεδομένου ότι η κλίμακα και το εύρος της αριστερής διαλεκτικής μετατόπισης του Μπάιντεν ήταν τόσο ξαφνική και τόσο απροσδόκητη. Θα ήταν άδικο να τους χρεώσουμε αυτό. Αλλά αυτή είναι η πρόκληση που θέτει η κυβέρνηση Μπάιντεν στη νεοσύστατη αμερικανική αριστερά: Το λεπτό και δύσκολο έργο του πώς να αντιμετωπιστεί η εθνικοϊμπεριαλιστική σκέψη για την Κίνα. Με νέες μορφές διεθνούς αλληλεγγύης.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
- Anatole Kaletsky, «Europe’s Hamiltonian Moment», Project Syndicate, 21 Μαΐου 2020. Το κείμενο αυτό οφείλει πολλά στις ενθαρρυντικές κριτικές του Benjamin Kunkel, του Thomas Meaney και των μελών της συντακτικής επιτροπής του nlr.
- Jim Tankersley, «Biden Details $2 Trillion Plan», τ. 31 Μαρτίου 2021.
- Editorial, «A Historic Moment in us Stimulus», τ. 8 Μαρτίου 2021- Michael Shear κ.ά. «With Relief Plan, Biden Takes on a New Role: Jeff Stein, ««We Need the Government»: Biden’s $1.9 Trillion Relief Plan Reflects Seismic Shifts in us Politics», Washington Post, 7 Μαρτίου 202. Tracy Alloway and Joe Weisenthal, «Did We Just Experience a Break in the Neoliberal Consensus?», Bloomberg podcast, 15 Μαρτίου 2021.
- Το μανιφέστο της: Anthony Giddens, «The Third Way (Ο τρίτος δρόμος): The Renewal of Social Democracy», Cambridge 1998.
- Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff, «Growth in a Time of Debt», American Economic Review, τόμος 100, αριθ. 2, 2010.
- Milton Friedman, «rx for Japan: wsj», 17 Δεκεμβρίου 1997.
- «How to Deal with China» και «China’s Markets Are Shaking off their Casino Reputation», Economist, 20 Μαρτίου 2021.
- Emmanuel Macron, «Renewing Europe», Project Syndicate, 4 Μαρτίου 2019.
- Jennifer Harris και Jake Sullivan, «Η Αμερική χρειάζεται μια νέα οικονομική φιλοσοφία. Οι εμπειρογνώμονες εξωτερικής πολιτικής μπορούν να βοηθήσουν», Foreign Policy, 7 Φεβρουαρίου 2020.
- Δελτίο Τύπου της ΕΚΤ, 18 Μαρτίου 2020.
- Jeffrey Cheng κ.ά., «What’s the Fed Doing in Response to the covid-19 crisis?», Brookings, 30 Ιανουαρίου 2021. Robert Brenner, «Escalating Plunder», τ. 123, Μάιος-Ιούνιος 2020. Heather Long κ.ά., «The Stock Market Is Ending 2020 at Record Highs, Even as the Virus Surges and Millions Go Hungry», Washington Post, 31 Δεκεμβρίου 2020. Η άνοδος εξαρτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις τεχνολογικές και ψηφιακές μετοχές.
- IMF, «Covid Fiscal Measures Database», Ιανουάριος 2021. Για τα προβλήματα εφαρμογής, βλέπε Aída Chávez, «Why the Government’s Plan to Help Out Renters Is Falling Flat», Intercept, 5 Μαρτίου 2021. Bryce Covert, «Most Small Business Owners Still Haven’t Had Their ppp Loans Forgiven», Intercept, 8 Μαρτίου 2021.
- IMF, «Covid Fiscal Measures Database, How Much Money Is the G20 spending?», Atlantic Council, 5 Ιανουαρίου 2021.
- Mehreen Khan, «EU Leaders Enter a Virtual, Parallel Reality», τ, 27 Μαρτίου 2020.
- «Frugal Four Nations Counter Franco-German eu initiative», Deutsche Welle, 23 Μαΐου 2020- Khan. «EU Leaders Enter a Virtual, Parallel Reality».
- Για τις ψήφους του Μπάιντεν υπέρ της περικοπής των κουπονιών σίτισης. Της κατάργησης των αυξήσεων στην κοινωνική ασφάλιση και το Medicare και της ενσωμάτωσης στο Σύνταγμα. Μιας τροπολογίας για τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό τη δεκαετία του 1980. Τον ενθουσιασμό του για το Workfare, τη nafta. Την κατάργηση του Glass-Steagall τη δεκαετία του ’90. Το κυνήγι του για τη «σπατάλη» όταν ήταν υπεύθυνος για το μίνι-διεγερτικό πρόγραμμα του Ομπάμα. Την προτροπή προς το βασικό εκλογικό σώμα των Δημοκρατικών να «σταματήσουν να κλαψουρίζουν» στα βάθη της Μεγάλης Ύφεσης. Βλ. το Branko Marcetic, «Yesterday’s Man: The Case Against Joe Biden», Λονδίνο και Νέα Υόρκη 2020, σ. 50-54, 106-117, 172, 176, 179. Βλέπε επίσης Ryan Grim, «Έλεγχος γεγονότων: Biden Has Advocated Cutting Social Security for Forty Years», Intercept, 13 Ιανουαρίου 2020.
- Ken Thomas και Eliza Collins, «Joe Biden United the Democrats-It’s Not Likely to Last», τ. 19 Αυγούστου 2020- David Sirota. «Biden’s Austerity Zealotry Helped Cut the Stimulus Bill in Half», Daily Poster, 22 Δεκεμβρίου 2020.
- David Sirota, Julia Rock, Andrew Perez, «The American Rescue Plan’s Money Cannon Is Great, But Not Enough», Daily Poster, 11 Μαρτίου 2021.
- David Weigel, «Το τρέιλερ», Washington Post, 11 Μαρτίου 2021. Επικαλούμενη δημοσίευμα της Boston Globe του Νοεμβρίου 2020.
- Το ομοσπονδιακό επίδομα ανεργίας των ΗΠΑ για έναν άγαμο εργαζόμενο ανέρχεται στο 6% του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος. Σε σύγκριση με το 40% στη Γαλλία, το 44% στη Γερμανία, το 65% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι κοινωνικές δαπάνες συνολικά το 2019 ήταν: 19% του ΑΕΠ στις ΗΠΑ, έναντι 21% στο Ηνωμένο Βασίλειο, 26% στη Γερμανία, 28% στην Ιταλία και 31% στη Γαλλία. Οι δημόσιες δαπάνες για τις οικογένειες υστερούσαν περισσότερο: 0,6% στις ΗΠΑ, έναντι: 1,9% στην Ιταλία, 2,3% στη Γερμανία, 2,8% στη Γαλλία και 3,2% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Βλ: Adequacy of Minimum Income Benefits- Social Spending (decimal points rounded up)- Family Benefits Social Spending.
- Heather Long, «How Many Americans Are Unemployed?», Washington Post, 19 Φεβρουαρίου 2021. Θάνατοι από Covid ανά 100.000: Γερμανία 99, Γαλλία 152, Ισπανία 165, ΗΠΑ 173, Ηνωμένο Βασίλειο 190, Ιταλία 198. Johns Hopkins μέσω Statista, Απρίλιος 2021.
- Eurostat, Στατιστικά στοιχεία για την ανεργία, Ιανουάριος 2021.
- Ινστιτούτο Φορολογικής και Οικονομικής Πολιτικής, όπ.π. Sirota, «American Rescue Plan’s Money Cannon».
- Η ρήξη με το οικογενειακό μοντέλο του άνδρα-δανειστή που εξακολουθεί να στηρίζει πολλά ευρωπαϊκά συστήματα: Οφείλεται σε μια τροπολογία για το πακέτο μέτρων ανακούφισης των νοικοκυριών τον Δεκέμβριο του 2020. Την οποία μετέφεραν ο Μπέρνι Σάντερς και ο Τζος Χόλεϊ. Ένα πλεονέκτημα που προέκυψε αργά για την κοινωνική πρόνοια των ΗΠΑ: Ryan Grim, «More than $1 trillion of the Pandemic Relief Bill is Flying Under the Radar», The Intercept, 5 Μαρτίου 2021.
- David Dayen, «First 100: Something Fundamentally Changed-for now», American Prospect, 8 Μαρτίου 2021. Anton Jäger και Daniel Zamora, «Welfare without the Welfare State», New Statesman online, 9 Φεβρουαρίου 2021.
- Matthew Klein, «Americans are Sitting on Lots of Spare Cash. It May Not Boost Growth Much», Barron’s, 26 Φεβρουαρίου 2021.
- «Live: Biden Unveils His $2.2 Trillion Infrastructure Package in Pittsburgh», YouTube, 31 Μαρτίου 2021.
- Nouriel Roubini, «The covid Bubble», Project Syndicate, 2 Μαρτίου 2021. Βλέπε επίσης Long κ.ά., «Το χρηματιστήριο τελειώνει το 2020 σε υψηλά ρεκόρ».
- Υφέσεις: Γερμανία -5,4%, Γαλλία -9%, Ιταλία -9,2%, Ισπανία -11,1%, Ηνωμένο Βασίλειο -10%. IMF World Economic Outlook, Ιανουάριος 2021.
- ΟΟΣΑ Economic Outlook, Ενδιάμεση έκθεση, «Strengthening the Recovery: The Need for Speed», Μάρτιος 2021. Ταλαιπωρημένη από την κριτική – π.χ. Martin Sandbu, «US Stimulus Package Leaves Europe Standing in the Dust», τ. 14 Μαρτίου 2021. Η ΕΚΤ επιχείρησε να αμυνθεί ί: «Economic Developments in the Euro Area and the United States in 2020», φυλ. Economic Bulletin, νο. 2, 2021.
- Ο Βαρουφάκης υποστήριξε ότι, δεδομένου ότι η Ιταλία ευθύνεται για το 13% του χρέους των 750 ευρώ. Η καθαρή επιχορήγησή της θα είναι μάλλον 30 δισ. ευρώ. Γιάνης Βαρουφάκης, «The EU Coronavirus Fund Will Take Europe Another Step Towards Disintegration», Guardian, 24 Ιουλίου 2020.
- «Down to the Wire», Economist, 3 Απριλίου 2021.
- «Why is Matteo Salvini Backing Mario Draghi?», European Press Round-Up, Euro-Topics, 9 Φεβρουαρίου 2021. Editorial, «Conversiones europeístas en Italia», La Vanguardia, 8 Φεβρουαρίου 2021.
- Βλέπε το επιχείρημα του Luuk van Middelaar στο βιβλίο του «The Passage to Europe» (2013), το οποίο ξεδιπλώνει ο Perry Anderson στο «The European Coup», φυλ. 17 Δεκεμβρίου 2020.
- Jennifer Epstein, «Biden Tells Elite Donors He Doesn’t Want to «Demonize» the Rich», Bloomberg, 19 Ιουνίου 2019.
- Gillian Tett, «The Fed Must Avoid a Repeat of the March Treasuries Mystery», τ. 4 Μαρτίου 2021.
- Απέναντι στις προσδοκίες των Yellen και Powell για τον πληθωρισμό. Ο Summers σχολίασε: «Όταν εξηγείται ότι η Fed έχει ένα εντελώς νέο παράδειγμα. Ότι πρόκειται για ένα εντελώς νέο παράδειγμα δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Είναι λίγο δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι προσδοκίες [για τον πληθωρισμό] θα πρέπει να παραμείνουν αγκυρωμένες»: Lawrence Summers, «Ανησυχώ ότι αυτό που γίνεται είναι ουσιαστικά υπερβολικό», τ. 12 Απριλίου 2021.
- Victor Shih, συνέντευξη από τον Robert Brenner, «China’s Credit Conundrum», τ. 115, Ιαν-Φεβρουάριος 2019.
* Η Susan Watkins είναι αναλύτρια στο New Left Review.
Πηγή: https://newleftreview.org/issues/ii128/articles/susan-watkins-paradigm-shifts.