του Γιάννη Φραγκούλη
Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου, όταν αναφέρεται σε καταστροφές, τύπου αυτών που έγιναν στη Μάντρα Αττικής και στις γύρω περιοχές, κρύβει μέσα του μία μεγάλη και πικρή αλήθεια. Αυτή που ο καθένας θα μπορούσε να βρει σε ένα οποιοδήποτε ιστορικό βιβλίο. Σε αυτά τα άρθρα που αφορούν στην ισορροπία στη φύση μπορούμε να βρούμε την αλήθεια, όσον αφορά στη συνύπαρξή μας με αυτό που μας έφερε στη ζωή.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Η αρχαία πόλη στο Δίον καταστράφηκε όταν από ένα μικρό σεισμό χάλασε η οδός διαφυγής του νερού που διέσχιζε την πόλη. Η ορμή του νερού κατέστρεψε τις δομές της πόλης και, τελικά, όλη την πόλη. Έχουμε δει σε πολλές περιπτώσεις το νερό να καταστρέφει τοίχους μεγάλης αντοχής, σε βάθος χρόνου. Η συγκεκριμένη πλημμύρα ήταν κάτι το απρόσμενο; Ήταν η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο στην Αττική;
Αν θυμηθούμε, στο πρόσφατο παρελθόν, τις τεράστιες καταστροφές στον Περισσό, όπου το κτήριο του ΚΚΕ λειτούργησε σαν φράγμα και δημιούργησε μία μικρή λίμνη στη γύρω περιοχή. Τις πλημμύρες, δύο φορές σε κοντινό χρονικό διάστημα, στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, από το νερό που έφερε η Αττική οδός όταν κατασκευαζόταν και λειτουργούσε σαν ένα ποτάμι χωρίς να έχει προβλεφθεί η διαφυγή του νερού. Τέλος η πλημμύρα το 1953, στην ίδια περιοχή, που γέμισε όλη την Αττική, καταγεγραμμένη από το Μάρκο Βαμβακάρη, στο γνωστό τραγούδι του.
Τίποτε δε μάθαμε ή όχι; Εδώ θα πρέπει να πούμε μία μεγάλη αλήθεια: δεν είναι θέμα γνώσης ούτε τόσο παιδείας. Το θέμα αλλού εστιάζεται και εκεί θα πρέπει να μείνουμε, για κάποιο χρονικό διάστημα, για να το εξετάσουμε διεξοδικά. Εδώ θα αναφερθώ συνοπτικά: ο άνθρωπος από την εποχή της εκβιομηχάνισης αλλοτριώθηκε σε μεγάλο βαθμό, εδώ μας ενδιαφέρει η απόσταση που κράτησε από τη φύση του, όμως από τότε που ο άκρατος καταναλωτισμός έγινε μία νευρωσική ανάγκη, δεσμά μιας συνείδησης που καταπιεζόταν όλο και περισσότερο, τα πράγματα έγιναν χειρότερα.
Στην Ελλάδα αυτή η μορφή καταναλωτισμού άργησε να έρθει. Η δεκαετία του 1990 ήταν καθοριστική. Στο θέμα που μας ενδιαφέρει θα παρατηρήσουμε ότι η εκμετάλλευση της γης είναι ένα μείζον θέμα για τον Έλληνα αυτής της περιόδου, όπου η τάση για όμορφα και μεγάλα σπίτια σχετικά έξω από την πόλη θα βρει αυτή που εγγράφτηκε δεκαετίες πριν, την άκριτη οικοδόμηση πρόχειρων και φτωχών κατοικιών στα περίχωρα της πόλης, για αυτούς που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να φτιάξουν σπίτια με ένα ελάχιστο ρυμοτομικό σχέδιο.
Οι μελέτες ειδικών επιστημόνων που έκρουαν το καμπανάκι του κινδύνου δεν εισακούστηκαν τόσο από τον κρατικό μηχανισμό όσο και από την πολιτική ηγεσία. Έκαναν τα «στραβά μάτια» προκειμένου να αφήσουν να χτίζουν οι πρόσκαιροι πολιτικοί τους φίλοι, ενώ άφηναν να δημιουργούνται περιθωριοποιημένες πόλεις που ελέγχονταν πιο εύκολα από τον κατασταλτικό μηχανισμό. Τα αυθαίρετα σπίτια -όσα ήταν αυθαίρετα με την έννοια της νέας δόμησης, διότι κανένα οίκημα δεν ήταν νόμιμο αφού δεν είχε σχεδιαστεί το εθνικό κτηματολόγιο-, όλα αυτά «φύτρωναν» μέσα σε μία νύχτα και οι επιδείξεις καλής θέλησης της πολιτείας περιορίζονταν είτε σε εισπρακτικές πολιτικές -τέλη για προσωρινή νομιμοποίηση- είτε σε επιδείξεις καταπολέμησης αυτής της παρανομίας -γκρεμίζοντας κάποια φτωχικά και επιλεγμένα οικήματα-.
Θα μπορούσε κανείς να καταλάβει εύκολα ότι εδώ έχουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας κοινωνίας που θέλει να αυτοκτονήσει. Έχουμε να κάνουμε με πολιτικούς που βοηθούν σε αυτή την αυτοκτονία. Ο άνθρωπος δέχεται την αυταρχικότητα της εξουσίας και παρανομεί εκεί όπου τον παίρνει, καταστρέφοντας τη φύση, μπαζώνοντας ρέματα, χτίζοντας οικήματα που ουσιαστικά είναι φράγματα σε προϋπάρχοντα ποταμάκια, αποψιλώνοντας τα βουνά, το νερό είναι πλέον ελεύθερο να ακολουθήσει το δρόμο που ξέρει, προς τη μεγαλύτερη υδάτινη πηγή, κάθε εμπόδιο δυναμώνει τη ροή του και αυτή γίνεται πιο καταστροφική.
Το πιο τραγικό είναι ότι τα κόμματα που έθρεψαν και παρέβλεψαν αυτή την ασυδοσία, αυτά που δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ να δομήσουν ένα σύγχρονο κράτος δυτικού τύπου, όπως ήταν το καθήκον τους, αυτά, αλλά και στελέχη των άλλων κομμάτων που έρχονται από αυτούς τους πολιτικούς σχηματισμούς, αυτοί είναι οι κατήγοροι και οι άνθρωποι που θα εκπονήσουν, όταν έρθουν στην εξουσία, ένα νέο σχεδιασμό, ενώ δεν ήθελαν και ούτε θέλουν ποτέ να κάνουν, ουσιαστικά, κάτι τέτοιο.
Αυτά ακούμε στις ειδήσεις και στα τηλεοπτικά πάνελ. Αυτή η υποκρισία πένθους, μάλιστα τριήμερου, οι φωνές των αγανακτισμένων που είναι δρώντα πρόσωπα σε αυτό το έγκλημα, όλα αυτά είναι εμετικά. Ένας πολίτης που σέβεται τον εαυτό του δε θα έπρεπε να ψηφίσει όποιο κόμμα έχει έστω και ένα στέλεχος αυτού του πολιτικού παρελθόντος, φυσικά αναφέρομαι και στην παρούσα κυβέρνηση. Αυτή η απόφαση θα ήταν μία σκέψη επαναστατική, ανατρεπτική που θα βλέπει το εθνικό συμφέρον, που θα σκέφτεται τον άνθρωπο και θα το βάζει δίπλα στη φύση. Μία ουσιαστικά αριστερή πολιτική είναι αυτή που χρειαζόμαστε τώρα κατευθυνόμενη σε ένα προσανατολισμό όπου ο άνθρωπος θα είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος και όχι η τυφλή επιδίωξη του κέρδους.
