Ο ΝΑΟΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ
Ναός Τριών Ιεραρχών: γράφει ο Δημήτρης Βασιλείου
Ο ναός των Τριών Ιεραρχών βρίσκεται στο κέντρο της πόλης πάνω από το παλιό λιμάνι και χτίστηκε το 1846. Στο κέντρο της πρωτεύουσας του καταπράσινου νησιού της Σκιάθου. Με τη μακρόχρονη κολλυβαδική παράδοση. Δεσπόζει ο περικαλλής και ιστορικός Ιερός Μητροπολιτικός Ναός των Τριών Ιεραρχών.
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ
Σε αυτό το ναό φυλάσσεται ως πολύτιμος πνευματικός θησαυρός η σεπτή και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Εικονιστρίας. Ή Κουνίστρας όπως είναι ευρύτερα γνωστή. Είναι η πολιούχος και έφορος της Σκιάθου. Επίσης και το ιερό σέμνωμα των απανταχού της Γης Σκιαθιτών. Στη θέση του σημερινού Ιερού Μητροπολιτικού Ναού της Σκιάθου υπήρχε παλαιός ναός επ’ ονόματι των Τριών Ιεραρχών. Χωρούσε γύρω στα 150 άτομα.
Το καταπράσινο νησί του Κοσμοκαλόγερου είχα επισκεφτεί κατά τα μαθηματικά χρόνια. Έπρεπε να δοθεί ένα νέο κίνητρα για να επιστρέψουμε στα «Λαλάργια» των παιδικών αναμνήσεων. Αυτή την φορά μέσω Βόλου. Κατά την εξερεύνηση της πόλης επισκεφτήκαμε και το ναό των Τριών Ιεραρχών.
«Ναός Τριών Ιεραρχών: Ο προϋπάρχων ναός
καταστράφηκε από τους Τούρκους
τον Οκτώβριο του 1823. Κατά τη διάρκεια
της απόβασης στη Σκιάθο
του Τούρκου ναυάρχου Τοπάλ Πασά.»
Το 2013 συμπληρώθηκαν 167 χρόνια από το 1846, κατά το οποίο οικοδομήθηκε και εγκαινιάσθηκε ο επ’ονόματι των Τριών Ιεραρχών τρίκλιτος περικαλλής ναός της Σκιάθου.
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΩΦΕΛΕΙΑ
Όπως έγραψε ο τοπικός τύπος : «Η ευχή όλων μας είναι να συνεχίσει αντάξια με τη μακρόχρονη ιστορία. Τη βαρυσήμαντη προσφορά του. Με τις πρεσβείες των τριών μεγίστων φωστήρων της Τρισηλίου Θεότητος και της πολιούχου Παναγίας Εικονιστρίας. Την πνευματική του πορεία προς δόξα Θεού. Προς πνευματική ωφέλεια των ευσεβών κατοίκων και των πολυάριθμων επισκεπτών του μαγευτικού νησιού του Παπαδιαμάντη και του Μωραϊτίδη.».
Ο προϋπάρχων ναός καταστράφηκε από τους Τούρκους τον Οκτώβριο του 1823. Κατά τη διάρκεια της απόβασης στη Σκιάθο του Τούρκου ναυάρχου Τοπάλ Πασά. Αλλά στη συνέχεια ο καταστρεμμένος ναός επισκευάσθηκε και χρησιμοποιήθηκε για τις λατρευτικές ανάγκες της ενορίας. Το 1845 ο ναός κατεδαφίσθηκε. Η χωρητικότητά του δεν επαρκούσε πλέον για τις αυξανόμενες ανάγκες της ενορίας. Στη θέση του ανεγέρθηκε, το 1846, νέος περικαλλής ναός. Με δαπάνη του Δήμου Σκιάθου, όπως μαρτυρούν οι δύο σωζόμενες εντοιχισμένες επιγραφές.
Ο επ’ ονόματι των Τριών Ιεραρχών νέος περικαλλής ναός εγκαινιάσθηκε με την πρέπουσα εκκλησιαστική λαμπρότητα την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 1846. Από τον Επίσκοπο Νύσσης Ιωσήφ. Έκτοτε αποτελεί τον Μητροπολιτικό Ναό της Σκιάθου.
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: ΟΙ ΙΕΡΕΙΣ
Εδώ ανδρώθηκαν και γαλουχήθηκαν οι δύο κορυφαίοι Σκιαθίτες διηγηματογράφοι, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) και ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης (1850-1929). Στον ιστορικό αυτό ναό διηκόνησαν ευλαβείς και σεβάσμιοι ιερείς. Όπως ο π. Γεώργιος Νικολαΐδης-Παπαγεωργίου. Ο π. Αδαμάντιος Εμμανουήλ-Μοσχοβάκης που ήταν ο πατέρας του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. Ο π. Ανδρέας Μπούρας που ήταν γιος του πλοιάρχου και αγωνιστή του 1821 Γεωργίου Μπούρα. Διατελέσαντος δημάρχου Σκιάθου.
«Ναός Τριών Ιεραρχών: Σύμφωνα μάλιστα
με παλαιό τοπικό έθιμο, η Ακολουθία
και η περιφορά του Επιταφίου δεν τελείται
το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής.»
Ο π. Γεώργιος Ρήγας (1884-1960), ο περίφημος αυτός φιλόλογος, ο οποίος υπηρέτησε 40 χρόνια ως δημοδιδάσκαλος. Έμεινε γνωστός πανελλαδικά για το πολύτιμο συγγραφικό και υμνογραφικό του έργο. Ο αείμνηστος π. Γεώργιος Ρήγας καλλιέργησε και διαφύλαξε στη λατρευτική ζωή του ναού και την αγιορείτικη κολλυβαδική παράδοση. Αυτή είχε αναπτυχθεί στην περιώνυμη Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σκιάθου. Ιδρύθηκε το 1794 από τον Όσιο Νήφωνα τον Χίο (1736-1809).
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει αναφορά στις ιδιαίτερα κατανυκτικές ακολουθίες. Τελούνται στο ναό κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδος. Σύμφωνα μάλιστα με παλαιό τοπικό έθιμο, η Ακολουθία και η περιφορά του Επιταφίου δεν τελείται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Όπως έχει καθιερωθεί στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αλλά τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου.
Ο Ναός των Τριών Ιεραρχών Σκιάθου πανηγυρίζει με την πρέπουσα εκκλησιαστική λαμπρότητα στις 30 Ιανουαρίου τους τρεις μεγίστους φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος. Η πανήγυρη ξεκινά στις 29 Ιανουαρίου. Παραμονή της εορτής. Στις 5 το απόγευμα ψέλνεται Μικρός Εσπερινός. Αργότερα αρχίζει η Αγρυπνία. Περιλαμβάνει Μικρό Απόδειπνο, Μεγάλο Εσπερινό με Λιτή και Αρτοκλασία. Μέρος του Όρθρου μέχρι το Εωθινό Ευαγγέλιο. Την κυριώνυμο ημέρα της εορτής των Τριών Ιεραρχών ψέλνεται το πρωί το υπόλοιπο του Όρθρου. Στη συνέχεια τελείται η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία. Νωρίς το απόγευμα της 30ης Ιανουαρίου τελείται Εσπερινός με Παννυχίδα. Είναι γνωστός ως το Μνημόσυνο των Κτιτόρων. Μνημονεύονται κληρικοί και λαϊκοί.
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: Ο ΝΑΟΣ
Ένας ναός τρίκλιτου βασιλικού ρυθμού, ξεχωρίζει στη Χώρα της Σκιάθου από το ψηλό καμπαναριό. Εδώ φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Εικονίστριας. Βρέθηκε το 1650 στα κλαδιά ενός πεύκου. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, η θαυματουργή εικόνα και η αγάπη της Παναγίας για το νησί το προστάτευσαν σε διάφορες κρίσιμες στιγμές της ιστορίας του.
«Ναός Τριών Ιεραρχών: Εδώ και λίγες
εβδομάδες μεταδίδονται διαδικτυακά κείμενα
των δύο μεγάλων Σκιαθιτών λογοτεχνών.»
Υπάρχουν επίσης δύο παρεκκλήσια. Τιμούνται επ’ονόματι του Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω και του Αγίου αποστόλου Θωμά. Εντός του Αγίου Βήματος φυλάσσονται μέσα σε ασημένιες λειψανοθήκες ιερά λείψανα: Των Αγίων Μοδέστου, Ευσταθίου, Πολυκάρπου, Χαραλάμπους, Γεωργίου. Δημητρίου, Παντελεήμονος, Παρασκευής, Μάμαντος, Νικολάου του εν Βουνένοις. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Γρηγορίου του Θεολόγου, αλλά και των Αγίων Φλώρου και Λαύρου. Επ’ονόματι τους τιμάται το υπαγόμενο στην ενορία των Τριών Ιεραρχών ομώνυμο εξωκκλήσιο. Πλησίον της Σκιάθου, στο νησάκι Τσουγκριά, τελείται πανήγυρη κάθε έτος στις 18 Αυγούστου επί τη μνήμη των Αγίων.
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Στους Τρεις Ιεράρχες στη Σκιάθο κάποτε εκκλησιάζονταν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο ξάδελφός του, Αλέξανδρος Μωραϊτίδης. Εδώ και λίγες εβδομάδες μεταδίδονται διαδικτυακά κείμενα των δύο μεγάλων Σκιαθιτών λογοτεχνών. Η πρωτοβουλία πάρθηκε από τον πρωτοπρεσβύτερο Γεώργιο Σταματά. Είναι εφημέριος στον ναό μαζί με τον γιο του Νικόλαο.
Στον υποβλητικό ναό, καμάρι των Σκιαθιτών εδώ και 175 χρόνια, επιλεγμένα διηγήματα των δύο συμπατριωτών και σπουδαίων διηγηματογράφων αναγιγνώσκονται από τον παπά-Γιώργη. Γιος παπά ο Παπαδιαμάντης, του Αδαμάντιου Εμμανουήλ-Μοσχοβάκη που διακόνησε μάλιστα στους Τρεις Ιεράρχες. Εγγόνι ιερέα ο Μωραϊτίδης. Προτού ακόμη οι δρόμοι τους ανταμώσουν ξανά στην Αθήνα αμφότεροι έψελναν στη μητρόπολη της γενέτειράς τους. Στο εκκλησάκι του Προφήτη Ελισσαίου στο Μοναστηράκι για την ακρίβεια.
ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ: ΒΡΑΔΙΕΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
Στον ίδιο χώρο ακριβώς, όπου οι ψαλμωδίες των δύο Αλέξανδρων μοιάζουν πως αντηχούν ακόμη. Αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου. Ο 74χρονος ιερέας από τα Χριστούγεννα και έπειτα, μία φορά την εβδομάδα επιλέγει ένα έργο. Με την ανάγνωσή του προσφέρει σε όσους τον παρακολουθούν μέσω live streaming μία αυθεντική εμπειρία. Μέσα στην κατανυκτική ατμόσφαιρα των Τριών Ιεραρχών.
Τα λογοτεχνικά κείμενα, τόσο του Μωραϊτίδη, όσο και του Παπαδιαμάντη, έγιναν πηγή έμπνευσης για τον π. Γεώργιο Σταματά. Εκτιμώντας την αξία τους, κάθε Κυριακή, «ανοίγει» ένα παράθυρο στην ομορφιά που χάρισαν με τις πένες τους οι δύο λογοτέχνες.
«Από χρόνια έχουμε καθιερώσει τις βραδιές Παπαδιαμάντη και Μωραϊτίδη. Στο Πνευματικό μας Κέντρο», αποκάλυψε ο παπά-Γιώργης. Για να προσθέσει: «Όμως, τώρα που μένει κλειστό, λόγω των συνθηκών, αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι μόνοι μας στην εκκλησία. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, γίνονται οι προβολές μέσω διαδικτύου. Αρχίσαμε λίγο μετά τη γιορτή των Χριστουγέννων».
Η «Κουκκίτσα», του Μωραϊτίδη, καθώς και ο «Αλιβάνιστος» με τον «Κακόμη» του Παπαδιαμάντη, είναι ορισμένα από τα διηγήματα που επιλέχθηκαν από τον σεβάσμιο λευίτη. Είναι διαθέσιμα στην ομάδα των Τριών Ιεραρχών αξιοποιώντας έτσι την τεχνολογία και τη δυναμική των κοινωνικών δικτύων. Στην προσπάθειά του να προωθήσει και να ενισχύσει τη φιλαναγνωσία στο νησί των Βορείων Σποράδων.
Διαβάστε τα κείμενα λαογραφίας
