Εθνικότητα και θρησκεία

ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΤΟ ΤΣΟΥΒΑΛΙΑΣΜΑ

Εθνικότητα και θρησκεία: γράφει η Ελένη Καρασαββίδου

Το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου 1990, στον 2ο όροφο του ξενοδοχείου Marriott East Side, στο κέντρο του Μανχάταν, ο Meir Kahane μόλις είχε τελειώσει την ομιλία του. Είχε περάσει δύο δεκαετίες που μετέφερε, από τους δρόμους της Αμερικής, την ακροδεξιά του δράση και τον βαθύ αντικομουνισμό του, όπως και το βαθύ του μίσος για την αστική δημοκρατία εκείνης της εποχής, στο Ισραήλ, ριζοσπαστικοποιώντας την πολιτική σκηνή του, διδάσκοντας μια ριζοσπαστική μορφή εβραϊκού εθνικισμού και θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Ο άνδρας που στεκόταν έξω από την αίθουσα στο Marriot, ο Αιγύπτιος El Sayyid Nosair, σήκωσε ένα όπλο και τον πυροβόλησε. Δύο ώρες αργότερα ο Καχάνε ήταν νεκρός.

Εθνικότητα και θρησκεία: Το κράτος είναι θρησκευτικό

Αλλά όχι και η κληρονομιά που είχε δημιουργήσει και τον ίδιον. Κληρονομιά που δεν είναι αποκλειστικά εβραϊκή αλλά που, μετά την δημιουργία του έθνους κράτους, χρησιμοποίησε πολλά από τα εβραϊκά χαρακτηριστικά για να πλέξει, κι εκεί, την αφήγηση της: «Η ερώτηση είναι η εξής» δήλωνε.

«Θα αφήσουμε τους μη Εβραίους, που γεννούν συνέχεια, να γίνουν η πλειοψηφία;» Κι ακόμη: «Το δυτικό κοσμικό κράτος δεν μπορεί να εκπροσωπεί τους Εβραίους γιατί είναι ανεξίθρησκο, ενώ ένα Εβραϊκό κράτος είναι από τη φύση του θρησκευτικό αφού εθνικότητα ίσον θρησκεία».

Ρητορικές που συνδέονται παγκόσμια με την ξενοφοβία και την χειραγώγηση των θρησκειών κι εκδηλώνονται σε κάθε μεταναστευτική ή προσφυγική κρίση, νομιμοποιημένες πια στα κοινοβούλια του πλανήτη, αλλά και σε κάθε απόπειρα εκκοσμίκευσης δημοσίων εγγράφων όπως οι ταυτότητες στην ιδιότυπη δυτική και όχι ελληνική περίπτωση. Μετά την δολοφονία του σιγόκαιγαν σε ένα δάσος γεμάτο έτσι κι αλλιώς με ξερόχορτα.

Εθνικότητα και θρησκεία: Η συμφωνία

Γιατί δεν ήταν πως και η Συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ ήταν τέλεια. Και σε καντόνια χώριζε την Δυτική όχθη και άλλα προβλήματα είχε. Και σε αυτά είχε συμβάλλει τόσο η ισραηλινή ακροδεξιά όσο και η αραβική. Όπως και η απομόνωση της ισραηλινής αριστεράς μέσα από το τσουβάλιασμα του «σιωνισμού», από ομοϊδεάτες της σε άλλα μέρη του κόσμου.

Εθνικότητα και θρησκεία: Οι εθνικιστές

Η αλήθεια ήταν πως το αφήγημα για ένα δημοκρατικό, πολυθρησκευτικό, πολυκοινοτικό κράτος στη γη που συνδέεται με τις τρεις μεγάλες θρησκείες, όραμα που προώθησε η δημοκρατική πλευρά του σιωνισμού που, όπως κάθε τι, δεν ήταν συνεκτικός μονόλιθος στην αρχή, είχε σκαφτεί από το άλλο κυρίαρχο αφήγημα: «Μια γη δίχως λαό, για έναν λαό δίχως γη.», πριμοδοτημένο από Εβραίους εθνικιστές και χειραγωγημένο από βρετανούς αποικιοκράτες.

Η εβραϊκή παρουσία δεν είχε πάψει ποτέ ολότελα στην περιοχή βέβαια, και όποιος/α μπει στον κόπο να διαβάσει κείμενα περιηγητών του 18ου και 19ου αιώνα θα δει πως η εβραϊκή μειονότητα ζούσε στην περιοχή σε συνθήκες ακραίας φτώχιας και αποκλεισμού, αφού τότε η δύναμη ήταν σε άλλα χέρια. Και η γεμάτη καημό φράση «του χρόνου στην Ιερουσαλήμ», που δεν συνδεόταν καθόλου με την δημιουργία ενός ολοκληρωτικού κράτους, αλλά με ένα λυτρωτικό προσκύνημα στην προγονική γη, διέτρεχε τις κοινότητες της εβραϊκής διασποράς επί αιώνες.

Εθνικότητα και θρησκεία

 

Εθνικότητα και θρησκεία: Η επιστροφή

Σε αυτό το συναίσθημα «επιστροφής στη μόνη ασφαλή για τους Εβραίους γη», που πριονίζονταν παράλληλα από ένα αίσθημα φόβου από μεσσιανικές αντιλήψεις και του αραβικού εθνικισμού -ο οποίος είχε επίσης διαπράξει σφαγές πριν η δύναμη αλλάξει χέρια όπως συνέβη π.χ. στα 1929 στη Χεβρώνα κατά Εβραίων, αλλά περνούσε ως «αντιστασιακός» στο απυρόβλητο- πάτησε η ακροδεξιά.

Μανούλα όπου γης να χειραγωγεί συναισθήματα συνδεδεμένα με την πατρίδα και την ασφάλεια -θεμιτά επί της αρχής αλλά θα έπρεπε εξίσου για όλους-, ώστε να προτείνει τον εκτοπισμό ανθρώπων που ήταν ήδη εκεί, είχαν ζωή και παρήγαγαν πολιτισμό. Και αυτοί ήταν οι Παλαιστίνιοι. Από όποια άποψη και εάν το δει κανείς τρία τέταρτα ενός εκατομμυρίου Παλαιστίνιων έγιναν πρόσφυγες και το όνομα Παλαιστίνη ως κράτος σβήστηκε από τον χάρτη.

Μετά τον θάνατο του Καχάνε δεν εμφανίστηκε αρχικά κανένας ηγέτης για να τον αντικαταστήσει στο κίνημα. Ωστόσο, η ιδέα της αναγκαστικής μεταφοράς πληθυσμών που πρώτος κεντροποίησε ενσωματώθηκε σιγά σιγά στην πολιτική πλατφόρμα αρκετών ακροδεξιών κομμάτων στο Ισραήλ, όπως το Moledet, το Yisrael Beiteinu, το Kahane Chai κ.ά.

Όλα αποκλείονταν από το δικαίωμα να συμμετάσχουν στις εκλογές από την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή τα οποία, όπως και το τότε FBI, τα χαρακτήριζε ξεκάθαρα «τρομοκρατικές οργανώσεις». Και κάποιες αποφάσεις απαγόρευσης ανατρέπονταν από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ επιτρέποντας τους να κατέβουν στον εκλογικό στίβο με το φωτοστέφανο των «από το σύστημα κυνηγημένων».

Εθνικότητα και θρησκεία: Οι εκλογές

Ο χώρος αποφάσιζε την αναδιάρθρωση και την ανανέωση της ρητορικής του. «Δεν ήταν ζήτημα ρατσισμού αλλά επιβίωσης του έθνους». Μία λίστα κομμάτων και μορφωμάτων θα δημιουργούσε την Εθνική Ένωση. Στις εκλογές της Κνεσέτ του 2003, το Herut, το οποίο είχε αποσχιστεί από τη λίστα της Εθνικής Ένωσης, έχασε οριακά το φράγμα εισαγωγής του 1,5%.

Στις επόμενες εκλογές του 2006, το Εθνικό Μέτωπο, με επικεφαλής τον Baruch Marzel, τα πήγε καλύτερα, αλλά δεν κατάφερε επίσης να περάσει το ελάχιστο όριο. Και ενώ η μονομερής αποχώρηση του Ισραήλ από την Δυτική Όχθη, κίνηση προβληματική αλλά πολύ καλύτερη από όσα συμβαίνουν σήμερα, χτυπήθηκε δολοφονικά από τους εκατέρωθεν εθνικισμούς -απομονώνοντας έτι περαιτέρω την ισραηλινή αριστερά αλλά και αραβοϊσραηλινές ομάδες ακτιβιστών- αποδείκνυε την ανορθολογικότητα ενός κόσμου θρησκευτικών και πολιτικών φονταμενταλισμών, αλλά και τον τρομώδη μη-διάλογο δυο βαθιά τραυματισμένων λαών: το πιο φρικιαστικό γεγονός στη γεμάτη βάσανα ιστορία των Εβραίων ήταν το Ολοκαύτωμα, στην ιστορία του παλαιστινιακού λαού, το πιο τραυματικό γεγονός είναι η Νάκμπα.

Ένας οπαδός του Kahane, ο Michael Ben-Ari, ανέβηκε πάνω στο κύμα της απογοήτευσης και της καταγγελίας. Και στις εκλογές του 2009 εξελέγη στην Κνεσέτ με ανανεωμένο κατάλογο συμμετεχόντων κι αιτημάτων της Εθνικής Ένωσης.

Εθνικότητα και θρησκεία: Το μικρόβιο

Για περισσότερα από 30 χρόνια, το πολιτικό σύστημα του Ισραήλ διατηρούσε έναν σφιχτό υγειονομικό απέναντι στο φασιστικό «μικρόβιο» κλοιό, που σε μεγάλο βαθμό κατάφερε να αποκλείσει τα φασιστικά κόμματα από την κυρίαρχη πολιτική και το κοινοβούλιο.

Ήταν η πρώτη φορά που το «υγειονομικό πλέγμα», που είχε δημιουργήσει το «κοσμικό» πολιτικό σύστημα του Ισραήλ, κάνοντας πέρα από απαγορεύσεις ή φυλακίσεις -συχνά για το θεαθήναι όπως συμβαίνει με το βαθύ κράτος παντού- και προγράμματα στα σχολεία για τα θετικά της δημοκρατίας και του αντιρατσισμού -όποιος/α έχει δει το πρόσφατο σήριαλ «Το μάθημα» καταλαβαίνει πως όντως δόθηκε από κάποιες πλευρές ένας αγώνας- κατέρρεε. Με πρόσχημα «την υπεράσπιση της θρησκείας και των εβραϊκών αξιών ενός Έθνους που κινδύνευε» οι ακροδεξιοί κάθονταν πια στα έδρανα.

Εθνικότητα και θρησκεία

Ως φαινόμενο θεωρήθηκε ενδιαφέρον από τα ισραηλινά μίντια, και primetime εκπομπές άρχισαν να τους δίνουν βήμα διαχέοντας την ρητορική τους. Στα καυτά ντιμπέιτ εκείνης της όχι και τόσο μακρινής εποχής οι εύληπτες ατάκες ανέβαζαν την ακροαματικότητα και κατέβαζαν την ενσυναίσθηση και την δημοκρατία. Την πρώτη φορά που ο Καχάνε μπήκε στη Βουλή για να ορκιστεί, απορρίπτοντας τον κοσμικό όρκο και κρατώντας την «Τορά» στο χέρι, υπήρξε μαζική αποχώρηση όλων των άλλων κομμάτων, μηδέ των τότε ακραίων της δεξιάς εξαιρουμένων.

Εθνικότητα και θρησκεία: Το τέλος των ταμπού

Αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του 2010, αυτό το σύστημα, αργά και σταθερά, άρχισε να του κλείνει το μάτι όπως ποτέ πριν: Με φόντο τους διαδοχικούς πολέμους στη Γάζα, βετεράνοι μαχητές του Καχάνε με χοντρά ποινικά μητρώα άρχισαν να έχουν βήμα στην τηλεόραση primetime.

Ιδέες που κάποτε ήταν ταμπού έγιναν συνηθισμένες. Ο χυδαίος αντιαραβικός ρατσισμός, όπως επισημάνθηκε, «έγινε ένας εύκολος τρόπος για να προσελκύσουν την προσοχή στην τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Το μακρινό 1980, όταν ο Kahane συνελήφθη για 62η φορά! και φυλακίστηκε στη Ράμλα -αλλά για έξι μόνο μήνες, μα δεν πέρασε, άλλωστε, κάποτε το μεγαλύτερο διάστημα της ποινής του στην Αμερική σε ξενοδοχείο;- για σχεδιασμό ένοπλων επιθέσεων εναντίον Παλαιστινίων, έγραψε το βιβλίο «Πρέπει να φύγουν».

Η υποστήριξη για την απέλαση των Παλαιστινίων, 30 χρόνια αργότερα, με την υποστήριξη του βαθέως κράτους και των ΑΡΔ, έπαψε να είναι μια περιθωριακή πρόταση και έγινε ένα συνηθισμένο μέρος της πολιτικής συζήτησης, νομιμοποιώντας την βαρβαρότητα στην συλλογική συνείδηση.

Εθνικότητα και θρησκεία: Η «ομαλότητα»

Για πολύ καιρό, ο ίδιος ο εξτρεμισμός που έκανε τον καχανισμό τόσο επικίνδυνο τον εμπόδιζε επίσης να ανακτήσει μια θέση στην κοινοβουλευτική πολιτική. Αλλά καθώς το ισραηλινό κοινό στράφηκε δεξιά και ο Νετανιάχου μετέτρεψε το Λικούντ του σε προπύργιο αυταρχικού, δεξιού λαϊκισμού, οι ιδέες του καχανισμού έγιναν ολοένα και πιο ομαλές. «Μία από τις πιο μοιραίες αποφάσεις ήταν να δοθεί άδεια στους καχανιστές να θέσουν υποψηφιότητα εξαρχής», υποστήριξε ένας μέλος της συνάντησης των διανοούμενων του 1985, παρόλο που η αληθινή μάχη δινόταν στους δρόμους και στις οθόνες.

Λάθος όμοιο με της Γερμανίας του ΄30, που θύμιζε πως ο καντιανισμός, ως φιλοσοφική όπως λέγεται λίθος της νεότερης δυτικο-ευρωπαϊκής σκέψης, δεν έγινε ποτέ ανάχωμα στον αντιορθολογισμό και στην Ευρώπη. Πόσο μάλλον σε μία ακόμη δυσκολότερη από τα μέσα του 20ου αιώνα κι έπειτα περιοχή με άλλη φιλοσοφική παράδοση.

Εθνικότητα και θρησκεία

Εθνικότητα και θρησκεία: Οι προδότες

Δεν ήταν, παρόλα αυτά, μια γραμμική πορεία. Υπήρχαν ανησυχίες ακόμη και στη ισραηλινή δεξιά για υπερ-ριζοσπαστικοποίηση. Τόσες, ώστε όταν στα 2015, ο εγγονός του Kahane, Meir Ettinger, συνέταξε την πολιτική μπροσούρα η «Εξέγερση» και την δημοσίευσε και στην σκοτεινή manosphere του διαδικτύου, προωθώντας την «απομάκρυνση των Παλαιστίνιων και των εθνικών» και την εγκαθίδρυση ενός νέου θεοκρατικού «βασιλείου του Ισραήλ», καταγγέλλοντας την κυβέρνηση, τους κυρίαρχους ραβίνους ακόμη και τον τότε IDF ως προδότες, συνελήφθη από τις ισραηλινές αρχές επιβολής του νόμου.

Η σύνδεση των νεοκαχανιστών, -που είχαν γίνει πιο ακραίοι από τον ιδρυτή τους- θυμίζει αυτό -με κάποιες χαλαρές (;) ομοιότητες- τις εδώ διασπάσεις όπως των Μαίανδρων που καταγγέλλουν ακόμη και κοινοβουλευτικούς ομοϊδεάτες τους ως προδότες, με άλλες οργανώσεις του σκοτεινού διαδικτύου, όχι μόνο τους έδωσε πρόσβαση μέσω των νέων τεχνολογιών σε οργισμένα κομμάτια νεολαίας αλλά, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στα 2017, τους συνέδεσε με μερίδες από τους λευκούς εθνικιστές και την alt-right της Αμερικής, ολοκληρώνοντας έναν -γεμάτο αντιφάσεις εάν δείτε τον αντισημιτισμό που επιστρέφει- κύκλο που τότε μόλις φαινόταν.

Εθνικότητα και θρησκεία: Η κριτική

Ραβίνοι και διανοούμενοι και στην διασπορά, μηδέ της Ελλάδας εξαιρουμένης, παρόλο που το μεγάλο κομμάτι της παραμένει βαθιά δημοκρατικό ιδίως στις ΗΠΑ και πρωτοστατεί σήμερα στους αγώνες υπέρ των Παλαιστινίων, άρχισαν να κριτικάρουν συλλήβδην τον αντιφασισμό της αριστεράς με ψυχιατρικούς και όχι με πολιτικούς όρους.

Επίσης γνωστό ακροδεξιό, βολικό, αφήγημα αποφυγής κι ενοχοποίησης της πραγματικότητας, στο πλαίσιο της οποίας έκαναν ξαφνικές; συμμαχίες με τους γνωστότερους αντισημίτες του παρελθόντος, ώστε η πραγματικότητα να μην τους ενοχοποιεί.

Η παγκόσμια, βαθιά οικονομική κρίση που χτύπησε και τα κοινωνικά αποκλεισμένα, κατώτερα στρώματα της ισραηλινής κοινωνίας, την 2η δεκαετία του 21ου αιώνα, ανοίγοντας το χάσμα με τους οικονομικά ισχυρούς, συνήθως ιδιοκτήτες και στελέχη επιχειρήσεων νέων τεχνολογιών κυβερνοπολέμου και κοινωνικού ελέγχου και νέου τύπου όπλων, από ψυχοτρόπα έως ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, που χρηματοδοτούνται -και- από τις ΗΠΑ και με κέντρο το Ισραήλ διαχέονται κι επηρεάζουν τον πλανήτη, υπήρξε το κομμάτι του παζλ που έλειπε, το σπίρτο που προϋπήρχε αλλά που πετιόταν πια αναμμένο στον αχυρώνα. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάστηκε η συμμαχία της κοινοβουλευτικής δεξιάς και όχι μόνο.

Εθνικότητα και θρησκεία: Τα οράματα

Η αποτυχία της ισραηλινής κεντροαριστεράς να πραγματώσει τα δύο κύρια οράματα, αυτά της ειρήνης και της οικονομικής δικαιοσύνης, ή μάλλον η αποτυχία που χρεώθηκε αποκλειστικά η αριστερά -με τους συμβιβασμούς της, τις αντιφάσεις, τον καριερισμό στελεχών της, παρόλο που είχαν συμβάλει σε αυτήν, ενεργητικά, κλιμάκια της «άμωμης» ακροδεξιάς και ευρύτεροι παράγοντες μηδέ του αραβικού εθνικισμού όταν χρειάστηκε εξαιρουμένου- δεν θα μπορούσε να συγκριθεί με τις απλουστευτικές λύσεις που προτείνει η ακροδεξιά.

Εάν κάτι συνέβαλλε, άλλωστε, στην εκλογική άνοδο του Χίτλερ στη Γερμανία του ΄30, όπως εκτιμούν ιστορικοί δίπλα σε άλλους παράγοντες, ήταν αυτές που διαχύθηκαν σαν τοξικό «βάλσαμο» σε μία κουρασμένη κοινωνία. Έφταιγαν αποκλειστικά οι «άλλοι» της κοινωνίας τους, και η ολοκληρωτική λύση ήταν να εξαφανιστούν, έχοντας να διαλέξουν είτε τον εκτοπισμό είτε την εξολόθρευση.

Εθνικότητα και θρησκεία

Εθνικότητα και θρησκεία: Η ανεπάρκεια

Δεν άργησε πολύ η εκλογική περιδίνηση. Όπως συνέβη και σε άλλα ιστορικά πλαίσια άλλων τόπων του πλανήτη η ισραηλινή κοινωνία γεύτηκε, στην τελευταία προ εκφασισμού φάση, την εκλογική ανεπάρκεια που προηγήθηκε. Στις 23 Μαρτίου 2021, π.χ., το Ισραήλ διεξήγαγε τις τέταρτες εκλογές του μέσα σε δύο μόλις χρόνια(!) και θα ακολουθούσε και 5η.

Παρά το γεγονός ότι βρισκόταν στην εξουσία ήδη δώδεκα χρόνια, το κόμμα του Μπενιαμίν Νετανιάχου αποτύχαινε για άλλη μια φορά να οικοδομήσει μια σταθερή κυβερνητική πλειοψηφία, αφού ένα μέρος της ισραηλινής κοινωνίας αντιστεκόταν σθεναρά, αφήνοντας τους Ισραηλινούς να ψηφίσουν χωρίς νέες βιώσιμες πολιτικές, οικονομικές ή κοινωνικές προοπτικές. Η τάση του να υποκινεί τη λαϊκή διχόνοια και η ολοένα και πιο προσωποκεντρική και σκανδαλώδης άσκηση της εξουσίας συντηρούσε την αυξανόμενη ακυβερνησία της χώρας του και κυρίως αποκάλυπτε ένα πολιτικό σύστημα που είχε παραστρατήσει, απειλώντας τη δημοκρατία του.

Αλλά, εάν ο Καχάνε αγαπούσε περισσότερο από την βία την φήμη, ο Νετανιάχου αγαπούσε περισσότερο και από τα δύο την εξουσία. Αναγνωρίζοντας πως οι άνεμοι της ιστορίας φυσούσαν όλο και πιο ακραία, και πάντως απορρίπτοντας την δυνατότητα να αναζητήσει συμφωνία με πιο μετριοπαθείς «νερώνοντας» τις ιδεολογικές καταβολές του, κατά τη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών του Απριλίου του 2019 και του 2021 το «κοινοβουλευτικό» Λικούντ και ο ίδιος ως Πρωθυπουργός, όπως κάθε πολιτικό κάθαρμα που σέβεται τον εαυτό του όταν ευνοούν οι περιστάσεις, στράφηκε ακόμη δεξιότερα κι άρχισε επίσημα πολιτικό διάλογο με την Εβραϊκή Δύναμη, τον φορέα της κατά βάση ενωμένης πια ακροδεξιάς, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας κατανομής ψήφων, βοηθώντας τους να κερδίσουν έδρες στην Κνεσέτ με αντάλλαγμα την υποστήριξή τους.

Εθνικότητα και θρησκεία: Το τεχνικό μπλοκ

Στις πέντε! εθνικές εκλογές μεταξύ 2019 και 2022, το κόμμα Εβραϊκή Δύναμη δεν κατάφερε να συγκεντρώσει αρκετές ψήφους για να εισέλθει στην Κνεσέτ, αρνούμενο επανειλημμένα στον Νετανιάχου τις έδρες που χρειαζόταν για να σχηματίσει μια δεξιά κυβέρνηση πλειοψηφίας.

Αλλά το 2022, για να λύσει αυτό το πρόβλημα, ο Νετανιάχου έπεισε τον Μπεν-Γκβιρ, ηγέτη της Εβραϊκής Δύναμης, και τον Μπεζαλέλ Σμότριτς, ηγέτη του σκληροπυρηνικού κόμματος Θρησκευτικού Σιωνισμού των εποίκων, να σχηματίσουν ένα «τεχνικό μπλοκ», το οποίο επέτρεψε στα κόμματα να συμμετάσχουν από κοινού στις εκλογές.

«Ήταν ένα λάθος ύψιστου βαθμού. Μια αμαρτία που δεν μπορεί να εξιλεωθεί», όπως έχει γραφτεί. Εκείνη τη χρονιά, για να ενισχύσει τον πιθανό συνασπισμό του, ο Νετανιάχου διέλυσε ό,τι είχε απομείνει από το πλαίσιο υγειονομικής προστασίας του Κοινοβουλευτισμού.

Ηγέτες της που είχαν φυλακιστεί από το Ισραηλινό κράτος όχι μόνο αποφυλακίζονταν αλλά και, για να λύσουν το πρόβλημα της ακυβερνησίας, με θεμιτό για το βαθύ κράτος τρόπο, πολιτεύονταν μετά βαΐων και κλάδων στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Εθνικότητα και θρησκεία

Εθνικότητα και θρησκεία: Σημαντικό μέρος

Αφού κέρδισε έξι έδρες στην Κνεσέτ, ως μέρος του συνασπισμού του Θρησκευτικού Σιωνισμού, στις εκλογές του Νοεμβρίου 2022, το κόμμα Εβραϊκή Δύναμη έγινε σημαντικό μέρος της κυβέρνησης συνασπισμού του Ισραήλ υπό τον Νετανιάχου.

Αρχηγός της Εβραϊκής Δύναμης είχε αναδειχθεί ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ένας διαβόητος εξτρεμιστής έποικος που ζει παράνομα σε κατεχόμενη παλαιστινιακή γη στη Χεβρώνα στη Δυτική Όχθη, στον οικισμό-προμαχώνα των Kahanist στο Kiryat Arba, ο οικισμός που είχαμε αναφέρει στο 1ο μέρος από όπου ξεπήδησε και ο Goldstein.

Σε αντίθεση με πολλούς από τους νεότερους θαυμαστές του Kahane, ο Ben-Gvir φαίνεται, στην πραγματικότητα, να έχει διαβάσει τα βιβλία του ραβίνου. Η Yeshiva της Εβραϊκής Ιδέας, το σεμινάριο που ίδρυσε η Kahane στα σύνορα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, συγκαταλέγει τον Ben-Gvir στους πιο επιφανείς αποφοίτους της. Τον Δεκέμβριο του 2022, ο Μπεν-Γκβιρ εξελέγη στην Κνεσέτ.

Αλλά, όπως θα δούμε στο επόμενο μέρος, ο Ben-Gvir ενώ δεν έχει εγκαταλείψει την αντιαραβική κακεντρέχεια του Kahane (μα δεν δήλωσε πριν λίγο καιρό σε δημόσια συγκέντρωση στην ανατολική Ιερουσαλήμ πως «στους εχθρούς του Ισραήλ δεν αξίζει ανθρωπιστική βοήθεια αλλά μια σφαίρα στο κεφάλι», θυμίζοντας ανατριχιαστικά -και παρά τις πασιφανείς διαφορές στην ένταση του φαινομένου- σε όσες και όσους είχαμε εμπλακεί στην Ειδομένη, την ρητορική πολλών του αντιμεταναστευτικού/αντιπροσφυγικού κινήματος κι εδώ εκείνα τα χρόνια;) ή τα μοτίβα του δεξιού ταξικού πολέμου, έχει προσπαθήσει από πριν να επεκτείνει την απήχηση του καχανισμού υιοθετώντας «μεταλλαγμένα» κάποια από τα συνθήματα της αριστεράς υπερ της (δικής του) διαφορετικότητας, όπως συνέβη γενικά με την παγκόσμια ακροδεξιά στ’απόνερα των πολιτικο-πολιτιστικών πολέμων από το ΄60 και έπειτα.

Εθνικότητα και θρησκεία: Κυβερνητικός εταίρος

Γεγονός που του επέτρεψε να βάλει προβιά διεισδύοντας σε συγκεκριμένες μερίδες πληθυσμού και ριζοσπαστικοποιώντας υπέρ της ακραίας συντήρησης πλευρές παραδοσιακών μειονοτικών κινημάτων που συγκροτούνται γύρω από τον κοινοτισμό τους.

Όπως και να έχει, ο Ben Gvir, -που προ μηνός γιουχαΐστηκε με το επίθετο Ναζί στ’αγγλικά και στα εβραϊκά από μέλη της προοδευτικής μερίδας της εβραϊκής διασποράς στη Νέα Υόρκη φέροντας πάλι στην επιφάνεια μια σφοδρή σύγκρουση στο εσωτερικό της εβραϊκότητας-, θα γινόταν κυβερνητικός εταίρος. Και όχι μόνο εταίρος.

Αλλά και υπουργός σε θέση κλειδί, στο Υπουργείο που απέτυχε φριχτά -ή πέτυχε να μην;- να προστατεύσει τον ίδιον του τον λαό την 7η Οκτώβρη. Γιατί, σύντομα αφού τον Δεκέμβριο του 2022, ο Μπεν-Γκβιρ εξελέγη στην Κνεσέτ, διορίστηκε υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, με διευρυμένες εξουσίες και έλεγχο επί της αστυνομίας και της παραστρατιωτικής συνοριακής αστυνομίας του Ισραήλ. Τα κάστρα πέφτουν (και) από μέσα όπως έχει γραφτεί.

Διαβάστε το πρώτο μέρος της ανάλυσης

Διαβάστε το δεύτερο μέρος της ανάλυσης

 

Διαβάστε τα άρθρα πολιτικής ανάλυσης που έχουμε δημοσιεύσει

Ένοχες οικογένειες

Μια αποτίμηση 

Καμία άλλη γη



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved