ΜΕΤΑΞΥ ΡΟΚ ΚΑΙ ΕΝΤΕΧΝΟΥ
Νικος Πορτοκάλογλου: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου γεννήθηκε στο Βόλο. Στις 30 Δεκεμβρίου 1957. Είναι Έλληνας μουσικός και τραγουδοποιός. Αρχικά ήταν μέλος του συγκροτήματος Φατμέ. Αργότερα ακολούθησε προσωπική πορεία έχοντας κυκλοφορήσει αρκετούς δίσκους. Από το φθινόπωρο του 2020 παρουσιάζει την εκπομπή Μουσικό Κουτί με την Ρένα Μόρφη. Το μουσικό του ύφος είναι κάπου ανάμεσα στο ροκ και στο έντεχνο.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: Η ΖΩΗ ΤΟΥ
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου γεννήθηκε στον Βόλο στις 30 Δεκεμβρίου του 1957. Κατάγεται από προσφυγική οικογένεια. Έζησε και μεγάλωσε στην Νέα Σμύρνη, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του όταν ήταν τεσσάρων ετών. Η αγάπη του για την κιθάρα εκδηλώθηκε στα πρώτα εφηβικά του χρόνια. Τότε απόκτησε την πρώτη του κιθάρα. Άρχισε να μελετά μόνος επί ώρες, ακούγοντας και τραγούδια των Rolling Stones, Beatles, Τζίμι Χέντριξ, Μπομπ Ντίλαν κ.α.. Στα πρώτα χρόνια του λυκείου συμμετείχε στο συγκρότημα που δημιούργησε με συμμαθητές του. Με αυτό έπαιζε κυρίως τα νεανικά τραγούδια της εποχής.
«Νικος Πορτοκάλογλου: Τα τραγούδια του
έχουν γίνει επιτυχίες γιατί μιλούν στην ψυχή του ακροατή τους.»
Το 1980 ίδρυσε το συγκρότημα Φατμέ μαζί με τους φίλους του: Οδυσσέα Τσάκαλο (ντραμς) και Δημήτρη Καλατζή (μπάσο). Ο πρώτος δίσκος κυκλοφόρησε το 1981 με παραγωγό τον Τάσο Φαληρέα. Στη συνέχεια, στο συγκρότημα προστέθηκε ο Μιχάλης Μουστάκης (πλήκτρα). Το 1989, το συγκρότημα διαλύθηκε και ο Νίκος Πορτοκάλογλου ακολούθησε προσωπική πορεία.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΤΟ ΥΦΟΣ ΤΟΥ
Μπορούμε να δούμε στο μουσικό ύφος του στοιχεία της μουσικής παράδοσης. Εδώ έπαιξε ρόλο ίσως η μικρασιατική του καταγωγή. Αυτό φαίνεται στον ερωτισμό που εκπέμπουν οι στίχοι του. Ακόμα και στο χαμηλό τόνο που δυναμώνει από την εννοιολογική ένταση του νοήματος. Τα τραγούδια του έχουν γίνει επιτυχίες γιατί μιλούν στην ψυχή του ακροατή τους. Η σόλο πορεία του είναι το ίδιο επιτυχημένη όσο και αυτή με τους Φατμέ.
Αυτό σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης Νίκος Πορτοκάλογλου έχει αξία πέρα από καταστάσεις και συγκυρίες. Οι συνεργασίες του είναι όλες προσεγμένες. Θα έλεγε κανείς ότι δεν έκανε τίποτε στην τύχη. Τον καθοδηγούσε το ένστικτο; Αυτό δεν το ξέρουμε. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι όλες αυτές ήταν απόλυτα πετυχημένες. Ο κατάλογος των εργασιών του είναι μακρύς. Αποδεικνύει τη διαχρονική αξία του.
«Νικος Πορτοκάλογλου: Άρχισε
να μελετά μόνος επί ώρες, ακούγοντας
και τραγούδια των Rolling Stones, Beatles»
Η ευγένεια του καλλιτέχνη στην μουσική παράδοση και στους συναδέλφους του φαίνεται στη εκπομπή του. Το Μουσικό Κουτί που ήλθε το 2020 έφερε έναν άλλο αέρα στην ελληνική τηλεόραση. Το παλιό, το νέο και το πρόσφατο μουσικό δυναμικό είναι παρόντα σε απόλυτη ισορροπία. Αυτή η συνύπαρξη σε συναρπάζει. Δίνει ερεθίσματα για τη μουσική της Ελλάδας. Σε κάνει να σκεφτείς. Τελικά να πεις: «Έχουμε τόσους καλούς μουσικούς». Κάτι που είναι προφανές αλλά δεν προβάλλεται. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάνει τη δουλειά που θα έπρεπε να κάνει το υπουργείο Πολιτισμού σε αυτό τον τομέα.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΑΤΜΕ
1981: Φατμέ (Columbia 71215 LP-CD), ο πρώτος δίσκος του συγκροτήματος, που αποτελείται από τους Νίκο Πορτοκάλογλου (τραγούδι & κιθάρα), Οδυσσέα Τσάκαλο (ντραμς) και Δημήτρη Καλατζή (μπάσο), με τραγούδια γραμμένα από τον Νίκο Πορτοκάλογλου.
1983: Ψέμματα (Columbia 71264 LP-CD), μπαίνει στο γκρουπ και ο Μιχάλης Μουστάκης (πλήκτρα).
1985: Ρίσκο (Columbia 170067 LP-CD), αποχωρεί ο Δημήτρης Καλατζής. Η ηχογράφηση γίνεται στη Θεσσαλονίκη με παραγωγό τον Νίκο Παπάζογλου.
1986: Βγαίνουμε από το τούνελ (ΕΜΙ 170107 LP-CD), εισέρχεται στο σχήμα ο Μίμης Ντούτσουλης (μπάσο). Συμμετέχει η Χάρις Αλεξίου στα Πες το κι Έγινε και Μπλέξαν Οι Γραμμές Μας.
1988: Ταξίδι (Columbia 170187 LP-CD), ο τελευταίος δίσκος σε studio.
1989: Πάλκο (Columbia 170286/7 2LP-CD), διπλός δίσκος με ηχογράφηση συναυλίας στο Λυκαβηττό και παραστάσεων στο Zoom. Συμμετέχουν η Αφροδίτη Μάνου και η Χάρις Αλεξίου στα Ρίσκο, Η Αγάπη Ίσως Ξέρει, Μπλέξαν Οι Γραμμές Μας και Γιατί Να Μ” Αγαπάς.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΑΤΜΕ
1987: Ζήτω το Ελληνικό Τραγούδι (Minos 691/2 2LP-2CD), τον χειμώνα 1986-1987 ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε μουσική εκπομπή στην τηλεόραση της ΕΡΤ-1. Το φθινόπωρο του 1987 ηχογράφησε στο studio τον δίσκο με τρόπο που θυμίζει το ύφος τηλεοπτικής εκπομπής με προσκεκλημένους. Ανάμεσα στους 30 συμμετέχοντες: Οι Φατμέ με τους αδελφούς Κατσιμίχα και τον Γιάννη Γιοκαρίνη λένε το Καλοκαιράκι του Πορτοκάλογλου.
1988: Στο Σείριο Υπάρχουνε Παιδιά (Σείριος 88002/4 3LP-2CD), την περίοδο 1987-1988 στην Πλάκα, Στην μπουάτ Σείριος, ο Μάνος Χατζιδάκις οργάνωσε παραστάσεις με 20 τραγουδιστές και συγκροτήματα. Στην κασετίνα υπάρχουν τα Πες το κι Έγινε και Υπάρχει Λόγος Σοβαρός των Φατμέ.
«Νικος Πορτοκάλογλου: Θα μπορούσαμε να πούμε
ότι κάνει τη δουλειά που θα έπρεπε να κάνει
το υπουργείο Πολιτισμού σε αυτό τον τομέα.»
1988: Ήχοι του Χειμώνα (Υπουργείο Πολιτισμού 1001/4 4LP), αποσπάσματα από συναυλίες που έγιναν με την επιχορήγηση του υφυπουργείου Νέας Γενιάς, από το 1983 ως το 1988. Οι Φατμέ στο Εισαγωγή 83 από εμφάνισή τους στο Κάστρο Ιωαννίνων.
1991: Μαθήματα Πατριδογνωσίας (Lyra 4585/6 LP-CD), διπλός δίσκος παραγωγής του 902 Αριστερά, με ηχογραφήσεις από συναυλίες. Οι Φατμέ στο Βγαίνουμε απ” το Τούνελ.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
1990: Φωνές (HMV 170310 LP-CD), ο πρώτος προσωπικός δίσκος του Νίκου Πορτοκάλογλου. Ο Γιώργος Ανδρέου ενορχήστρωση, ο Βασίλης Σαλέας κλαρίνο, ο Νίκος Χατζόπουλος βιολί.
1991: Σήκω Ψυχή Μου, Σήκω Χόρεψε (EMI 170439 LP-CD), μουσική, στίχοι, ερμηνεία του Πορτοκάλογλου. Συμμετέχει ο Δημήτρης Μητροπάνος στο Κλείνω κι Έρχομαι.
1993: Τα Καράβια Μου Καίω (Philips 518633 LP-CD), μουσική, στίχοι, ερμηνεία του Πορτοκάλογλου. Συμμετέχουν η Ελένη Τσαλιγοπούλου στο Να Με Προσέχεις και ο Σάββας Σιάτρας στο τσάμικο Δύο Ξένοι.
1996: Άσωτος Υιός (Mercury 532189 LP-CD), περιέχει 12 παλιά τραγούδια σε νέες εκτελέσεις. Με τους Φοίβο Δεληβοριά, Ελένη Βιτάλη, Μάνο Ξυδού, Χάρη Κατσιμίχα. Ροβένα Αλευρά (πρώτη δισκογραφική της εμφάνιση), Διονύση Σαββόπουλο, Ελένη Τσαλιγοπούλου. Μανώλη Φάμελλο, Έλλη Πασπαλά και τους Φατμέ (Μουστάκης, Ντούτσουλης, Τσάκαλος, Πορτοκάλογλου).
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΔΙΣΚΟΙ ΤΟΥ
1997: Κρυφτό
1999: Παιχνίδια με τον διάβολο
2002: Θάλασσα Remixes
2002: Υπάρχει Λόγος Σοβαρός
2003: Δίψα
2005: Πάμε Άλλη Μια Φορά
2005: Πάμε άλλη μια φορά Special edition
2006: Το Ποτάμι
2006: Ένα Βήμα Πιο Κοντά
2007: Εκτός Σχεδίου
2008: Η Σβούρα Και Άλλες Ιστορίες
2009: Στροφή
2010: Απόψε Είναι Ωραία
2012: Ίσως
2014: Λιμάνια Ξένα
2017: Εισητήριο
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
1996: Ακροπόλ (Minos 837238 LP-CD), το soundtrack της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη, με μουσική του Γιώργου Μουζάκη. Ο Πορτοκάλογλου γράφει το Κλείσε τα μάτια σου και το τραγουδά με τη Μελίνα Κανά.
1997: Βαλκανιζατέρ του Σωτήρη Γκορίτσα.
«Νικος Πορτοκάλογλου: Το παλιό, το νέο
και το πρόσφατο μουσικό δυναμικό
είναι παρόντα σε απόλυτη ισορροπία.»
2001: Μπραζιλέρο του Σωτήρη Γκορίτσα
2007: Παρέες του Σωτήρη Γκορίτσα.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ
1988: Τα Λαϊκά της Ελένης (CBS 463348 LP-CD), ο Πορτοκάλογλου ντουέτο με την Ελένη Βιτάλη στο Άσε με να Λέω. Η μουσική του Τάκη Σούκα.
1989: Κορίτσι και Γυναίκα (Lyra 4525 LP-CD), μουσική και στίχοι του Γιώργου Ανδρέου. Τραγουδά η Ελένη Τσαλιγοπούλου. Ο Νίκος Πορτοκάλογλου μαζί της στο Μονάχοι στη Γη.
1990: Καιρός για Δύο (Minos 915 LP-CD), για πρώτη φορά ο Νίκος Πορτοκάλογλου γράφει μουσική για στίχους κάποιου άλλου. Η Αφροδίτη Μάνου στους στίχους και στην ερμηνεία.
1992: Το Τραγούδι Γυμνό (Fidelity 512242 2LP-CD), δίσκος με ηχογραφήσεις 15 τραγουδιστών, με αφορμή τις εκπομπές του Κώστα Κωτούλα στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9.84. Ο Πορτοκάλογλου με την κιθάρα του λέει τα Ψέματα και Υπάρχει Λόγος Σοβαρός.
1992: Σύγχρονο Τραγούδι/Μέρες Μουσικής (Lyra 4695/6 2LP-CD), ηχογράφηση συναυλίας στο Παλλάς, την 17η Απριλίου 1992, με τους Νίκο Πορτοκάλογλου, Νίκο Ξυδάκη, Νίκο Παπάζογλου, Μελίνα Τανάγρη και Ελένη Τσαλιγοπούλου.
1994: Μυστικά Σημάδια (MBI 0599 LP-CD), ο δεύτερος προσωπικός δίσκος της Αναστασίας Μουτσάτσου με τραγούδια των Νίκου Πορτοκάλογλου, Γιώργου Ανδρέου και Μανώλη Γαλιάτσου.
1994: Μύθοι (Harvest 80284 LP-CD), μουσική, στίχοι, ερμηνεία του Μιχάλη Μουστάκη, πρώην Φατμέ. Συμμετέχουν Νίκος Πορτοκάλογλου, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και Αφροδίτη Μάνου.
2003: Χρώμα, άλμπουμ της Ελένης Τσαλιγοπούλου, όπου ο Νίκος Πορτοκάλογλου συμμετέχει ως συνθέτης.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ: ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Νίκος Πορτοκάλογλου, Εδώ Είναι Το Ταξίδι, εκδόσεις Ιανός, Αθήνα (2004)
Νίκος Πορτοκάλογλου, Λόγια και Ακόρντα, εκδόσεις Ιανός, Αθήνα (2011).