ΑΛΛΑ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΕΝ ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ
Ο πολιτισμός ενώνει: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης
Κάποτε αυτός που δημιουργούσε ένα πολιτιστικό έργο εκτελούσε μία παραγγελία από έναν κυβερνήτη. Συνήθως ένα Βασιλιά. Μπορεί και να δούλευε στην αυλή του, με το ποίημά του μετέφερε νέα. Αλλά δεν ήθελε να δυσαρεστήσει. Η Τέχνη ήταν μία δημιουργία κατευθυνόμενη από τα κέντρα εξουσίας.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΩΝΕΙ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟ ΛΑΪΚΟ ΧΩΡΟ
Αυτά συνέβαιναν στην αρχαία εποχή. Όμως υπήρχαν οι εξαιρέσεις. Καλλιτέχνες και φιλόσοφοι που δε φοβήθηκαν να πουν τη γνώμη τους. Ακόμα και αν ήταν εναντίον σε αυτόν που κυβερνούσε. Μπορεί να το πλήρωσαν με εξορία ή πλήρη δυσμένεια, αλλά το έκαναν. Ήταν ο σπόρος που φυτεύτηκε στο χωράφι της αμφισβήτησης.
Στη μετά Χριστό εποχή τα πράγματα δεν άλλαξαν πολύ. Σε αυτούς που έλεγχαν την καλλιτεχνική δημιουργία προστέθηκαν οι κληρικοί. Έτσι, οι άρχοντες και η εκκλησιαστική εξουσία έδιναν παραγγελίες. Προσδιόριζαν ποια θα είναι ακριβώς η μορφή της Τέχνης. Πάντα με ελάχιστες εξαιρέσεις: Αυτούς που χαρακτηρίστηκαν αιρετικοί και αποβλημένοι από τις αριστοκρατικές αυλές.
«Ο πολιτισμός ενώνει: Διηγήματα, όπως αυτά του Βίκτωρα Ουγκώ,
καλλιέργησαν το έδαφος για τη Γαλλική Επανάσταση.»
Περίπου στο Μεσαίωνα οι καλλιτέχνες έστρεψαν το ενδιαφέρον τους και στα λαϊκά στρώματα. Τουλάχιστον σε αυτά που μπορούσαν να πληρώσουν. Η Τέχνη ξέφυγε από το στενό κλοιό όποιας εξουσίας. Άρχισε να αμφισβητεί και κυρίως να γίνεται όλο και πιο ανεξάρτητη. Κατόπιν τα πράγματα άλλαξαν πολύ. Κάποια καλλιτεχνικά ρεύματα πυροδότησαν και επαναστάσεις.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΩΝΕΙ: Η ΑΓΝΟΙΑ ΤΗΣ Κας ΛΙΝΑΣ ΜΕΝΔΩΝΗ
Θα θυμίσουμε τη ρώσικη πρωτοπορία. Ακόμη το Bauhaus. Επίσης το σουρεαλισμό και το φουτουρισμό. Καλλιτεχνικά κινήματα που σημάδεψαν την Ιστορία. Η πρώτη έβαλε το σπόρο για να γίνει αποδεκτή από το λαό η επανάσταση των μπολσεβίκων. Διηγήματα, όπως αυτά του Βίκτωρα Ουγκώ, καλλιέργησαν το έδαφος για τη Γαλλική Επανάσταση. Αυτά είναι γνωστά, λίγο-πολύ, ακόμα σε μαθητές της Β΄ Λυκείου.
Διαβάζουμε ότι η κα Λίνα Μενδωνη έχει σπουδάσει στη Φιλοσοφική Αθηνών. Έχει δύο πτυχία: από το κλασικό και από το ιστορικό-αρχαιολογικό τμήμα. Επίσης είναι διδάκτωρ αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με βαθμό άριστα. Γνωρίζοντας αυτή τη σταδιοδρομία της, έχοντας διαβάσει προσεχτικά της ιστορία τέχνης, έχουμε κάποιες απορίες: Είναι όντως υπουργός Πολιτισμού ή έχει βάλει άλλον στη θέση της και απλά υπογράφει; Υπάρχει σκοπιμότητα για όσα κάνει; Ποια είναι αυτή; Γιατί αυτή η απορία;
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΩΝΕΙ: ΚΑΠΟΙΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ
Ας πάρουμε μία περίπτωση: Τα αρχαία στον υπό κατασκευή σταθμό του μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Ακόμα και ένας μαθητής του Γυμνασίου ξέρει ότι αν βγάλει από τη θέση τους κάποια αρχαία ευρήματα αυτό είναι ένα θέμα: Πρώτον, είναι παράνομο, γιατί δε γνωρίζουμε την τύχη τους. Άρα μπορούμε να μιλήσουμε για ενδεχόμενη αρπαγή αρχαίων ευρημάτων. Δεύτερον, η επανατοποθέτησή τους μπορεί να μη γίνει σωστά. Άρα δε θα έχουν την ίδια ιστορική αξία. Αν αυτά ήταν στο κέντρο της προσοχής των επιστημόνων και του κοινού, πλέον δε θα είναι.
Δεύτερη περίπτωση: Ένας καλλιτέχνης δεν υπακούει αναγκαστικά σε ένα κέντρο εξουσίας. Αυτό είναι γνωστό και στους μαθητές του Δημοτικού. Άρα δεν είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις μιας κυβέρνησης. Αν λοιπόν θέλω να «τιμωρήσω» ένα καθεστώς δε θα πρέπει αναγκαστικά να κάνω το ίδιο και στους καλλιτέχνες αυτής της χώρας.
«Ο πολιτισμός ενώνει: Μας φέρνει πίσω στο βαθύ μεσαίωνα.»
Αν αυτά τα ξέρουν οι μαθητές πόσο μάλλον ένας διδάκτωρ του Πανεπιστημίου. Εκτός και αν χαριστικά πήρε το πτυχίο του ή αν υπακούει τυφλά στην κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει. Η επιστημονική του όμως ηθική δεν του επιτρέπει να κάνει αυτά που αναφέραμε. Αν και έχουν γίνει και πολλά άλλα.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΩΝΕΙ: Η ΒΛΑΚΕΙΑ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ
Κάποιος που βάζει την υπογραφή του είναι υπεύθυνος για αυτό που υπογράφει. Αν αυτό που έχει υπογράψει θίγει τη στοιχειώδη επιστημονική κατάρτιση, τότε θα πρέπει να παραιτηθεί, εφόσον ανήκει στην επιστημονική κοινότητα. Η κα Μενδώνη είτε δεν έχει φιλότιμο είτε τα κάνει σκόπιμα πλήττοντας τις αξίες της Δημοκρατίας και της Επιστήμης. Αλλιώς δεν εξηγείται!
Ο αποκλεισμός ρωσικών έργων τέχνης είναι φαιδρός. Πιο φαιδρός από τη λογοκρισία των «Αχαρνών» από τον Τσάτσο, τη δεκαετία του 1950. Μας φέρνει πίσω στο βαθύ μεσαίωνα. Μπορεί η κα Μενδώνη να θέλει να ζει σε αυτή την εποχή. Να είναι ένθερμος θιασώτης αυτών των πρακτικών. Όμως αυτό είναι πρόβλημά της. Ο κόσμος έχει προχωρήσει και το 2022 είναι πολύ μακριά από το 1522. Όπως επίσης η αστική δημοκρατία απέχει πολύ από ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Η κα Μενδώνη μπορεί να φαντάζεται ότι συμμετέχει σε ένα τέτοιο.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΝΩΝΕΙ: Η ΕΞΟΔΟΣ
Οι απώλεια της πραγματικότητας χαρακτηρίζει έναν παραβατικό άνθρωπο. Αυτά αναφέρει η ψυχιατρική και η ψυχαναλυτική θεωρία. Σε ποιο τομέα της παράβασης κινείται η κα Μενδώνη; Ας το ψάξει με έναν ειδικό. Η ελληνική κοινωνία δεν μπορεί πλέον να δοκιμάζεται από πρακτικές και λογικές που εδράζονται στην παράβαση. Ακόμη που υπηρετούν την παρανομία.
«Ο πολιτισμός ενώνει: Το να είσαι σε ένα υπουργείο
τέτοιο είναι μεγάλη ευθύνη. «
Περιμένουμε χτες την παραίτησή της. Αναμένουμε τη δημόσια συγνώμη της, για όσα έκανε. Εγγράφως.
Το γκρέμισμα του υπουργείου Πολιτισμού από το υψηλό βάθρο που ήταν θα την βαρύνει για το υπόλοιπο της ζωής της. Το να είσαι σε ένα υπουργείο τέτοιο είναι μεγάλη ευθύνη. Ιδίως όταν έχουν περάσει ονόματα όπως η Άννα Συνοδινού, η Μελίνα Μερκούρη, ο Θάνος Μικρούτσικος…
Εμείς, οι πολίτες και οι δημοσιογράφοι πολιτισμού ντρεπόμαστε για λογαριασμό της. Δεν γελάμε με τα καμώματά της, αλλά κλαίμε για την κατάντια και την αποσάθρωση που έφερε σε αυτό το υπουργείο. Άλλωστε για υπουργούς σαν αυτή είχε μιλήσει ο Μάνος Χατζιδάκις. Και τα είπε καλά.
