Στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης

ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

Στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Δεν είναι λίγα τα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης. Πολλά από αυτά έχουν ονόματα μακεδονομάχων. Η ιστορία, άλλωστε, της Θεσσαλονίκης σχετίζεται με την απειλή από τη βουλγαρική αυτοκρατορία, δηλαδή μέχρι τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μας ενδιαφέρει πολύ η ιστορία των στρατοπέδων. Ακόμη περισσότερο η χρήση τους στο πρόσφατο παρελθόν και στις μέρες μας. (Στο τέλος του παρόντος άρθρου θα υπάρχουν παραπομπές στα μέρη αυτού του ιστοτόπου που αναφέρονται σε αυτό το θέμα.)

ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Το πολεμικό δόγμα ήθελε τον κίνδυνο από τον βορρά. Από τα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, δόθηκε μεγάλη σημασία στον εθνικό κίνδυνο που θα αντιμετώπιζε η Ελλάδα και από τους γείτονες από το βορρά. Ένα δόγμα που άρχισε να χάνει τη σημασία του πολλά χρόνια μετά την μεταπολίτευση.

Αυτός ήταν ο λόγος που τα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης είναι πολλά. Όλα είναι περιμετρικά του κέντρου, για να υπάρχει πλήρης προστασία. Η σημασία για την ύπαρξη τόσων στρατοπέδων ελαχιστοποιήθηκε όταν πλέον εξομαλύνθηκαν οι σχέσεις με τους εισβολείς από το βορρά όπως ήθελαν να πιστεύουν οι δεξιές πολιτικές.

Ο κίνδυνος όμως δεν ήταν μόνο πολεμικός. Ήταν και εσωτερικός. Ξέρουμε πολύ καλά ότι μετά τον εμφύλιο πόλεμο ένας τρόπος για να ελεγχθεί ο ελληνικός λαός ήταν η συγκέντρωσή του σε αστικά κέντρα. Αυτή η τάση κορυφώθηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή, πριν από την απριλιανή χούντα. Ανάγκη ήταν, κατά συνέπεια, η αστυνόμευση και ο στενός έλεγχος. Τα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης συμπλήρωναν το κενό που άφηνε η χωροφυλακή και η αστυνομία. Οι χώροι τους έχουν συσχετισθεί με το βίαιο πνίξιμο των άλλων απόψεων που υπήρχαν στον ελληνικό λαό.

ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Η ονομασία των στρατοπέδων έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Δείχνει τα σημεία της ιστορίας της Ελλάδας που ήθελε η τάξη που κυβερνούσε να τονίσει περισσότερο. Με αυτή την έννοια τα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης έχουν ονοματεπώνυμα οπλαρχηγών του μακεδονικού αγώνα και σημαντικών στρατιωτικών προσωπικοτήτων.  Τιμήθηκαν όλοι όπως θα έπρεπε;

Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα θα πρέπει να δούμε ότι αυτές οι ονομασίες προσδιορίζουν ένα ιστορικό τοπίο που θέλει να τονίσει περισσότερο μια πλευρά της ιστορίας. Για να αποδοθεί η σπουδαιότητα σε αυτή την πλευρά πιο έντονα δόθηκαν στα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης και ονόματα πολεμιστών που όντως προσέφεραν πολλά στο μακεδονικό αγώνα.

Η έρευνα που κάνουμε θέλει να δει το όλο θέμα όσο πιο αντικειμενικά γίνεται. Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει αντικειμενική θεώρηση στην ιστορία. Ξέρουμε όμως ότι η έρευνα αν «πατάει» σε παλιότερες ιστορικές έρευνες και μαρτυρίες μπορεί να είναι πιο αντικειμενική, έχοντας, φυσικά τον  αναπόφευκτο υποκειμενικό χαρακτήρα. Για τα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης θα παραπέμπουμε στις ιστορικές πηγές, σε μαρτυρίες, θα αφήνουμε τον αναγνώστη να σχηματίσει τελικά τη δική του άποψη. Αυτή θα έχει τις ρίζες της στην καταγραφή της ιστορίας από διαφορετικές πλευρές.

Στρατόπεδο Καρατάσιου

 

Διαβάστε τα άρθρα σχετικά με την ιστορία που έχουμε δημοσιεύσει

Δείτε τα βίντεο που έχουμε δημιουργήσει



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved