ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΣΤΗΝ ΝΟΡΒΗΓΙΑ
Η αντίσταση των εκπαιδευτικών: γράφει ο Γιάννης Ιωαννίδης
Οι ναζί εισέβαλαν στη Νορβηγία στις 9 Απριλίου 1940. Μέσα σε δύο μήνες, οι ναζί κατέστειλαν τη νορβηγική στρατιωτική αντίσταση και εγκατέστησαν μια κυβέρνηση-μαριονέτα. Οι Νορβηγοί αντέδρασαν στην κατοχή της χώρας τους τόσο μη βίαια όσο και βίαια. Λόγω της απρόκλητης επιθετικότητας που εξαπέλυσαν οι ναζί εναντίον τους, πολλοί Νορβηγοί θεώρησαν ότι όλες οι μορφές αντίστασης ήταν απολύτως νόμιμες. Ωστόσο, οι περισσότεροι θεώρησαν τη μη βίαιη αντίσταση ως τη μόνη πρακτική επιλογή, δεδομένης της τεράστιας στρατιωτικής υπεροχής των στρατιωτικών δυνάμεων κατοχής.
Η αντίσταση των εκπαιδευτικών: Τα σύμβολα
Αυτή η αντίσταση των εκπαιδευτικών επικεντρώθηκε στο ερώτημα πώς η Νορβηγία θα μπορούσε να διατηρήσει την πολιτιστική και εθνική της ταυτότητα κατά τη διάρκεια μιας κατοχής αόριστης διάρκειας. Ως εκ τούτου, ξεκίνησε σε μεγάλο βαθμό με ανθρώπους που φορούσαν καρφίτσες πέτου και άλλα σύμβολα νορβηγικής αλληλεγγύης. Ένα ιδιαίτερα δημοφιλές σύμβολο ήταν ο συνδετήρας, που σήμαινε «μείνετε ενωμένοι». Στα γενέθλια του βασιλιά, οι Νορβηγοί φορούσαν λουλούδια για να δείξουν την υποστήριξή τους στον εξόριστο βασιλιά τους. Καθώς οι κάτοχοί τους γίνονταν όλο και πιο σίγουροι για τον εαυτό τους στις διαμαρτυρίες τους, οι άνθρωποι πρόσθεταν στις καρφίτσες πέτου τους, έτσι ώστε τα σύμβολα να «μεγαλώνουν».
Αν και σε μεγάλο βαθμό επρόκειτο για μια μη βίαιη διαμαρτυρία, ορισμένοι άνθρωποι αντέδρασαν στο γεγονός ότι στρατιώτες άρπαζαν τις καρφίτσες τους τοποθετώντας αιχμηρές λεπίδες πίσω από την καρφίτσα για να βλάψουν όποιον προσπαθούσε να την αποσπάσει. Οι διαμαρτυρίες τροφοδοτήθηκαν από την παρουσία των ναζί και πολλές ενέργειες της κατοχικής κυβέρνησης, με επικεφαλής τον φασίστα «Υπουργό-Πρόεδρο», Vidkun Quisling, έναν Νορβηγό συνεργάτη, αύξησαν το μέγεθος της αντίστασης. Για παράδειγμα, η δημιουργία ενός υποχρεωτικού φασιστικού Μετώπου Νεολαίας οδήγησε τους επισκόπους της Κρατικής Εκκλησίας σε παραίτηση.
Η αντίσταση των εκπαιδευτικών: Ο μετασχηματισμός
Η Υπεράσπιση της Εκπαίδευσης από τους Εκπαιδευτικούς θα πρέπει να κατανοηθεί ως μέρος αυτής της συνεχούς αντίστασης κατά του φασισμού, η οποία συνεχίστηκε μέχρι την απελευθέρωση της Νορβηγίας. Αν και αποτελεί αναμφισβήτητα το αποκορύφωμα της νορβηγικής μη βίαιης αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β” Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έπεσε στο κενό. Ο Quisling και οι ναζιστές υποστηρικτές του επιθυμούσαν να δημιουργήσουν ένα κορπορατικό κράτος, δηλαδή ένα κράτος όπου ολόκληρη η κοινωνία είναι προσανατολισμένη προς τους φασιστικούς στόχους. Όταν ο Quisling προσπάθησε να μετασχηματίσει το εκπαιδευτικό σύστημα για τον σκοπό αυτό, οι δάσκαλοι απάντησαν με την αντίσταση των εκπαιδευτικών, μια πολύ επιτυχημένη άμυνα.
Ο Quisling δημιούργησε μια νέα Νορβηγική Ένωση Δασκάλων, η οποία θα καθοδηγούνταν από τους Νορβηγούς καταιγιστές (δυνάμεις κατοχής). Απαίτησε από όλους τους δασκάλους να ενταχθούν σε αυτή στις 5 Φεβρουαρίου 1942. Σχεδόν αμέσως, μια υπόγεια ομάδα στο Όσλο έστειλε μια σύντομη δήλωση προς τους δασκάλους για να την αντιγράψουν και να την ταχυδρομήσουν στις αρχές, δηλώνοντας την άρνησή τους να συμμετάσχουν, με το όνομα και τη διεύθυνσή τους επικολλημένα. Αυτή η τακτική, η αντίσταση των εκπαιδευτικών, λειτούργησε καλύτερα στις αστικές περιοχές, όπου οι εκπαιδευτικοί μπόρεσαν να μάθουν εγκαίρως για το σχέδιο ώστε να συμμετάσχουν. Συμμετείχαν μεταξύ 8.000 και 10.000 από τους 12.000 εκπαιδευτικούς της Νορβηγίας.
Η αντίσταση των εκπαιδευτικών: Ο πανικός της κυβέρνησης
Η δράση των δασκάλων προκάλεσε πανικό στην κυβέρνηση Quisling και διέταξε να κλείσουν τα σχολεία για ένα μήνα. Η απόφαση αυτή έστειλε τα παιδιά των σχολείων πίσω στα σπίτια τους σε μερικούς πολύ εκνευρισμένους γονείς, 200.000 από τους οποίους έγραψαν επιστολές διαμαρτυρίας στην κυβέρνηση. Επιπλέον, οι δάσκαλοι συνέχισαν να κάνουν τα μαθήματά τους ιδιωτικά, αψηφώντας τις κυβερνητικές εντολές.
Και πάλι, ο Quisling ξεπεράστηκε από τη νορβηγική αντίσταση των εκπαιδευτικών. Έτσι η κυβέρνηση κατοχής διέταξε τη σύλληψη και φυλάκιση περίπου 1.000 ανδρών εκπαιδευτικών. Οι υπόγειες οργανώσεις συνέχισαν να πληρώνουν τους μισθούς των φυλακισμένων δασκάλων, αφαιρώντας την οικονομική πίεση από τους φυλακισμένους και τους απεργούς δασκάλους. Ωστόσο, η Γκεστάπο χρησιμοποίησε απάνθρωπες τακτικές σε μια σχεδόν εντελώς ανεπιτυχή προσπάθεια να κάμψει τους δασκάλους. Οι φήμες σχετικά με την τύχη των κρατουμένων αύξησαν επίσης την πίεση στην εκστρατεία, αλλά οι δάσκαλοι άντεξαν.
Η αντίσταση των εκπαιδευτικών: Η ήττα της κυβέρνησης
Τον Απρίλιο η κυβέρνηση έστειλε 499 δασκάλους σε στρατόπεδο συγκέντρωσης κοντά στο Kirkenes, στην Αρκτική. Όταν διέρρευσε η είδηση αυτής της ενέργειας, πλήθη φοιτητών και αγροτών συγκεντρώθηκαν κατά μήκος των γραμμών για να τραγουδήσουν και να προσφέρουν φαγητό καθώς περνούσε το τρένο. Οι δάσκαλοι δημιούργησαν επίσης τις δικές τους χορωδίες και έδωσαν διαλέξεις προκειμένου να διατηρήσουν τη λογική τους και να περάσει η ώρα.
Περίπου ένα μήνα μετά την άφιξή τους στο Kirkenes, στα μέσα Μαΐου ήρθε η είδηση ότι το Τμήμα Εκκλησίας και Παιδείας της κατοχικής κυβέρνησης είχε παραιτηθεί από τη δημιουργία μιας φασιστικής οργάνωσης καθηγητών. Οι καθηγητές ζήτησαν να επιστρέψουν στα σχολεία τους, αλλά δεν έλαβαν απάντηση. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο Kirkenes, ένας δάσκαλος πέθανε και αρκετοί τραυματίστηκαν από την καταναγκαστική εργασία. Ένας Γερμανός στρατιώτης έδειξε κρυφά στους δασκάλους πώς να φτιάχνουν κρεβάτια από άχυρο για να διευκολύνουν τις συνθήκες διαβίωσής τους.
Τελικά έγινε σαφές στον Quisling ότι ενώ ο χειμώνας πλησίαζε μπορούσε να αναγκάσει τους δασκάλους να συνθηκολογήσουν. Αν όχι, τότε ο ίδιος θα έχανε την όποια νομιμοποίηση του είχε απομείνει στα μάτια του πληθυσμού. Μέχρι τις 4 Νοεμβρίου 1942, οι δάσκαλοι είχαν όλοι επιστρέψει από το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Χάρη ίσως εξίσου στη νορβηγική υπερηφάνεια και τη φασιστική καταπίεση, ο λαός της Νορβηγίας είχε συσπειρωθεί σε ένα κίνημα αντίστασης των εκπαιδευτικών που υπερασπίστηκε με επιτυχία τα σχολεία από την ενσωμάτωση στο φασιστικό κράτος. Ο λαός θα συνέχιζε να δυσκολεύει τόσο πολύ τον Quisling, ώστε τελικά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει εντελώς την ιδέα του για το εταιρικό κράτος. Ο νορβηγικός πολιτισμός είχε υποστηριχθεί με επιτυχία κατά τη διάρκεια της κατοχής.
Διαβάστε τα άρθρα που αφορούν στην ιστορία
Διαβάστε την κριτική της ταινίας που αναφέρεται σε αυτό το θέμα
