ΑΝΑΦΟΡΑ
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ
Ενάντια στον φασισμό: γράφει η Ελένη Καρασσαβίδου
Η οργάνωση που σημάδεψε την ιστορία της Ελλάδας, την αριστερά, που προσπάθησε να φέρει την άνοιξη στην Ελλάδα, πως ξεκίνησε και με ποιόν;
Ενάντια στον φασισμό: Ο Μίκης Θεοδωράκης
«Ήλθα στη Θεσσαλονίκη για να παρασταθώ στον αγώνα ζωής και θανάτου ενός Έλληνα αγωνιστή της Δημοκρατίας και της Ειρήνης. Είμαι υπεύθυνος καλλιτέχνης του λαού μας και νιώθω πως η θέση μου είναι εκεί που κτυπά ο φασισμός. Αυτό το καταραμένο τέρας ο φασισμός (…). Θέλει αίμα. Και θα πρέπει να ξέρουν όλοι οι συμπατριώτες μου, σε όποια παράταξη κι αν ανήκουν, πως το λυσσασμένο τέρας δεν ξεύρει πού δαγκώνει.
Ο καθένας από μας, φτάνει να είναι πατριώτης, δημοκράτης και τίμιος, κινδυνεύει να έχει την τύχη του ήρωα Λαμπράκη. Γι’ αυτό, το αίμα που χύθηκε δεν πρέπει να μας χωρίσει, αλλά να μας ενώσει σε ένα πελώριο μέτωπο, που θα συντρίψει τους βδελυρούς δολοφόνους. Οι ώρες είναι κρίσιμες. Δεν χωρούν δισταγμοί. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία.»
Ενάντια στον φασισμό: Η ομιλία
Έτσι άρχιζε η ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη την επομένη της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, την 24η Μαΐου 1963. Έτσι γεννιόταν στη Θεσσαλονίκη μια νεολαία που σημάδεψε την Δημοκρατική Ελλάδα η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη.
Ήταν η ελληνική δεκαετία του 1960 «μακρά», όπως έχει καθιερωθεί να υποστηρίζεται για τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και τις ΗΠΑ, ή μήπως υπήρξε «σύντομη»; Σταμάτησε στ’ αλήθεια στην «Τελευταία Άνοιξη» ανοίγοντας και κλείνοντας με μια σειρά πολιτικών δολοφονιών, από τον Βελδεμίρη, τον Λαμπράκη, τον Πέτρουλα, ως τον Μανδηλαρά, τον Χαλκίδη και τον Τσαρουχά, ή συνέχισε υπόγεια στην διάρκεια της επταετίας και κορυφώθηκε λίγα χρόνια μετά την τυπική περάτωσή της με το Πολυτεχνείο;
Ενάντια στον φασισμό: Η γενιά
«Προσπαθώντας να φτιάξουν μιαν Άνοιξη…». Έτσι είχε χαρακτηριστεί εκείνη η γενιά.
«Χρόνια μετά, ακόμη και σήμερα, κουβεντιάζοντας με συναγωνιστές και συναγωνίστριες εκείνης της εποχής, όσους και όσες έχουν απομείνει, προσπαθούμε να καταλάβουμε πως μια, συγκλονιστική είναι αλήθεια, δολοφονία ενός χαρισματικού ανθρώπου, δημιούργησε τόση και τέτοια ζωή. Πώς έφερε στην επιφάνεια τόσες αρετές, τόση ενέργεια, συλλογικότητα, προσφορά, ανιδιοτέλεια των απλών ανθρώπων, διάθεση για μόρφωση και πολιτισμό», όπως μας είπε σε συνέντευξή της η Καίτη Τσαρουχά.
Η γενιά εκείνη, με απλουστεύσεις κι αντιφάσεις κι όμως με αξίες κι οράματα, πάλεψε για την άνοιξη και το πλήρωσε ακριβά. Και μπορεί αναμφισβήτητος μαέστρος της να υπήρξε ο Μίκης, αλλά χορωδιακός χώρος υπήρξαν οι δρόμοι της γενιάς του 114, τον ματωμένο Ιούλιο του 1965. Και με επιλογικό κεφάλαιο τον τραγικό Κυπριακό Ιούλιο 9 χρόνια μετά.
Ενάντια στον φασισμό: Ο πανικός
Παρακρατικοί, πατριδοκάπηλοι, δημιουργοί του διαχρονικά παρόντα ηθικού πανικού για τα μαύρα πρόβατα ενώ χανόταν ο τόπος κυρίαρχα απ’ τους τσομπαναραίους, σε μια κοινωνία σε άβολη, και συχνά φίλαυτη, σιωπή. «… και νιώθω πως η θέση μου είναι εκεί που κτυπά ο φασισμός».