Πολιτισμός. Η επιστήμη που ασχολείται με αυτό που έχει να κάνει με τις συμπεριφορές και τις πράξεις, συγχρόνως, των ανθρώπων που ζουν σε μία κοινωνία.
Πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες εγγράφονται στον πολιτισμό. Όσες είναι αυτές του ανθρώπου.
Είναι όλες τέχνη; Ποιες είναι τέχνη; Οι απαντήσεις δύσκολες. Η ιστορία της Τέχνης τις διερευνά ακόμα. Δεν έχει καταλήξει.
Κινηματογράφος, θέατρο, αφήγηση, μουσική, γλυπτική, φωτογραφία, χορός… Πολλές άλλες.
Ο άνθρωπος είναι ο δημιουργός και αποδέκτης αυτών των δραστηριοτήτων. Γίνονται από τον άνθρωπο για τον συνάνθρωπό του και, φυσικά, για τον ίδιο.
Υποτίθεται ότι όλοι μελετούμε τον πολιτισμό. Πως όμως; Με ποια σκοπιά; Η μεθοδολογία έχει τεράστια σημασία. Ουσιαστικά, μιλούμε για την προσέγγιση. Αυτή έχει μεγάλη σημασία γιατί έτσι αποδίδουμε με ακρίβεια αξίες στον πολιτισμό που μελετούμε.
Το πιο σημαντικό είναι ότι στο κέντρο των πολιτιστικών μελετών μας θα πρέπει να είναι ο άνθρωπος. Η ψυχή του ανθρώπου.
Με αυτή την έννοια, ο πολιτισμός έχει άμεση σχέση με την ψυχολογία. Αν αυτή μιλά για την ψυχή, ο πολιτισμός έχει λόγο για το ίδιο ακριβώς αντικείμενο.
Αυτά βέβαια συμβαίνουν σε μία κοινωνική κατάσταση που υπηρετεί τον άνθρωπο και το βλέπει ως έχει.
Δεν μπορούμε να εξετάσουμε, ως πολιτισμικές πράξεις, αυτές που απαξιώνουν τον άνθρωπο. Μόνο για να δείξουμε τι δεν υπηρετεί τον πολιτισμό. Και αυτό έχει μεγάλη σημασία.
Είναι ευνόητο ότι κάθε πολιτισμική μελέτη έχει μεγάλη σημασία επειδή μελετά την ψυχή του αννθρώπου. Είτε έχει αρνητικές είτε θετικές προτάσεις. Γιατί μόνο προτάσεις μπορούμε να κάνουμε.
Μία πολιτισμική μελέτη δεν μπορεί να επιβάλλει. Μπορεί να προτείνει. Άρα να είναι το έναυσμα για ένα διάλογο. Του προτείνοντος με την κοινωνία και το αντίστροφο. Ένας αμφίδρομος διάλογος.
Εδώ θα μλήσουμε για όλες αυτές τις διαδικασίες που έχουν σα σκοπό να μιλήσουν στην ψυχή του ανθρώπου. Όχι στα ποταπά ένστικτά του.
IDA Σκηνοθεσία: Πάβελ Παβλικόφσκι Παίζουν: Αγκάτα Κουλέτσα, Αγκάτα Τρεμπουχόφσκα, Νταβίντ Ογκρόντνικ Διάρκεια: 82′ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ Μια ανθρώπινη ιστορία έμπλεη πόνου, ανάμεσα στον εκκωφαντικό απόηχο της ναζιστικής δράσης και στη θλίψη του τοπίου του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η Ίντα, ένα νέο κορίτσι που μεγάλωσε σε μοναστήρι, λίγο πριν ορκιστεί ως καλόγρια, πάει να γνωρίσει τη μοναδική επιζήσασα από…
read more
Η ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ (THE DROP) Σκηνοθεσία: Μίκαελ Ρόσκαμ Παίζουν: Τομ Χάρντι, Νούμι Ράπας, Τζέιμς Γκαντολφίνι, Ματίας Σένερτς Διάρκεια: 106’ ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ 3, STER ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 11 Στον κόσμο της νύχτας υπάρχουν κάποια μπαρ που αναλαμβάνουν να προσέχουν τα χρήματα που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες, μέχρι τη στιγμή που θα περάσει ο «ιδιοκτήτης» τους να τα μαζέψει. Σ”…
read more
WE ARE THE BEST! Σκηνοθεσία: ΛούκαςΜούντισον Παίζουν: Μίρα Γκρόσιν, Μίρα Μπαρκαμάρ, Λιβ ΛεΜόιν Διάρκεια: 102’ ΒΑΚΟΥΡΑ 1 «Punks not Dead, ρε κουφάλες, δεν ξενερώνουμε ποτέ!». Αυτό, μέσα στις άκρες, μας φωνάζουν στα μούτρα με πάθος οι τρεις αξιαγάπητες ηρωίδες στη νέα ταινία του Λούκας Μούντισον. Ο Σουηδός σκηνοθέτης αφήνει για λίγο τα ανήλιαγα μονοπάτια της…
read more
Η αβάσταχτη βαρύτητα της ύπαρξης Λένε πως η στιγμή γέννησης ενός καλλιτέχνη ταυτίζεται με εκείνη που ανακαλύπτει το ύφος του. Το ύφος είναι ένας συγκεκριμένος τρόπος ομιλίας, μια ιδιόλεκτος που ξεχωρίζει τον ένα δημιουργό από τον άλλο. Για να κατακτηθεί το ύφος, όπως και για να κατακτηθεί μια προσωπικότητα, μια ευλογημένη διαφορά, απαιτείται κόπος, χρόνος,…
read more
Κι όμως είναι ακόμα εδώ κι αυτόν το Νοέμβρη Κάθε χρόνο τέτοια εποχή γράφουμε κάτι για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και πρέπει να γράφουμε για αυτό. «Πρέπει» διότι είναι ένας υπέροχος θεσμός, ο οποίος ομορφαίνει την πόλη και είναι μια μικρή άνοιξη μες στο χειμώνα, κάτι σαν τις αλκυονίδες μέρες. Παρακολουθώ σχεδόν ανελλιπώς το φεστιβάλ…
read more
Πέντε διεισδυτικές ματιές στα Βαλκάνια Δεν μας έχουν προδώσει ποτέ οι Βαλκάνιοι φίλοι μας. Μας προσφέρουν κάθε χρόνο, με την επιμέλεια του Δημήτρη Κερκινού, σίγουρες προτάσεις για ταινίες εντός του Φεστιβάλ. Η άνοδος, μάλιστα, των τριγύρω κινηματογραφιών, με ολοένα και περισσότερα άξια λόγου φιλμ, ορισμένες φορές μας ενοχλεί για την πιο στέρεα αφήγηση που διαθέτουν…
read more
Πετυχαίνοντας τη μεγάλη έκπληξη Κοίτα να δεις που ήρθε η στιγμή το Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα να καταφέρει να κερδίσει τις εντυπώσεις από τους πολύ πιο δημοφιλείς Ανοιχτούς Ορίζοντες. Εξαιρετικές ταινίες ως επί τω πλείστον, ασχολούνται με τον άνθρωπο, με την κοινωνία, με την κρίση, διαθέτοντας και πολλά, πολλά προσόντα που τις κάνουν αξιοθέατες. Και ναι,…
read more
Δυστυχώς, απογοητεύσαμεν Απογοήτευση στο Ελληνικό Τμήμα, αφού από τις τέσσερις ταινίες που είδαμε έως τώρα καμία ξεπερνά τη μετριότητα. «Η εκδίκηση του Διόνυσου» του Δημήτρη Κολλάτου: Τι να γράψω για τη νέα ταινία του Κολλάτου, η οποία θέλει να είναι μια εικόνα της Ελλάδας του σήμερα; Δυστυχώς, ο σκηνοθέτης επιμένει σε μια εθνοπατριωτική προσέγγιση, συνομωσιολογικού…
read more
Μια πρώτη αποτίμηση Δύο τα ενδεχόμενα του φετινού ημιτελούς απολογισμού. Ή έχω γίνει ανικανοποίητος και ψηλομάτης (το αντίστοιχο του ψηλομύτης) ή τα καλύτερα έρχονται παρακάτω και δεν τα έχω δει ακόμη. Ο γύρος του κόσμου σε 59 ταινίες συνεχίζεται με πλέον εξωτικούς προορισμούς τη Μαυριτανία, την Κολομβία, το Καζακστάν, την Αιθιοπία, την Κούβα, τη Μάλτα,…
read more
Η μιζέρια. Η μοναξιά. Η ελπίδα για σωτηρία «Δυστυχισμένοι στον παράδεισο» του Κάρλος Ρεϊγάδας (2005) (Batalla en el cielo) Γνώριζα πως ο Μεξικανός Κάρλος Ρεϊγάδας είχε σκηνοθετήσει την ταινία «Japon», η οποία είχε προβληθεί στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2002. Ο σκηνοθέτης τότε απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας και η ταινία μια από…
read more