ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΩΝ ΑΡΜΑΓΕΔΔΩΝΑ
Χριστιανοσιωνισμός: γράφει η Ελένη Καρασαββίδου
Την άνοιξη του 1839, η Προτεσταντική Εκκλησία της Σκωτίας, έστειλε τέσσερις απεσταλμένους, τους Ά. Μπόναρ, Ρ. Μάρεϊ Μ’Τσέιν, Αλεξάντερ Μπλακ και Αλεξάντερ Κιθ σε μια αποστολή καταγραφής της κατάστασης των Εβραίων στην Παλαιστίνη. Ταξίδεψαν στη Γαλλία, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, και από την Αίγυπτο, δια ξηράς στη Γάζα. Στο δρόμο της επιστροφής, επισκέφθηκαν τη Συρία, την Αυστριακή Αυτοκρατορία και γερμανικά κράτη.
Χριστιανοσιωνισμός: Η έρευνα
Αναζήτησαν εβραϊκές κοινότητες για πιθανό προσηλυτισμό και ερεύνησαν την ετοιμότητά τους να επιστρέψουν στο Ισραήλ όπως προφητεύτηκε στη Βίβλο. Ο Αλεξάντερ Κιθ αφηγήθηκε το ταξίδι στο βιβλίο «Η γη του Ισραήλ σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη» (1844). Ήταν σε αυτό το βιβλίο που πρωτογράφτηκε το σύνθημα επιτομή του μετέπειτα Σιωνισμού: «Μια γη χωρίς λαό για έναν λαό χωρίς γη» και ο «πατέρας» υπήρξε χριστιανός.
Παρόλο που δεν είναι γνωστό, πολύ πριν από την άφιξη του Theodor Herzl και άλλων εξέχοντων Εβραίων εθνικιστών, όπως έχουν αναδείξει ιστορικές μελέτες (π.χ. των Sapira, Merkley, ή Sharif) υπήρχε ήδη ένα σημαντικό μη εβραϊκό σιωνιστικό κίνημα στην Ευρώπη. Τι ήταν όμως αυτό που έκανε, μερίδα των προτεσταντών κυρίως, να γίνουν οι πρώτοι σιωνιστές στην ιστορία; Μα η τελεολογική αντίληψη της ιστορίας, σύμφωνα με την οποία έπρεπε να πραγματωθεί η βιβλική προφητεία περί της επιστροφής των Εβραίων στη γη του Ισραήλ και η ανοικοδόμηση του 3ου Ναού του Σολομώντα πριν την Δευτέρα Παρουσία και την τελική επικράτηση του Ιησού.
Χριστιανοσιωνισμός: Η προσδοκία
Σε μία ιστορική διαδρομή εξαιρετικά ενδιαφέρουσα που δεν μπορεί να καλυφθεί σε λίγες γραμμές, διαδρομή, που εμπλέκει όχι μόνο προτεστάντες αλλά και ιακωβίνους και άλλα επαναστατικά ή συντηρητικά ή φιλοσοφικά κινήματα της εποχής, η προσδοκία για εβραϊκή επιστροφή στους Αγίους Τόπους μεταξύ των Χριστιανών έχει τις ρίζες της στην αγγλική πουριτανική σκέψη του 16ου και 17ου αιώνα, εποχή που ο σπουδαίος Μάθιου Άρνολντ χαρακτήρισε, καθώς η εκβιομηχάνιση δημιουργούσε ορδές θυμωμένων προλετάριων στους δρόμους, ως αντίδραση των συντηρητικών στον φιλελληνισμό της κλασσικής αρχαιότητας με την γυμνότητα και την ελευθερία σκέψης, όσο άρα και στην Αναγέννηση με την επιστροφή στη «Βίβλο» και στην παθητικότητα.
Ιστορικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι Σιωνιστές Ευαγγελικοί Προτεστάντες της Αγγλίας «μετέδωσαν αυτή την ιδέα στους εβραϊκούς κύκλους» γύρω στη δεκαετία του 1840, ενώ ο εβραϊκός εθνικισμός στις αρχές του 19ου αιώνα αντιμετωπίστηκε σε μεγάλο βαθμό με εχθρότητα από τους Εβραίους της εποχής, αφού θεωρούσαν πως χρησιμοποιούνταν χρησιμοθηρικά για να πραγματώσουν προφητείες των διωκτών τους. Αντίδραση που παραμένει σε μερίδα των ορθόδοξων Εβραίων.
Χριστιανοσιωνισμός: Η κανονική χώρα
Είναι χαρακτηριστικό ότι ήταν ο ισχυρός Αμερικανός ευαγγελιστής W. E. Blackstone που, όταν έμαθε, κατά την επίσκεψή του στην Παλαιστίνη το 1889, ότι ο Herzl σκεφτόταν την Ουγκάντα και την Αργεντινή ως πιθανές τοποθεσίες για την εβραϊκή πατρίδα έστειλε στον Herzl μια Βίβλο.
«Σημειώνοντας κάθε απόσπασμα που αναφερόταν στην Παλαιστίνη, με οδηγίες ότι μόνο αυτή έπρεπε να είναι η τοποθεσία του εβραϊκού κράτους». (βλ. Stephen Spector, Ευαγγελικοί και Ισραήλ: Η ιστορία του αμερικανικού χριστιανικού σιωνισμού, Oxford University Press 2009).
Ο G. Gorenberg, o αμερικανοεβραίος ιστορικός και συγγραφέας, επεσήμανε από χρόνια το γεγονός ότι «οι άνθρωποι που βλέπουν το Ισραήλ μέσα από το πρίσμα της ατζέντας της Αποκάλυψης δεν δίνουν χώρο στην δημιουργία μιας κανονικής χώρας».
Χριστιανοσιωνισμός: Η ολοκληρωτική απάντηση
Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι ο Χριστιανικός Σιωνισμός υποστηρίζει ότι αφού βοηθηθούν να επιστρέψουν θα πρέπει να ενθαρρύνονται να απορρίψουν τον ιουδαϊσμό και να υιοθετήσουν τον χριστιανισμό ως μέσο εκπλήρωσης των βιβλικών προφητειών.
Σήμερα οι τηλεΕυαγγελιστές, το συντηρητικότερο κομμάτι του -πολύπλοκου και όσον αφορά την συντήρηση και όσων αφορά την πρόοδο- προτεσταντισμού, και οι ηγέτες της Νέας Χριστιανικής Δεξιάς γενικότερα, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την υποστηρικτική ατζέντα στις ΗΠΑ και όχι μόνο, θυμίζοντας την σωστή επισήμανση του Weber πως μέρος των ισχυρότερων ανθρώπινων κινήτρων δεν έχει να κάνει μόνο με το υλικό κέρδος όπως -ορθά σε γενικές γραμμές- επιμένει ο μαρξισμός, αλλά και με τη συνομιλία μας με τον φόβο του θανάτου και την ολοκληρωτική/εσχατολογική απάντηση της θρησκευτικής χειραγώγησης σε αυτόν.
Χριστιανοσιωνισμός: Βιβλιογραφία
Merkley, Paul Charles (1998). The politics of Christian Zionism, 1891-1948. London:
Shapira, Anita (2014). Israel: A History, The Schusterman Series in Israel Studies. Μτφρς Berris, Anthony. Lebanon, NH: Brandeis University Press.
Friedman, Isaiah (1991). The Question of Palestine: British-Jewish-Arab Relations, 1914–1918 (reprint). Armenian Research Center collection. Judaica history. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers
Shalom Goldman, (2009) Zeal for Zion: Christians, Jews, & the Idea of the Promised Land. University of North Carolina Press, 2009.
Grace Halsell. (1986) Prophecy and Politics: Militant Evangelists on the Road to Nuclear War. Lawrence Hill & Co.,
Donald E. Wagner. (1995) Anxious for Armageddon: A Call to Partnership for Middle Eastern and Western Christians. Herald Press
Regina S. Sharif (1983) Non-Jewish Zionism: Its Roots in Western History, London, Zed Ptess