πολιτιστικό portal

τεύχος 1, 7 Απριλίου 2025, τιμή: 0,001

EDDITORIAL

ΑΠΟΤΥΠΩΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;

Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Έχει τελειώσει το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ακόμα τα καρέ και οι έννοιες που αναπτύσσονται στις ταινίες είναι στο μυαλό μας. Το σίγουρο είναι ότι θα είναι για πολύ καιρό ακόμα. Ένα ερώτημα πλανάται στην φεστιβαλική ατμόσφαιρα: ποια πραγματικότητα μπορεί ο φακός να αποτυπώσει; (Στο τέλος αυτού του κειμένου θα βρείτε όλα τα άρθρα, την «ύλη» αυτού του περιοδικού, ξεναγηθείτε και απολαύστε το!)

Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ: Ο προβληματισμός

Δεν είναι η πρώτη φορά που αυτό το θέμα έρχεται για να μας προβληματίσει. Εδώ και πολλά χρόνια, ασχολούμενος με τον κινηματογράφο, στο θεωρητικό του τμήμα, έχω κατασταλάξει σε μία άποψη. ‘Όταν βλέπεις καλές ταινίες, μάλλον πολλές καλές ταινίες σε μια τέτοια διοργάνωση, όπως σε ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, φεύγεις ευχαριστημένος. Μετά αρχίζεις να αναλύεις και, μοιραία, φτάνεις σε αυτό το θέμα: για ποια πραγματικότητα μιλάμε;

‘Ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ είναι ένας τόπος που μπορείς να μελετήσεις αυτό που σε ενδιαφέρει, έχοντας πολλά στοιχεία και μπορείς να κάνεις διάφορους συνδυασμούς. Η γκάμα ήταν τεράστια σε αυτό το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Ακόμα και από τις ελληνικές ταινίες είδαμε πολλές καλές δουλειές. Πολλές από αυτές μελετούν θέματα που είναι οικεία σε εμάς, σε όλους. Βλέπουμε όμως ότι η οπτική του σκηνοθέτη και του σεναριογράφου είναι διαφορετική από την δική  μας. Είναι αυτό λογικό, να υπάρχει μια τόσο μεγάλη διαφορά;

Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ: Η αντιληπτικότητα

Θα θέσουμε το θέμα όσο πιο απλά γίνεται. Η πραγματικότητα έτσι όπως την αντιλαμβανόμαστε είναι πάντα διαφορετική από αυτή που αποτυπώνεται σε ένα καλλιτεχνικό έργο, σε μια ταινία εν προκειμένω. Όπως, επίσης, είναι πολύ διαφορετική η έκφανση της πραγματικότητας έτσι όπως εμείς την κατανοούμε αφού δούμε ένα καλλιτεχνικό έργο, όπως μια ταινία ντοκιμαντέρ, όπως σε ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ.

Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ: Οι εκφάνσεις

Και αυτό είναι λογικό. Αν καταλάβουμε τι είναι και πως λειτουργεί η κατανόηση μιας προτεινόμενης αφήγησης, τότε θα καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει μόνο μια έκφανση της πραγματικότητας αλλά πολλές, όσοι είναι οι θεατές-αναγνώστες αυτού του έργου και όσες είναι οι ψυχικές τους διαθέσεις. Σε αυτό όμως το θέμα θα επανέλθουμε γιατί είναι σημαντικό για το πώς μπορούμε να αντιληφθούμε ένα έργο τέχνης.

Επιστροφή στο τεύχος 0 , ευρετήριο των τευχών

Τα «Χάρτινα φύλλα» του Αντώνη Βάθη στον Φωταγωγό

Από τις εκδόσεις Το Ροδακιό, στο περίφημο Φωταγωγό του έχει ξεκινήσει ήδη η έκθεση ζωγραφικής με έργα του Αντώνη Βάθη «Χάρτινα Φύλλα». Με γιαπωνέζικη μαύρη μελάνη πάνω σε χειροποίητα χαρτιά από τις Ινδίες ο Αντώνης Βάθης σχεδίασε με θυελλώδη ορμή και πάθος (sturm und drang) σχήματα, λεπτομέρειες και ιδεογράμματα φυτών, φύλλων και ανθέων. Περισσότερα 

7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας

Στην 7^η πλέον συνεχή χρονιά του το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμου, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του Πανεπιστημίου Πατρών, καθίσταται ένα διεθνές τοπόσημο της λογοτεχνίας στην Δυτική Ελλάδα και την Ευρώπη. Η πολιτιστική ταυτότητα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας έχει διαμορφώσει έναν σημαντικό παράγοντα συνομιλίας ανά το Πανελλήνιο για την Τέχνη των Γραμμάτων. Περισσότερα

Άγγελος Φραντζής: οι ταινίες του

«Ο Νόμος του Μέρφι», του Άγγελου Φραντζή, είναι άλλη μια τελείως διαφορετική από τις προηγούμενες σκηνοθετική δουλειά του ταλαντούχου και προικισμένου Φραντζή. Ενός σκηνοθέτη που μεταπηδά με κάθε δουλειά του από είδος σε είδος. Βασικά από το «διαφορετικό» σινεμά «αναζήτησης» (καλύτερη ταινία αυτής της τάσης του το «Σύμπτωμα») στο σινεμά που δεν υποτιμά το ταμείο (καλύτερο φιλμ του αυτής της τάσης η «Ευτυχία»). Περισσότερα

Andrei Tarkovsky–Johann Sebastian Bach: εκλεκτικές συγγένειες

Στο έργο του Αντρέι Ταρκόφσκι η μουσική κατέχει αναμφίβολα μια ιδιαίτερη, αν και διακριτική, θέση. O Ταρκόφσκι, παρότι φιλόμουσος, ήταν κατηγορηματικός ως προς την θεωρητική ασυμβατότητα μουσικής και εικόνας. Όπως αναφέρει στην αυτοβιογραφία του: «Οφείλω να ομολογήσω ότι κατά βάθος πιστεύω πως οι ταινίες δεν χρειάζονται καθόλου μουσική», για να προσθέσει: «Ίσως πρέπει να εγκαταλειφθεί η μουσική, για να ηχήσει αυθεντικά, στην εντέλεια, η κινηματογραφική εικόνα». Περισσότερα

Φόρεσε ξανά τα κόκκινα παπούτσια

Η θεατροφρένεια παρουσιάζει το έργο του Ιωάννη Χατζηιωάννου «Φόρεσε ξανά τα κόκκινα παπούτσια» στο θέατρο Σοφούλη για τρεις μόνο παραστάσεις. Περισσότερα

Ο Cece του Λουίντζι Πιραντέλλο στον Άρατο

Επανέρχεται για δεύτερο χρόνο στο θέατρο Άρατος η κωμωδία Τσέτσε (Cece) του νομπελίστα Ιταλού συγγραφέα Λουίντζι Πιραντέλλο με την υπογραφή του Βασίλη Τσικάρα. Περισσότερα

Η Ερωφίλη του Γ. Χορτάτση από το Θέατρο του Άλλοτε

Δείτε το βίντεο: Δείτε το βίντεο

Να σας κεράσουμε λίγο μπούλινγκ;

Δείτε το βίντεο: Δείτε το βίντεο

Η ορχήστρα του αδελφού μου

Η ζωή τα έφερε διαφορετικά για τους ήρωές μας, τον Τιμπό και τον Τζίμι, τα δύο αδέλφια από τη Γαλλία που αγνοούσαν ο ένας την ύπαρξη του άλλου, αφού όταν γεννήθηκαν δόθηκαν σε διαφορετικές οικογένειες για υιοθεσία. (κριτική της ταινίας) Περισσότερα

Καζανόβας

Η Κινηματογραφική Λέσχη Solaris προβάλλει την Τετάρτη  9 Απριλίου 2025, στις 9.15 μμ, στο κινηματοθέατρο Αθήναιον, Βασ. Όλγας 35, στην Θεσσαλονίκη, την ταινία του Φεντερίκο Φελλίνι, «Καζανόβας», 155΄, 1976. Είναι ένα από τα αριστουργήματα του μεγάλου Ιταλού σκηνοθέτη που δεν μπορεί να ενταχθεί σε κάποια κινηματογραφική σχολή. Περισσότερα

Live at major Seven

Η Ελεονόρα Μανόνα, στο Nora’s Cinematic, την Κυριακή 6 Απριλίου, στο Major Seven, και οι Μάριος Αναγνωστόπουλος, Παύλος Φράγκος και Νίκος Σμυρνάκης, στις 4 Απριλίου 2025, στον ίδιο χώρο, δίνουν μια διαφορετική νότα στην μουσική σκηνή της Αθήνας. Περισσότερα

Θεσσαλονίκη πόλη για πράσινο

Η Φωτογραφική Ομάδα Θεσσαλονίκης Umbra, διάδοχος του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, στηρίζει τους στόχους και τους αγώνες της πρωτοβουλίας «Σύμπραξη: Όλη η ΔΕΘ ένα πάρκο». Καλούμε τους φωτογράφους να συμμετάσχουν στο φωτογραφικό project της Umbra με τίτλο: «Για το Μητροπολιτικό μας πάρκο». Περισσότερα

Αντρέι

Είναι λογικό και δημοσιογραφικά επιβεβλημένο, όταν χρησιμοποιούμε ένα μικρό όνομα να βάζουμε ταυτόχρονα και το επίθετο.΄Ετσι το άτομο ορίζεται, ταυτοποιείται, πιστοποιείται. Στην Ιστορία της ανθρωπότητας λίγα πρόσωπα ευτύχισαν να γίνουν διάσημα μόνο με την αναφορά του μικρού τους ονόματος. Σ΄ αυτούς ανήκει και ο Αντρέι που άμεσα φανερώνει τον Ταρκόφσκι. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1932 και πέθανε από καρκίνο στις 29 Δεκεμβρίου του 1986. ΄Ηταν μικρός, μόλις είχε αγγίξει την ωριμότητα, και είχε πολλά να προσφέρει ακόμα. Περισσότερα

Εφηβεία και αυτόχειρες παρθένοι

Η Σοφία Κόπολα το είχε επισημάνει πρώτη το 2000 με την ταινία, «Αυτόχειρες παρθένοι», της οποίας η υπόθεση διαδραματίζεται τη δεκαετία του ’70.  Μια πουριτανική εποχή εσωστρέφειας, κατά την οποία μέσα στη παιδαγώγηση «για τη διάπλαση χαρακτήρα», ήταν τα χαστούκια στα αγόρια και ο εγκλεισμός στο σπίτι για τα κορίτσια. Τι είχε επισημάνει; Περισσότερα

Γιώργο Παπαγεωργίου, είσαι φασαίος προβοκάτορας ή είδωλο με παγιέτες;

Κλείνοντας τη συζήτηση μας με τον Γιώργο Παπαγεωργίου, του αφιέρωσα ένα συγκεκριμένο τραγούδι. Απρόβλεπτο ίσως για τα δικά του ακούσματα αλλά, δε θα έβρισκα κανένα άλλο πιο ιδανικό για την περίπτωση του. Και ναι, ο Γιώργος είναι ένας πολυτάλαντος καλλιτέχνης. Ηθοποιός, τραγουδιστής, σκηνοθέτης, frontman των Polkar. Συνομιλώντας μαζί του, επιβεβαίωσα αυτό που πίστευα ήδη. Πως έχει μια εξαιρετική ψυχή και χάρηκα όσο λίγες, την κουβέντα μαζί του. Περισσότερα

Πραγματικά μαχητικά, απολύσεις στα γυρίσματα και μια ταινία που έγινε στρατολογικό εργαλείο

10 πράγματα που (ίσως) δε γνωρίζατε για το Top Gun Περισσότερα

Γυναίκα σε αρσενικό κόσμο

Η Νικί ντε Σεν Φαλ (1930-2002), υπήρξε διάσημη εικαστικός, ζωγράφος, γλύπτρια και σκηνοθέτρια. Επηρεασμένη από το ρεύμα της τέχνης του περιθωρίου, δηλαδή από την τέχνη που δημιουργούν άνθρωποι εκτός των καλλιτεχνικών κύκλων… Περισσότερα

«ΕΔΩ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ»

Οι Κορεσμένοι Υδρογονάνθρακες, εν συντομία Κόρε. Ύδρο. Είναι, ή μάλλον ήταν, ένα συγκρότημα από την Κέρκυρα που με την εμφάνισή του έφερε επανάσταση στη μουσική σκηνή της ελληνικής ίντι ποπ/ροκ μουσικής!.. Περισσότερα

Άρης Μαραγκόπουλος: «Οι άνθρωποι αντιστέκονται όποτε ένα όραμα τους φέρνει πιο κοντά»

Με την Απάρνηση, που πρόσφατα κυκλοφόρησε, ο Άρης Μαραγκόπουλος ολοκληρώνει την «τριλογία των κολυμπητών», μια μυθιστορηματική αποτύπωση της Ελλάδας της κρίσης. Προηγήθηκαν το Φλλσττ, φλλστ, φλλσσστ (2020) και το Ω! Τι υπέροχη εκδρομή (2023). Από τη σκοτεινή ιστορία των πρώτων χρόνων της κρίσης και της παρέας των ηλικιωμένων κολυμβητών του (2012-2016), ο Μαραγκόπουλος ανοίγει τον φακό της αφήγησής του και φτιάχνει μια τοιχογραφία της Ελλάδας των τελευταίων χρόνων όπου ιστορικά γεγονότα και καταστάσεις συμπλέκονται με τις ζωές των επινοημένων ηρώων της μυθοπλασίας… Περισσότερα

Η πολυ(α)σθένεια των λέξεων

Με ευδόκιμη θητεία στη μετάφραση αλλά και με τρία μυθιστορήματα στο ενεργητικό της, η Σοφία Αυγερινού (γ. 1975) με τη νουβέλα της «Άγνωστες λέξεις» εισέρχεται, κατά κάποιον τρόπο, στο πεδίο της λογοτεχνίας του αλλόκοτου. Στη μυθοπλασία της, βέβαια, το αλλόκοτο δεν σχετίζεται με εξωγήινους ούτε με βρικόλακες… Περισσότερα

Adolescence: Πώς η «σειρά φαινόμενο» έγινε το βολικό άλλοθι της βρετανικής κυβέρνησης

Το Adolescence (Εφηβεία), η βρετανική σειρά τεσσάρων επεισοδίων, μέσα σε λίγα 24ωρα από όταν έγινε διαθέσιμο στο Netflix, αναδείχθηκε σε τηλεοπτικό τοτέμ. Απέσπασε διθυραμβικές κριτικές, ενώ ειδικά στη Βρετανία κατέρριψε ρεκόρ τηλεθέασης για σειρά που προβάλλεται σε συνδρομητική πλατφόρμα.Ακόμα και όσοι δεν την έχουν (ακόμα) δει, πιθανότατα γνωρίζουν την υπόθεση, από τα πάμπολλα άρθρα και σχόλια στο διαδίκτυο… Περισσότερα

Ποίημα: Μαθήματα Ιστορίας

Ο σύντροφος ηθοποιός και ποιητής Γιώργος Ζιόβας μάς έστειλε το ποίημα του Μαθήματα Ιστορίας που μιλά για το χθες και για το σήμερα, για την Ελλάδα που αλλάζει, αλλά και για τις καρδιές που κρατήθηκαν «εφηβικές ως το τέλος». Περισσότερα

Wishbone

Η ταινία της Πέννυς Παναγιωτοπούλου προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2024. Βρήκε διανομή σχετικά αργά και, με αυτό τον τρόπο μπορεί να κοινωνήσει στο κοινό της, στην Ελλάδα, το μήνυμά της. Η ταινία εξετάζει διεισδυτικά τις σχέσεις ανθρώπων στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία, αποδίδει, με τραγικό τρόπο, τα αδιέξοδα που εγγράφονται στο κοινωνικό πεδίο. Δείτε το βίντεο

Η Κλαίρη τι κάνει;

Η κριτική της ταινίας «Η Κλαίρη τι κάνει;», της Χρύσας Τζελέπη, που έχει δημοσιευθεί στο www.filmandtheater.gr Δείτε το βίντεο

Νικόλας Λαμπάκης | Συνέντευξη: Ο σκηνοθέτης έχει ρόλο οδηγού και συμπαραστάτη

Νικόλας Λαμπάκης | Συνέντευξη: Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Θεσσαλονίκη, ο Λαμπάκης ανήκει στη νέα γενιά σκηνοθετών. Ωστόσο, η διαδρομή του δεν ήταν γραμμική: σπούδασε Νομική στο ΑΠΘ, αλλά το καλλιτεχνικό του πνεύμα τον οδήγησε στο Παρίσι… Περισσότερα

Μπίλι Χόλιντεϊ: Μια μεγάλη κυρία της τζαζ
Ήταν η 7η Απριλίου του 1915 όταν ήρθε στη ζωή η Μπίλι Χόλιντεϊ (Billie Holiday). Αμερικανίδα τραγουδίστρια, η κορυφαία, για τους περισσότερους, ερμηνεύτρια της τζαζ... Περισσότερα

Reservoir dogs (1992)

Μια ετερόκλητη παρέα από σκληρούς τύπους που φοράνε μαύρα κοστούμια και συζητάνε γύρω από ένα τραπέζι για κομμάτια της Μαντόνα. Δεν μαθαίνουμε ούτε ποιοι είναι, ούτε τι κάνουν, ούτε γιατί βρίσκονται εκεί. Μαθαίνουμε όμως πώς βλέπουν τον μπερδεμένο σύγχρονο κόσμο, τον αναχρονιστικό εαυτό τους και την αμήχανη θέση τους σε αυτό το μοντέρνο χάος, και αυτό είναι ό,τι μας χρειάζεται για τα επόμενα 90 και κάτι λεπτά. Ο Ταραντίνο, μέγας υμνητής και ζηλωτής του καλτ… Περισσότερα

High and low

Το 1963, o Ακίρα Kουροσάβα μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το αστυνομικό μυθιστόρημα King’s Ransom του Αμερικανού συγγραφέα Εντ ΜακΜπέιν, τοποθετώντας το επίκεντρο της ιστορίας στον δικό του παρόντα χρόνο, και πιο συγκεκριμένα στο αστικό τοπίο της ιαπωνικής πρωτεύουσας. Στην πραγματικότητα, μέσα από το εύρημα μιας ευφάνταστης και συναρπαστικής αστυνομικής πλοκής… Περισσότερα 

«Ακουσέ με, μην γίνεις ποτέ στατιστική»

Αυτή η κραυγή μιας αλήθειας, που στην δίνη της πραγματικότητας αναδύεται και καταδύεται στο πέλαγος του συστήματος, με συγκλόνισε. Γιατί πόσο τάχα να απέχει η κακοποίηση μιας γυναίκας από τον θάνατο της ψυχής της; Κι έπειτα, όταν κακοφορμίζει η πληγή, πόσο μπορεί να θεραπευτεί από μια μικρή λέξη, την λέξη αγάπη;Έχει βιασθεί άπειρες φορές από αντρικά χείλη, έχει μεταφραστεί σε δύναμη και σε εξουσία πάνω σε ένα γυναικείο σώμα… (θέατρο) Περισσότερα

Μίκης Θεοδωράκης (1925-2025)

Συνειδητοποίησα πως ολόκληρη η ζωή μου, η έμπνευσή μου και το έργο μου έζησαν και ζουν μέσα σ’ αυτή τη λέξη: Αντίσταση». Τα παραπάνω λόγια του Μίκη Θεοδωράκη συμπυκνώνουν, θα έλεγε κανείς, τον τρόπο που έζησε και δημιούργησε. Ο λαός που παλεύει, ο λαός που θριαμβεύει, ο λαός που υποφέρει και βασανίζεται, ο λαός που συνεχώς ελπίζει, είναι εκείνος που του προσφέρει έμπνευση, καθώς ήταν κι αυτός μέρος του… Περισσότερα

Surroundings: 13 έργα της Γερμανίδας εικαστικού Claudia Wieser ειδικά για την Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ

Από τις 3 Απριλίου έως τις 16 Νοεμβρίου 2025, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), στο πλαίσιο του ευρύτερου προγραμματισμού για την τέχνη στον δημόσιο χώρο, φιλοξενεί έκθεση με έργα της Γερμανίδας εικαστικού, Claudia Wieser, σε επιμέλεια της Κατερίνας Σταθοπούλου. Στην έκθεση, που φέρει τον τίτλο Surroundings (Όσα μας περιβάλλουν) και έχει ελεύθερη είσοδο, περιλαμβάνονται 13 συνολικά έργα που δημιουργήθηκαν ειδικά για να παρουσιαστούν στην Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ… Περισσότερα

«Αναζητώντας την εικόνα» του Λάκη Παπαστάθη στο Μουσείο Μπενάκη

Δυο χρόνια μετά τον θάνατο του σκηνοθέτη και συνδημιουργού της ιστορικής τηλεοπτικής εκπομπής «Παρασκήνιο», στο κτίριο της οδού Πειραιώς φιλοξενείται ένα πολύπτυχο αφιέρωμα, στη δημιουργική καλλιτεχνική του πορεία… Περισσότερα

Ιστορική ξενάγηση στο Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ)

Οι φοβερές φυλακές του Επταπυργίου «φιλοξένησαν» αγωνιστές και αγωνίστριες από την περίοδο της Φεντερασιόν , στα χρόνια του Μεταξά, της κατοχής, του εμφυλίου, του μετεμφυλιακού καθεστώτος αλλά και στα χρόνια της χούντας. Έγιναν το σύμβολο του τρόμου για χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους, που φυλακίστηκαν στους υγρούς θαλάμους του και στα φρικιαστικά κελιά της απομόνωσης, όπου γίνονταν μεσαιωνικά βασανιστήρια στους φυλακισμένους… Περισσότερα

Σε μια γενοκτονία φταίει πάντα το θύμα Όλοι οι πόλεμοι κερδίζονται στην μνήμη

Την μνήμη πάντοτε την ορίζει ο νικητής, είναι αυτός που γράφει την ιστορία που περιγράφει των ηρωισμό του. Είναι αυτός που ορίζει, τι είναι ιστορία. Τέλος είναι αυτός που ορίζει την ηθική της ιστορίας. Είναι η ηθική και ο τρόπος της εφαρμογής που μας δίδαξε ο καπιταλισμός μέσω μιας από τις διαδοχικές αμφιέσεις του, της αποικιοκρατίας... Περισσότερα

Η ιστορία πίσω από το Beyond Borders στο Καστελλόριζο

Η Ειρήνη Σαρίογλου γράφει στο Short Stories για την προσωπική της μακροχρόνια σχέση με το Καστελλόριζο που οδήγησε στη δημιουργία του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Beyond Borders που κλείνει φέτος τα δέκα χρόνια ζωής… Περισσότερα