ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦ(ΟΦΙΛ)ΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ

Ρικ Μπατάλια, Τζιν Σακς, Μίροσλαβ Όντρισεκ, Βαγγέλης Βέκιος. Ιταλός κλασικός δευτερορολίστας ο πρώτος («Κάτω τα κεφάλια», «Ένας έξυπνος, δυο συνέταιροι κι ένα κορόιδο»), αμερικανοεβραίος ηθοποιός και σκηνοθέτης ο δεύτερος («Ξυπόλυτοι στο πάρκο», «Ένα παράξενο ζευγάρι»), βραβευμένος (όχι όσο το άξιζε) διευθυντής φωτογραφίας ο τρίτος («Εάν…», «Αμαντέους»). Ο Βέκιος, γνωστός και μη εξαιρετέος, πάλαι τότε ντράμερ των Μουσικών Ταξιαρχιών («Disco Tsoutsouni», «Αν η γιαγιά μου είχε ρουλεμάν», «Made in Greece Vol.1»).

Ο Ρικ Μπατάλια (πραγματικό όνομα Κατερίνο Μπερτάλια) εμφανίστηκε σε καμιά εκατοστή ταινίες στη σαρανταπεντάχρονη καριέρα του. Ναυτικός όντας στα 17 του, ανακαλύφτηκε σε κάποιο μπαρ από τον Κάρλο Πόντι, που του έδωσε τον πρώτο ρόλο πλάι στη γυναίκα του, Σοφία Λόρεν («Η γυναίκα του ποταμού»). Φόρτε του οι ιταλικές «ταινίες του μανδύα» και του συρμού («Αννίβας», «Μινώταυρος», «Καίσαρας», «Σόδομα και Γόμορρα»και τα τοιαύτα), κάποιες γερμανικές εξωτικές και κάποιες χολιγουντιανές περιπέτειες («Θύελλα στον Παράδεισο»). Υπήρξε σταθερή επιλογή σε ρόλους κακού στο λεγόμενο «καουμπόικο κύκλο» του γερμανού φανταστικού συγγραφέα Καρλ Μάυ (από τη μια οι περιπέτειες του ινδιάνου Βινετού κι απ” την άλλη τα πλούτη των Ίνκας) αλλά και σε αρκετά γουέστερν σπαγκέτι (δύο απ” αυτά ανέφερα στην εισαγωγή, με τη σφραγίδα του Σέρτζιο Λεόνε), συν περιπέτειες βασισμένες στον «Ασπροδόντη»του Τζακ Λόντον ή στη «Νήσο των Θησαυρών»και στη «Μυστηριώδη Νήσο»του Βερν. Πέθανε 88 χρονών, έχοντας καταθέσει τα όπλα του ήδη από το 1999.

kinimatografofilikes apoleies tefxos 100 foto2

Ο Τζιν Μάικλ Σακς είναι μαθητής του Έρβιν Πισκάτορ και είναι τρεις φορές βραβευμένος με Τόνι Σκηνοθεσίας, όλα θεατρικά έργα του μόνιμου φίλου και συνεργάτη Νιλ Σάιμον. Εκτός από τις δυο πρώτες του κωμωδίες που προανέφερα, έχει κάνει άλλες έξι: Το «Αγκάθι», «Last of the Red Hot Lovers», «Αξιολάτρευτη θεία μου», «Γλυκιές αναμνήσεις», «Ώριμες φράουλες» και «Bye Bye Birdie»(τηλεταινία το 1995). Όλες του οι ταινίες προέρχονται επίσης από θεατρικά έργα, τα περισσότερα και πάλι του Σάιμον. Ως ηθοποιός ξεκίνησε από τα τηλεθεατρικά και συνέχισε κυρίως με θεατρικές μεταφορές διασκευασμένες για τη μεγάλη οθόνη (ο Νιλ Σάιμον ξαναχτυπά). «Μεγάλη θύελλα σε μικρή καρδιά» (με Ρομπαρτς και Μπάλσαμ), «Οι αιχμάλωτοι της 2ας Λεωφόρου» (με Λέμον, Αν Μπάνκροφτ), «Ασυνήθιστοι άνθρωποι» (Μπάλσαμ και Πάμελα Ριντ), «Δεν είμαι κορόιδο κανενός» (με τον Πολ Νιούμαν), «Ερωτικές Εξισώσεις» (Φρεντ Σκεπίζι), «Διαλύοντας τον Χάρι» (Γούντι Άλεν). Τελευταία εμπλοκή στην παραγωγή «Barrymore» (2011), ένα θεατρικό που αναφέρεται στη θρυλούμενη επιστροφή του παλαίμαχου ηθοποιού Τζον Μπάριμορ (στο ρόλο ο Κρίστοφερ Πλάμερ), έργο που είχε στο παρελθόν παρουσιάσει ο ίδιος ο Σακς στο Στάνφορντ και στο Μπρόντγουέη. Ο Τζιν Σακς υπέκυψε στην πνευμονία, ετών 93ών, στην αγαπημένη του Νέα Υόρκη.

kinimatografofilikes apoleies tefxos 100 foto3

Ο Μίροσλαβ Όντρισεκ είναι παιδί της Πράγας των Στούντιο Μπαράντοφ και του νέου τσέχικου κύματος που προετοίμασε την Άνοιξη. Φώτισε κινηματογραφικά γύρω στις 40 ταινίες. Ξεκίνησε με δυο ντοκιμαντέρ του σύντροφου Φόρμαν (1964). Συνέχισαν μαζί, με τους «Έρωτες μιας ξανθιάς» και την κωμωδία «Φωτιά… πυροσβέστες», τον ακολούθησε στη «Φυγή» του (1971) και μετά στο μιούζικαλ «Τρίχες» («Hair»), στο ρετρό «Ραγκτάιμ», στον «Αμαντέους» και στον «Βαλμόντ»(1989). Δεν κέρδισε ποτέ Όσκαρ, μόνο BAFTA («Αμαντέους»). Τι άλλο έκανε; Φωτογράφησε σκοτεινό Βόνεγκατ («Σφαγείο Νο 5»), βιτριολικό Λίντσεϊ Άντερσον («Ένας πολύ τυχερός άνθρωπος», «Εάν…»), κεφάτο Ρόμπιν Ουίλιαμς («Ο αλλόκοτος κόσμος του Γκαρπ»), καταπέλτη Μάικ Νίκολς («Η εξαφάνιση της Κάρεν Σίλκγουντ»), «Θανατηφόρα Εφέ», «Ξυπνήματα», «Το δικό τους παιχνίδι», «Φτερωτό έρωτα» και έκλεισε με «Τα αγόρια της ζωής μου»(2001), οι τέσσερις τελευταίες με την υπογραφή της φθίνουσας Πένι Μάρσαλ. Είδε την Πράγα για τελευταία φορά στις 28 Μάρτη, ετών 80.

kinimatografofilikes apoleies tefxos 100 foto4

Ο Βαγγέλης Βέκιος έφυγε οριστικά στις 17 Μάρτη, νεότατος σε σχέση με τους προηγούμενους, μόλις 58. Αιτία ένα ανεύρυσμα που τον έριξε σε πολυήμερο κώμα για να μην ξαναξυπνήσει ποτέ. Αδελφικός φίλος του σημερινού πρωθυπουργού και διευθυντής προγράμματος του ραδιοφωνικού σταθμού «Στο Κόκκινο». Έχει δυο παράξενες, όσο και αξιοθαύμαστες, κινηματογραφικές περγαμηνές. Πρώτα η συμμετοχή του ως μέλος των Μουσικών Ταξιαρχιών στο καλτ αριστούργημα «Ο Δράκουλας των Εξαρχείων»(1981) του Νίκου Ζερβού. Η ταινία προβάλλεται επί δεκαετίες αβέρτα σε πάμπολλες κινηματογραφικές λέσχες, γαλουχώντας γενιές σινεφίλων (υπάρχει πια ελεύθερη στο διαδίκτυο). Πέρσι, όμως, ξαναείδαμε τον Βέκιο σε ταινία, ντοκιμαντέρ αυτή τη φορά, για την πολύπαθη περιοχή της Κερατέας («128 Κερατέα, μια πραγματική ιστορία») όπου ζούσε και δούλευε με το νέο του συγκρότημα, Ελελεύ. Εδώ πλέον η δράση του είναι ουσιαστική, στις 128 μέρες αντίστασης στο βάρβαρο (βόρβορο) κράτος των σκουπιδιών και της διαπλοκής. Αν και φανερά ασθενής, συμμετέχει ενεργά, μουσική τε λόγω, έργω και διανοία. Αναζητήστε το σχετικό βίντεο στον κυβερνοχώρο.

Κώστας Γ. Καρδερίνης



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved