Ο ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ
συνέντευξη στον Γιάννη Νούλη
Γιατί επέλεξες τον συγκεκριμένο τίτλο; Τι σχέση έχει με το περιεχόμενο των κειμένων του βιβλίου;
Η μία εκδοχή είναι κινηματογραφική: ζήλεψα τη δόξα του αγαπημένου Αλ Πατσίνο και τη φανταστική ερμηνεία του στην ομότιτλη ταινία. Η άλλη είναι πολιτική: Ο δικηγόρος του διαβόλου είναι η υπογραφή των κειμένων της στήλης Δαιμονικά, τα οποία γράφω από το 2005 στην εφημερίδα Η εποχή. Αυτή η υπαινικτική υπογραφή μού έδινε διέξοδο να ξεπερνώ τις δεσμεύσεις της οργανωμένης πολιτικής ένταξης, την πολιτική ορθότητα, τον στερεοτυπικό λόγο και την αυτολογοκρισία, που πολλές φορές επηρεάζουν καθοριστικά τη γραφίδα μας. Αυτό που προσπάθησα, και δεν ξέρω αν το πέτυχα, ήταν να δώσω κάποιες αφορμές προβληματισμού και διαλόγου, να θίξω ζητήματα που ξέφευγαν από την πολιτική γραμμή της εφημερίδας, να προβοκάρω βεβαιότητες ή συμβάσεις του πολιτικού μας χώρου και να υπονομεύσω χρόνιες παθογένειες της αριστεράς, τις οποίες συνήθως κρύβουμε κάτω από το χαλί. Πλήρωσα όμως και το ανάλογο τίμημα, καθώς η στήλη απέκτησε αρκετούς φίλους, αλλά πολύ περισσότερους εχθρούς. Φυσικά δεν απέφυγα τις υπερβολές και τα λάθη, για τα οποία κάνω την αυτοκριτική μου. Παράλληλα, βέβαια, η αιρετική διάθεση κι η αναζήτηση αντίστοιχων θεμάτων επηρέασαν την πολιτική μου σκέψη, με έκαναν πιο «δύσκολο» κι ίσως, μερικές φορές, ιδιαίτερα απαιτητικό στην κριτική μου.
Μίλησέ μας πιο συγκεκριμένα για τη θεματολογία των κειμένων του βιβλίου…
Τα κείμενα που έχουν επιλεγεί για το βιβλίο είναι χωρισμένα σε τέσσερις ενότητες. Η πρώτη ενότητα αφορά την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008, το πιο πρόσφατο επαναστατικό σκίρτημα της ελληνικής νεολαίας. Ακολουθεί μια μεγάλη συλλογή κειμένων που παρακολουθούν την περιπέτεια της αριστεράς και των κινημάτων τα τελευταία χρόνια, με άξονες την πορεία και τον πολιτικό ρόλο της Α.Κ.Ο.Α. και, φυσικά, την εξέλιξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. από τα πρώτα δύσκολα χρόνια μέχρι σήμερα. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των κειμένων είναι το διαρκές κι ανεκπλήρωτο αίτημα της ενότητας κι ανασύνθεσης της αριστεράς, στο οποίο αφιερώθηκε η πολιτική σκέψη και δράση του συντρόφου μας Γιάννη Μπανιά. Η τρίτη ενότητα αφιερώνεται στο πολύπαθο εκπαιδευτικό κίνημα και στην πορεία του εκπαιδευτικού συνδικαλισμού τα τελευταία χρόνια. Τέλος, την μεγαλύτερη ενότητα του βιβλίου αποτελούν τα χρονογραφήματα, μια ποικιλία θεμάτων με πολιτικό υπόβαθρο κι αιρετικές προθέσεις, που παρακολουθούν και κριτικάρουν την επικαιρότητα, προβάλλουν προσωπικά βιώματα, αναδεικνύουν άγνωστους τόπους για την ελίτ αριστερά -όπως το λαϊκό τραγούδι και τους ανθρώπους του- και φωτίζουν τη ζωή και την προσφορά σημαντικών προσώπων.
Κείμενα που έχουν δημοσιευτεί παλιότερα σε εφημερίδα συνεχίζουν να έχουν ενδιαφέρον για τον αναγνώστη;
Είναι ζητούμενο, για τέτοιου είδους συλλογές κειμένων, αν διατηρούν το ενδιαφέρον, τη φρεσκάδα και τη διαχρονικότητά τους μετά την πρώτη δημοσίευσή τους ή είναι καταδικασμένα στον «εφήμερο» χαρακτήρα των κειμένων που φιλοξενούνται σε μια εφημερίδα. Γι’ αυτό, όμως, ο μόνος που μπορεί να δώσει απάντηση είναι ο αναγνώστης. Εγώ, απλά, οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συντρόφους της Εποχής που μου δώσανε την ευκαιρία να ασκηθώ στην περιπέτεια της γραφής και στους φίλους που με τις κουβέντες μας δινόταν το έναυσμα της θεματολογίας των Δαιμονικών.
Μπορεί να χαρακτηριστεί το βιβλίο σου πολιτικό;
Ο παρονομαστής των κειμένων του βιβλίου είναι φανερά πολιτικός. Ακόμα και στο κεφάλαιο των χρονογραφημάτων η πολιτική διάσταση είναι ξεκάθαρη. Δεν ξέρω αν αυτό είναι πλεονέκτημα ή μειονέκτημα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι οι απόψεις, οι σκέψεις κι προβληματισμοί που γεννιούνται μέσα από τα κείμενα αποτελούν μια ακτινογραφία μου, πολιτική και προσωπική. Κι αυτό είναι που θέλω να μοιραστώ με τους αναγνώστες του βιβλίου.
Την Παρασκευή 19 Ιανουαρίου, στις 19:00, οι εκδόσεις Μανδραγόρας παρουσιάζουν το βιβλίο του Πάνου Δημητρούδη «Ο δικηγόρος του διαβόλου» στο χώρο του βιβλιοπωλείου ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ (Λεωφόρος Νίκης 3). Θα μιλήσουν σχετικά οι: Μόδης Γούναρης (ψυχίατρος), Κώστας Δεσποινιάδης (εκδότης) και ο Στράτος Κερσανίδης (δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου), ενώ ο ίδιος ο συγγραφέας θα διαβάσει αποσπάσματα από το βιβλίο του.
