STILL ALICE: ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ ΜΕΤΡΑΕΙ
Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Γκλέιτζερ, Γουός Γουεστμόρλαντ
Παίζουν: Τζούλιαν Μουρ, Κρίστεν Στιούαρτ, Άλεκ Μπόλντγουιν
Διάρκεια: 101’
ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ
Τις ωραίες στιγμές της ζωής μας μπορούμε να τις ξαναζήσουμε με τις θύμισες του μυαλού μας. Αυτό είπε ο Φόλκερ Σλέντορφ και κάπως έτσι έδωσε ερμηνεία για την επίμονη νοσταλγία που με παραδέρνει. Αλλά ακόμη κι αν δεν είναι έτσι τα πράγματα, πώς μπορεί να διαχειριστεί κανείς ένα ξαφνικό «άδειασμα» του μυαλού του; Παρότι ευχόμαστε να είχαμε τη δυνατότητα για μια επιλεκτική διαγραφή των άσχημων και δυσάρεστων στιγμών της ζωής μας ή έστω για ένα άδειασμα του κουρασμένου μας μυαλού από τις τόσες και τόσες άχρηστες σκέψεις, το φορτίο των αναμνήσεων που φέρει ο καθένας μας είναι πολύτιμο και ως τέτοιο αντιμετωπίζεται.
Η Άλις είναι καθηγήτρια γλωσσολογίας στο πανεπιστήμιο, με σημαντικό συγγραφικό έργο και χαίρει εκτίμησης και αποδοχής από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Όταν μια μέρα, στο κάμπους του πανεπιστημίου, αισθάνεται κάποιο κενό μνήμης, χάνεται και επιστρέφει στο σπίτι της μετά από αρκετή ώρα. Η διάγνωση δείχνει μια σπάνια μορφή εκφυλιστικής ασθένειας που καταστρέφει νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Ένα είδος Αλτσχάιμερ. Το σοκ είναι μεγάλο, ιδιαίτερα λόγω του ότι είναι μόλις 50 ετών. Γίνεται δε μεγαλύτερο για το σύνολο της οικογένειας, καθότι διαπιστώνεται πως το ίδιο γονίδιο φέρει και μια από τις κόρες της.
Η Άλις έχει την αμέριστη συμπαράσταση του επίσης ακαδημαϊκού συζύγου της και των παιδιών της. Σε ανύποπτο χρόνο, ο σύζυγός της δήλωνε στην πρόποση των γενεθλίων της, «είμαι τυχερός γιατί έχω την πιο όμορφη και πιο έξυπνη γυναίκα του κόσμου». Όμως, η νόσος αυτή εμφανίζεται κατά τεκμήριο σε ανθρώπους σχετικά υψηλής διανόησης. Παρακολουθούμε την πορεία της Άλις από την ημέρα της διάγνωσης ως την επιδεινούμενη υποχώρηση της μνήμης της, μέχρι την τελική κατάπτωση, όπου χάνει τον εαυτό της. Η θέαση δεν είναι ευχάριστη, ωστόσο οι άνθρωποι οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε και να αντιπαρατιθέμεθα με τις πραγματικότητες της ζωής. Και τούτες περιλαμβάνουν και το δυσάρεστο και το επώδυνο.
Ωστόσο, για μένα δεν είναι μόνον τούτο, αλλά και το πώς και γιατί φτάνει κανείς στο επώδυνο. Και στην περίπτωση του Αλτσχάιμερ η επιστήμη καλείται να μας συνδράμει, φωτίζοντάς μας και όχι συσκοτίζοντάς μας. Η πρόωρη εμφάνιση εκφυλιστικών ασθενειών σχετίζεται με τον τρόπο ζωής μας και τούτος με τη σειρά του, με τη διατροφή μας. Η νόσος του Αλτσχάιμερ σε νεότερες ηλικίες ενδέχεται να είναι KreuzfeldJacobs, σύμφωνα με μερίδα επιστημόνων και τούτη σχετίζεται με την αφύσικη διατροφή και εκτροφή των βοοειδών. Οι ασθένειες που σχετίζονται με την άνοια είναι ασθένειες της τρίτης ηλικίας, ωστόσο σήμερα έχουμε όλο και περισσότερα κρούσματα, γεγονός που δείχνει πως τελικά δεν είναι γνώρισμα μόνο της τρίτης ηλικίας.
Είναι σαφές πως η άνοια είναι πια ένα κοινωνικό πρόβλημα και η αντιμετώπισή του θέλει την επιστήμη στο πλευρό μας, χωρίς δοξασίες και μπίζνες, με πολιτική βούληση και φυσικά, ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Η εξαιρετική ερμηνεία της Τζούλιαν Μουρ επιβραβεύτηκε με Όσκαρ, ενώ η ταινία αποτελεί μεταφορά της νουβέλας της Λίζ Γκένοβα. Η χαμηλών τόνων σκηνοθεσία των Ρίτσαρντ Γκλέιτζερ και Γουός Γουεστμόρλαντ προσεγγίζει με ευαισθησία το θέμα.
Γιάννης Ν. Γκακίδης
Αξιολόγηση: ***