ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Τρανσιλβάνια μπλουζ: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης
Ο Στράτος Κερσανίδης αποφάσισε να ιστορήσει τις εμπειρίες του από τα νεανικά και φοιτητικά του χρόνια μέχρι σήμερα. Κάπως έτσι γεννήθηκε το μυθιστόρημά του «Τρανσιλβάνια μπλουζ». Αυτά που έγιναν μπλέκονται με αυτά που συμπληρώνουν και δίνουν έμφαση στα γεγονότα, έτσι ώστε να καταλάβουμε όχι μόνο αυτά που έχουν γίνει, αλλά και την περιρρέουσα πραγματικότητα, αφήνοντας την φαντασία του αναγνώστη να συνδημιουργήσει την τελική αφήγηση.
Τρανσιλβάνια μπλουζ: Το στόρι
Ένας Έλληνας φοιτητής πάει στην Ρουμανία να σπουδάσει. Έχει αποτύχει στις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, στην Ελλάδα. Είναι η εποχή της μεταπολίτευσης και το να ζήσει κάποιος σε μια σοσιαλιστική κοινωνία ήταν ένα ζητούμενο. Αναπνέουμε σοσιαλιστικό αέρα, λέει. Γρήγορα, όμως, ο ρομαντισμός δίνει τη θέση του στην πραγματικότητα. Έρχεται η πρώτη απογοήτευση, αλλά δεν αφήνεται, ο νεαρός μας, να παρασυρθεί και να γυρίσει τις πλάτες του στο όνειρο. Προσπαθεί να εισπράξει όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία και να σχηματίσει μια εικόνα όσο γίνεται πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Με αυτό τον τρόπο φτιάχνει τη δική του Ρουμανία. Αυτό τον βοηθά να καταλάβει τι γίνεται και γιατί αυτό γίνεται έτσι. Η μελαγχολία συνυπάρχει με την αισιοδοξία. Η μουσική είναι μία χαρμολύπη όπως ακούμε ένα μπλουζ, το «Τρανσιλβάνια μπλουζ». Ο Στράτος πλέον δεν είναι ο ίδιος. Μετουσιώνεται σε άλλα πρόσωπα, άντρες και γυναίκες, Ρουμάνοι και ξένοι, και φτιάχνει μια δική του κοινότητα που κυβερνιέται από τους νόμους της αγάπης, της εμπιστοσύνης στον άνθρωπο, το δίκαιο, τα πάθη του ανθρώπου. Νόμοι που μας διευκολύνουν να διαβάσουμε με άλλο τρόπο την ιστορία.
Τρανσιλβάνια μπλουζ: Οι προεκτάσεις
Δεν πάει πολύς καιρός που είχα επιστρέψει από ένα ταξίδι στην Ρουμανία, στο Μπρασόβ. Είδα μια εντελώς διαφορετική Ρουμανία από αυτή που νόμιζα ό,τι υπήρχε. Οι φτωχοί Ρουμάνοι έδωσαν την θέση τους στους αναπτυσσόμενους πολίτες μιας χώρας που ανήκει πλέον στην Δύση. Τα «γιατί» που αφορούσαν στην ανάπτυξη, στην μετεξέλιξη της κοινωνίας, στην ιστορία, στην διατήρηση στοιχείων από το καθεστώς Τσαουσέσκου, στο δέσιμο που δίνουν μια κοινωνία βρισκόμενη ανάμεσα στον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό, όλα αυτά απαντήθηκαν εν μέρει από το «Τρανσιλβάνια μπλουζ».
Απαντήθηκαν με τον δικό μου τρόπο, αφού ο συγγραφέας με παρότρυνε να φτιάξω μαζί του την δική μου Ρουμανία. Ο Στράτος Κερσανίδης είναι κριτικός κινηματογράφου και αδελφικός μου φίλος. Από τις γραμμές του μυθιστορήματός του είδα να βγαίνει ο ίδιος με λαμπερή μορφή, διαφορετικός αλλά και ίδιος με αυτό τον Στράτο που ήξερα. Αυτός ο δυισμός δημιουργεί κώδικες που είναι οι μάνες ιστοριών που δεν λέγονται, υπονοούνται, βρίσκονται δίπλα από την αφήγηση του «Τρανσιλβάνια μπλουζ».
Τρανσιλβάνια μπλουζ: Στο σήμερα
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα κατάλαβα πιο καλά τον Στράτο που τόσο πολύ ήξερα. Η γλαφυρή αφήγηση μου έδωσε να καταλάβω εύκολα τα μύχια στοιχεία αυτού του Στράτου που νόμιζα ότι τον ήξερα τόσο πολύ. Η σκέψη του με οδήγησε σε μονοπάτια πολιτικής ανάλυσης που μπλέκεται με το συναίσθημα και τον έρωτα. Έτσι αναδομείται η ζωή και δίνει την θέση της σε κάτι άλλο που είναι αυστηρά προσωπικό για τον κάθε αναγνώστη.
Η θέση του για τη σύλληψη, την δίκη και την εκτέλεση του ζεύγους Τσαουσέσκου είναι τέτοια που μόνο ο Στράτος Κερσανίδης μπορεί να φτιάξει. Βλέπει σε αυτούς τους δικτάτορες τον Άνθρωπο, διακρίνει τον περίγυρό τους και τα πρόσωπα που κρύβονται πίσω από αυτούς, ανακαλύπτει ότι ο Τσαουσέσκου δεν πρέπει να μιλήσει γιατί τότε θα αποκαλυφθεί η αλήθεια, αυτό όμως δεν συμφέρει πολλούς. Μαζί του βλέπουμε τα πολιτικά παιχνίδια, την ελευθερία και την δημοκρατία που είναι αλά καρτ. Τελικά τον λαό που είναι έρμαιο των πολιτικών και, ως μάζα, εύκολα οδηγείται εκεί που απαιτεί το πολιτικό σύστημα. Το «γιατί» δεν είναι εύκολο να απαντηθεί.
Τρανσιλβάνια μπλουζ: Ο αναγνώστης
Ξεκινάς να διαβάσεις το «Τρανσιλβάνια μπλουζ». Η αφήγηση σε συνεπαίρνει. Ξεναγείσαι σε μια άγνωστη χώρα, σε ένα μακρινό παρελθόν. Το ένα φέρνει το άλλο και δεν θέλεις να αφήσεις το βιβλίο από το χέρι σου. Μετά την παρουσίαση, άρχισα να το διαβάζω στο λεωφορείο, με διέκοψε βάναυσα η αναγγελία της στάσης που έπρεπε να κατέβω.
Και μετά τα ερωτήματα δέχονται απαντήσεις, μόνο που αυτές είναι πολλές και διαφορετικές. Δεν είναι η ζωή ενός ανθρώπου, το πώς ζούσε ένας λαός, η πολιτική ενός καθεστώτος που ήθελε να λέγεται σοσιαλιστικό, οι έρωτες και ο πολιτισμός που δίνουν χρώμα σε μια απλή ιστορικίζουσα αφήγηση, είναι, αυτό το μυθιστόρημα, πολύ περισσότερο από όλα αυτά. Τι ακριβώς; Αυτό θα το ανακαλύψει ο αναγνώστης αφού το διαβάσει. Η αφήγηση του Στράτου Κερσανίδη μπορεί εύκολα να τον χαλαρώσει και να τον αφήσει να διατυπώσει τα δικά του νοήματα. Ο συγγραφέας γίνεται μια μαία που γεννά κάτι όμορφο, συλλογικό και ατομικό, μοναδικό, πάντως, για τον κάθε άνθρωπο που τον διαβάζει, αφού, σε αυτές τις γραμμές, θα ανακαλύψει κάτι και από τον δικό του εαυτό.
ΤΡΑΝΣΙΛΒΑΝΙΑ ΜΠΛΟΥΖ
Συγγραφέας: Στράτος Κερσανίδης
Είδος: ιστορικό μυθιστόρημα
Εκδόσεις: Εύμαρος
Σελίδες: 423
Έτος συγγραφής: 2024.
