ΧΕΙΜΕΡΙΑ ΝΑΡΚΗ
(KIS UYKUSU)
Σκηνοθεσία: Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν
Παίζουν: Χαλούκ Μπιλγκινέρ, Μελίσα Σόζεν, Σερχάτ Μουσταφά Τσίλιτς
Διάρκεια: 196’
ΟΛΥΜΠΙΟΝ
ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ
Ανατολία, το σκληρό τοπίο της Καππαδοκίας. Κάπως απόκοσμο, παράξενο, αλλά και γοητευτικό. Ο Αϊντίν, μειλίχιος, ήρεμος, σχεδόν απόμακρος από τα τεκταινόμενα γύρω του. Στην αρχή, δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο.
Ο Αϊντίν, συνταξιούχος ηθοποιός, αρθρογράφος – μπλόγκερ και επίδοξος συγγραφέας, είναι αστός. Ένας αστός που αγνοεί, ή θέλει να αγνοεί, το τι συμβαίνει δίπλα του, σε μια πραγματικότητα που σχετίζεται και ανήκει σε μια άλλη κοινωνική τάξη, αυτή του προλεταριάτου. Ο ερχομός του χιονιού υποδηλώνει την έναρξη της χειμερίας νάρκης, με salon tea και συζητήσεις ακαδημαϊκές μπρος στη θαλπωρή της φωτιάς. Συζητήσεις που μετεξελίσσονται σε υπαρξιακές αναζητήσεις, προσωπικές διερευνήσεις, αγωνίες, αμοιβαίες αμφισβητήσεις, αιχμές και βολές μεταξύ των συνδιαλεγόμενων μερών.
Ο Αϊντίν, η διαζευγμένη αδερφή του και η νεαρή σύζυγός του. Όλοι πορεύονται στις δικιές τους μοναξιές, με τις όποιες σπασμωδικές απόπειρές τους να τις γεφυρώσουν, να τις διανθίσουν, να τις εξομαλύνουν. Εν τέλει, οδηγούνται στην αυτοπεριχαράκωση και όχι στην ουσιαστική συνύπαρξη και συμπόρευση. Όλοι τους έτοιμοι να κρίνουν και κυρίως να αναδείξουν την αρνητική πλευρά του άλλου. Δηκτικοί, με υπονοούμενα και μπόλικο δηλητήριο. Μοιάζουν να κυνηγούν την ουρά τους, παραμένοντας σε σημειωτόν βάδιση.
Το υπαρξιακό δράμα του Νούρι Μπιλγκέ Τζεϊλάν έχει προεκτάσεις και σημειολογία στις κοινωνικές δομές της Τουρκίας. Με μια αστική τάξη να αδιαφορεί για την αντίπερα όχθη, αυτή των μοχθούντων για την επιβίωση. Ο εισοδηματίας Αϊντίν που δεν παράγει, παρά εισπράττει τον κόπο των γονιών του, είναι η θνήσκουσα αστική τάξη, ενώ η Νιχάλ, με τις αγαθοεργίες, το άλλοθι για τον πλούτο που απολαμβάνουν. Και μέσα σε όλα αυτά, η πράξη υπεράσπισης της αξιοπρέπειας του μέθυσου και «περιθωριακού» Ισμαήλ που ρίχνει στην πυρά το άλλοθι των αγαθοεργιών, πυρπολώντας αυτό για το οποίο όλοι καίγονται, το χρήμα. Η «Χειμερία νάρκη» δεν είναι νάρκωση, αλλά νάρκη υπό έκρηξη. Βραβείο στις Κάννες το 2014.
Αξιολόγηση: ****
Γιάννης Ν. Γκακίδης