Θα ήταν φρόνιμο νομίζω πριν να σκεφτούμε ποιο είναι το εκλογικό σώμα και κατά πόσο επηρεάζει την ψήφο του η κοινωνική και ψυχολογική του κατάσταση, να αναρωτηθούμε ποιος είναι τελικά ο στόχος μας σαν κοινωνία, ποιο σημείο βλέπουμε, που θέλουμε να φτάσουμε. Και αυτό γιατί είναι γνωστό ότι αν δεν έχεις δει το στόχο σου, τότε δεν μπορείς να σχεδιάσεις την πορεία σου, άρα δεν μπορείς να μιλήσεις καθόλου για το ποια μορφή σχεδιασμού της κοινωνίας προτείνουμε. Συνεννόηση, παραγωγή, δημοκρατικοί θεσμοί, ανοχή, ελευθερία, είναι κάποια ζητήματα που, σκόρπια, έρχονται στο μυαλό μας.
Το πρώτο είναι το θέμα της παραγωγής. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, έναν πολίτη αυτής της χώρας που δε δουλεύει, δεν παράγει τίποτε, θέλει όμως να καταναλώνει για να ενταχθεί και αυτός στην κοινωνία στην οποία ζει. Αναγκαστικά επιβιώνει με δανικά, φίλων και γνωστών ή κάποιων τραπεζών. Μέχρι πότε όμως; Ποιο θα είναι το όριο του δανεισμού αφού δεν έχει πληρώσει τίποτε απ΄τα οφειλόμενα; Ποια θα είναι η στάση των άλλων απέναντί του; Ελάτε στη θέση των δανειστών και σκεφτείτε ότι αυτός ο άνθρωπος είναι η χώρα μας. Μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας.
Το δεύτερο θέμα έχει να κάνει με την οργάνωση της παραγωγής. Τι είδους παραγωγή θέλουμε; Ποια οργάνωση να έχει; Κατά συνέπεια, το μοντέλο της οργάνωσης της κοινωνίας μας ποιο να είναι; Αν σκεφτούμε καλά σ’ολη τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, απ’το 1821 και μετά, μόνο ένας ηγέτης έθεσε αυτό το θέμα σοβαρά και ακολούθησε αυτό το σχεδιασμό μέχρι το τέλος. Το «δυστυχώς πτωχεύσαμε», αυτή η διαπίστωσή του, έμεινε στην ιστορία του ελληνικού έθνους. Ο Χαρίλαος Τρικούπης δε χαρακτηρίστηκε εθνάρχης, όπως άλλοι, αντίθετα είναι το παράδειγμα προς αποφυγή, το όνομά του βρίσκεται μόνο στη γέφυρα Ρίου-Αντιρίου, την εύκολη σύνδεση της Πελοποννήσου με τη Στερεά Ελλάδα. Όμως μας διαφεύγει (;) ότι είναι ο μόνος που ακολούθησε πιστά το σχεδιασμό του, δηλαδή η Ελλάδα να φύγει απ’την τροχιά του φεουδαρχισμού και να προσεγγίσει αυτή του καπιταλισμού. Γιατί άραγε κανένας άλλος ηγέτης δεν τόλμησε να ακολουθήσει το παράδειγμά του;
Ας πάρουμε τώρα το άλλο ενδεχόμενο: Ας σκεφτούμε ένα κόμμα που θα «κατέβει» στις εκλογές με κύριο σύνθημά του την οικονομική λιτότητα που θα συνοδεύεται από στοχευόμενη οργάνωση της παραγωγής, βιομηχανία, υπηρεσίες, αγροτική δραστηριότητα, και από αυστηρό κράτος δικαίου, πάταξη της εισφοροδιαφυγής, της φοροδιαφυγής, επιβολή ίσων όρων στην περίθαλψη, στις παροχές, στην υγεία, στην εκπαίδευση. Ποιο ποσοστό λέτε να έπαιρνε; Πόσοι συμπολίτες μας θα συμφωνούσαν με μία τέτοια πολιτική άποψη; Η απάντηση είναι απλή: η τύχη του θα ήταν εκτός βουλής γι’αυτό κανένα κόμμα μέχρι σήμερα δεν έχει σκεφτεί να προτείνει κάτι τέτοιο, ουσιαστικά να συνεχίσει το έργο του Τρικούπη.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν, μετά απ’αυτές τις σκέψεις, πως διαμορφώνεται το πολιτικό πεδίο στη χώρα μας. Που βρίσκεται η δεξιά, η κεντροδεξιά και η αριστερά. Την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τους όρους «δεξιά», «κεντροδεξιά» και «αριστερά». Την ανάγκη να καταλάβουμε τι σημαίνει «πολίτης» μίας χώρας, ποιες είναι οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του, αν θέλουμε να ενταχθούμε στο δυτικό κόσμο ή προτείνουμε ένα άλλο μοντέλο κοινωνίας. Μπορούμε τώρα να μιλήσουμε για το εκλογικό σώμα, με ματιά κοινωνιολογική και ψυχολογική.
Γιάννης Φραγκούλης
