Το κορίτσι μαθαίνει τη βία

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΗΣ

Το κορίτσι μαθαίνει τη βία: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Έχουμε δει τον τρόπο που διαμορφώνεται ο βίαιος χαρακτήρας στο νεαρό αγόρι. Αργότερα αυτός θα ριζώσει και θα γίνει ο σκληρός άντρας. Τελικά ο Πατέρας, με την αρχετυπική του μορφή, που θα ορίζει τους νόμους, αν χρειαστεί θα τους επιβάλλει τη βία. Μένει τώρα να δούμε πως το κορίτσι θα διαμορφώσει τον χαρακτήρα του, σε αυτή την κατεύθυνση. Πως τελικά, ως γυναίκα, θα γίνει η αρχετυπική Μητέρα που θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά που θα ερευνήσουμε σε αυτό το σημείωμα.

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ: Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Η διαπαιδαγώγηση, ως προς αυτή την κατεύθυνση, ξεκινά από την βρεφική ηλικία. Το δωμάτιό του θα διαμορφωθεί κατάλληλα. Το χρώμα που αρμόζει σε αυτό είναι το ροζ. Μαθαίνει να μιλά με τον κατάλληλο τρόπο, να αναπτύξει την σεξουαλικότητά της έτσι ώστε να είναι μια αρεστή και γλυκιά γατούλα. Αυτή είναι η φύση της γυναίκας, υποστηρίζουν. Ουσιαστικά είναι ο ρόλος που της μαθαίνουν για να πάρει τη θέση της στην κοινωνία. Να δεχτεί ότι της αρμόζει, αυτό που της επιβάλλεται με τον προαναφερόμενο τρόπο, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Μπορούμε να πούμε ότι το μικρό κορίτσι μαθαίνει να ελκύει το βλέμμα του αντίθετου φύλου. Είναι το εισαγωγικό μάθημα για να μπει στον ρόλο της αναπαραγωγής που της «δωρίζει» η πατριαρχική κοινωνία. Αυτός ο ρόλος συνοδεύεται και από κάποια άλλα χαρακτηριστικά: Θα πρέπει να υποταχθεί στον άντρα και να τον υπηρετεί πιστά. Θα ξέρει ότι θα μπει στην αναπαραγωγική διαδικασία και θα είναι μια γενετική μηχανή. Το σώμα και το πνεύμα της πλέον δεν θα της ανήκουν. Αυτά θα είναι κτήμα της οικογένειας και, κατ΄επέκταση, της κοινωνίας.

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ: ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ο λόγος της θα είναι υποστηρικτικός σε αυτόν του άντρα. Δεν θα πρέπει να ορίζει, αλλά, με επιχειρήματα, να υποστηρίζει τον πατριαρχικό λόγο. Θα είναι η Μητέρα που θα ακολουθεί και θα χτίζει πάνω στα θεμέλια που ο άντρας έχει θέσει. Όμως δεν θα έχει άποψη για τη δομή αυτών των θεμελίων, μόνο για τη δόμηση πάνω σε αυτά, όσο της επιτρέπεται. Σε γενικές γραμμές αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που η κοινωνία προσφέρει στη γυναίκα έτσι ώστε να γίνει η αρχετυπική Μητέρα, έτσι όπως της αρμόζει, σύμφωνα με τους νόμους της πατριαρχικής κοινωνίας.

«Το κορίτσι μαθαίνει τη βία: ο δρόμος προς την

επιστροφή στην μητριαρχία έχει κλείσει.»

Φυσικά υπάρχει κάποια εξέλιξη. Η γυναίκα έχει όλο και περισσότερο λόγο και για τα θεμέλια της δόμησης της οικογένειας. Υπάρχει όμως ένα όριο που δεν θα πρέπει να το ξεπεράσει. Όσα δικαιώματα και να της παραχωρούνται, από την πατριαρχική κοινωνία, δεν είναι δυνατόν να έχει αποφασιστικό ρόλο, από την αρχή μέχρι το τέλος, στη θεμελιακή δόμηση της κοινωνίας. Αυτός είναι ρόλος του άντρα στην πατριαρχική κοινωνία. Ο δρόμος προς την επιστροφή στην μητριαρχία έχει κλείσει. Το ίδιο ισχύει και για να φτάσει στο σημείο όπου θα υπάρξει μια ισορροπία μεταξύ του άντρα και της γυναίκας. Ο αποφασιστικός ρόλος ανήκει αποκλειστικά στον άντρα σε μια πατριαρχική κοινωνία.

Το κορίτσι μαθαίνει τη βία

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ: Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΩΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗ

Φυσικά υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Τόσο από την πλευρά του άντρα όσο και από αυτή της γυναίκας. Σε αυτή την περίπτωση αυτός ο λόγος της εξαίρεσης χαρακτηρίζεται ως παράβαση. Αυτή η παράβαση έχει να κάνει με την άρνηση της αποδοχής της παράδοσης ως έχει και με την ανατροπή του λόγου της. Δοκιμάζει έτσι τα θεμέλια της πατριαρχικής κοινωνίας και για αυτό θα πρέπει να τιμωρηθεί. Μπαίνουμε, λοιπόν, σε ένα λόγο τιμωρητικό που θα είναι ένας κανόνας για την πατριαρχική κοινωνία. Είναι αυτονόητο ότι σε αυτό το λόγο υπάρχει ο σπόρος της βίας. Θα δούμε αργότερα πως αυτός θα μεγαλώσει. Πιο μπροστά θα είναι πιο σωστό να μελετήσουμε τον παραβατικό λόγο του άντρα και της γυναίκας, έτσι όπως έχουμε ορίσει, σε γενικές γραμμές.

Ο άντρας όταν θέλει να αλλάξει αυτή την συμπεριφορά είναι παραβάτης και προδότης στην πατριαρχική δόμηση της κοινωνίας. Θα πρέπει να χαρακτηριστεί έτσι ώστε να στιγματιστεί και να μην είναι ένα καλό παράδειγμα και για τους άλλους ομοφυλούς του. Του αρμόζουν κοροϊδευτικά σχόλια, έτσι ώστε να σταματήσει αυτή την εκτροπή από τον ενδεδειγμένο λόγο της κοινωνίας. Αν όχι τότε φτάνουμε σε χαρακτηρισμούς κοροϊδευτικούς που είναι εύκολο να τον κάνουν ρεζίλι. Στην ανάγκη μπορεί να χαρακτηριστεί ότι έχει προτίμηση σε έναν άλλο ερωτισμό, ότι είναι ομοφυλόφιλος. Η βία είναι λεκτική στην αρχή. Μπορεί, στην πορεία να έχει και σωματικά χαρακτηριστικά. Αυτό είναι ένα μάθημα για τον επόμενο που θα θέλει να ακολουθήσει αυτό το παράδειγμα. Αυτός θα είναι ένας κανόνας που θα εξασφαλίσει τη συνέχεια της πατριαρχικής κοινωνίας.

Το κορίτσι μαθαίνει τη βία

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ: Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΝΤΑΣΗ

Η γυναίκα που θέλει να έχει διαφορετικό ρόλο θα υποστεί τη βία της κοινωνίας, όμως σε μεγαλύτερο βαθμό. Θα επισημανθεί ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι η ενδεδειγμένη. Θα της προτείνουν να επιστρέψει στον «σωστό» δρόμο. Αν δεν δεχτεί αυτή την πρόταση τότε θα ξεκινήσει η βίαιη συμπεριφορά. Στην αρχή λεκτική και αν χρειαστεί σωματική. Πάντως, η αδιαφορία είναι δεδομένη. Οι χαρακτηρισμοί είναι απαξιωτικοί, παρόμοιοι με αυτούς του άντρα παραβάτη. Η έντασή τους όμως είναι μεγαλύτερη.

«Το κορίτσι μαθαίνει τη βία: δεν φτάνουν

στο σημείο που θα δεχτεί επίθεση ο πυρήνας

της πατριαρχικής δόμησης της κοινωνίας.»

Η γυναίκα που αρνείται να υποταχθεί στον πατριαρχικό λόγο θα πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά. Το ορίζει η πατριαρχική δόμηση της κοινωνίας. Τιμωρός θα είναι ο άντρας, βοηθούμενος και από γυναίκες που έχουν υποταχθεί, λίγο ή πολύ, σε αυτό το ρόλο. Θα ζει στο περιθώριο της κοινωνίας, θα είναι αδιάφορη για τα άλλα μέλη που ακολουθούν τον «σωστό» δρόμο. Η βία πάνω της είναι μεγαλύτερη από αυτή που έχει υποστεί ο άντρας που ακολουθεί τον ίδιο δρόμο με αυτή.

Φυσικά υπάρχει μια εξέλιξη στην κοινωνία. Ανέχεται όλο και περισσότερο την παράβαση. Κάνει παραχωρήσεις. Αυτές όμως δεν φτάνουν στο σημείο που θα δεχτεί επίθεση ο πυρήνας της πατριαρχικής δόμησης της κοινωνίας. Έχουμε φτάσει στο σημείο που ορίσαμε, σε γενικές γραμμές, τη βία στην πατριαρχική κοινωνία. Μπορούμε πλέον να δούμε το πώς αυτή η βία αναπαράγεται σε θεσμικό πεδίο και, τελικά, κατά πόσο αυτό αλλάζει όσο η κοινωνία εξελίσσεται.

 

Ευρετήριο άρθρων



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved