ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Η ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΟΔΟΣ
Διακόπτης επιβίωσης: γράφει ο Αντώνης Καράγιωργας*
Ο Δρ Richard Johnson, καθηγητής Νεφρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Colorado, βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας για την αιτία της παχυσαρκίας για περισσότερο από μια δεκαετία. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς επιστήμονες στον τομέα του και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 750 εργασίες έχοντας δώσει διαλέξεις σε περισσότερες από 45 χώρες.
ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ: Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΟΥ
Η ομάδα του ανακάλυψε έναν διακόπτη επιβίωσης, ένα διακόπτη λίπους, που ελέγχεται από την φρουκτόζη. Πρόκειται για έναν διακόπτη-μεταβολική οδό που τα ζώα στη φύση την ενεργοποιούν και την σβήνουν ανάλογα με τις ανάγκες τους, αλλά που η σύγχρονη διατροφή μας τον έχει σταθεροποιήσει μόνιμα στη θέση «on» κάνοντάς τον διακόπτη λίπους. Η θεωρία αυτή έφερε επανάσταση στον τρόπο που σκεφτόμαστε γιατί παίρνουμε βάρος.
«Το βάρος μας δεν είναι μόνο θέμα θερμίδων αλλά και άλλων παραγόντων. Π.χ. ο τύπος του φαγητού που τρώτε. Υπάρχουν καλές και κακές πρωτεΐνες, καλοί και κακοί υδατάνθρακες, και παίζει ρόλο και ο τρόπος που τα τρώτε. Κακό διατροφικό μόριο θεωρώ αυτό που σε παχαίνει.
«Διακόπτης επιβίωσης: Η χαμηλή ενέργεια σε κάνει να πεινάς.»
Έχουμε δε βρει και τον μοριακό μηχανισμό που η φρουκτόζη ενεργοποιεί τον διακόπτη επιβίωσης. Αυτό γίνεται δια μέσου της μείωσης της παραγωγής ενέργειας στο μιτοχόνδριο του κυττάρου. Λέγοντας μείωση ενέργειας, εννοούμε την χρησιμοποιούμενη ενέργεια, υπό μορφή ΑΤΡ, και όχι την αποθηκευμένη ενέργεια (λίπος). Ο διακόπτης λοιπόν μπλοκάρει την λειτουργία του μιτοχονδρίου, μέσω οξειδωτικού στρες, και ταυτόχρονα στέλνει τις θερμίδες να αποθηκευτούν σαν λίπος. Επιπρόσθετα η χαμηλή ενέργεια σε κάνει να πεινάς, οπότε τρως περισσότερο και ο διακόπτης συνεχίζει να συσσωρεύει λίπος.»
ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ:
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ NA ΜΕΝΕΙ ΚΛΕΙΣΤΟΣ Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
- Γνωρίστε τις τροφές που μπορούν να ενεργοποιήσουν τον διακόπτη επιβίωσης και όσες δεν μπορούν. Τα λαχανικά είναι πολύ καλά, όπως και το άσπρο κρέας και πολλά ψάρια. Με το κόκκινο κρέας πρέπει να είστε λίγο περισσότερο προσεκτικοί. Εγώ δεν θα το έτρωγα πολύ.
- Η υγρή ζάχαρη είναι πραγματικά επικίνδυνη. Όταν υπάρχει σε ένα αναψυκτικό την πίνεις πολύ γρήγορα και σε μεγάλο ποσό. Ανεβαίνει απότομα η συγκέντρωση της φρουκτόζης στο αίμα. Έτσι λοιπόν εάν πιείς ένα αναψυκτικό μέσα σε ένα λεπτό, παίρνεις μια τεράστια δόση φρουκτόζης σε λίγο χρόνο. Εάν όμως το πιείς μέσα σε τρεις ώρες δεν θα ανέβει πολύ η συγκέντρωση της φρουκτόζης. Έτσι δεν θα ενεργοποιηθεί ο διακόπτης για να παχύνετε.
- Αγαπώ τους χυμούς των φρούτων αλλά δυστυχώς θα ενεργοποιήσουν στα σίγουρα τον διακόπτη παχυσαρκίας. Ίσως κάποιοι χυμοί θα ήταν ασφαλέστεροι (ακτινίδια, berries).
- Προφανώς όχι επιδόρπια, μπισκότα, κέικς. Να είστε πολύ προσεκτικοί μ’αυτά.
- Όχι υδατάνθρακες μεγάλου γλυκαιμικού δείκτη, όπως ψωμί, ρύζι, πατάτες, cereals, τσιπς. Συνιστώ να τα αποφεύγετε αυτά όσο είναι δυνατόν.
- Πίνετε πολύ νερό. Διότι πολλοί παχύσαρκοι είναι αφυδατωμένοι, όχι μόνο από το αλάτι αλλά και απ’ την φρουκτόζη. Χρειάζεται να πίνουμε 8-10 ποτήρια νερό την μέρα.
- Μειώστε την πρόσληψη αλατιού.
- Φανταστική είναι η διαλειμματική δίαιτα.
- Πολύ καλή είναι η δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων.
- Η φυσική άσκηση είναι μία πολύ καλή πρακτική, όχι τόσο για να χάσεις βάρος, αλλά για να ενεργοποιήσεις τα μιτοχόνδριά σου. Διότι όταν ανεβαίνει η δράση των μιτοχονδρίων έχεις λιγότερες πιθανότητες να συσσωρεύσεις λίπος. Μια καλή άσκηση είναι η zone 2
«Διακόπτης επιβίωσης: Η υγρή ζάχαρη είναι πραγματικά επικίνδυνη.»
Ζone 2: Είναι χαμηλής/μέτριας έντασης αερόβια άσκηση: Όπως το περπάτημα, τρέξιμο, το ποδήλατο ή το κολύμπι που κάνεις με αρκετά αργό ρυθμό που μπορείς να διατηρήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα-τουλάχιστον 30 λεπτά.
*Ο Αντώνης Καράγιωργας είναι καθηγητής Πανεπιστημίου στη βιοχημεία.
