ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΝΙΩΝ
Μουσών Καινοπραγία: γράφει ο Γιάννης Ιωαννίδης
Το Σάββατο 20 Απριλίου ξεκίνησε το Πρόγραμμα Δράσεις Καλλιτεχνικής Παιδείας Μουσών Καινοπραγία που οργάνωσε η Εσαεί Εν Ροή και ο εκδοτικός οίκος Ραδαμανθύς. Τέλειωσε την Κυριακή 21 Απριλίου 2024. Οι δύο αυτές ημέρες ήταν αρκετές για να φέρουν τους νέους κοντά στην τέχνη σε όλες τις μορφές της. Παράλληλα παρουσιάστηκαν διάφορες καλλιτεχνικές δράσεις και έγιναν εισηγήσεις από καλλιτέχνες και επιμορφωτές για ιδιαίτερα θέματα. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος αποδόθηκε φόρος τιμής στον Κωνσταντίνο Καβάφη και τον Διονύση Σιμόπουλο.
ΜΟΥΣΩΝ ΚΑΙΝΟΠΡΑΓΙΑ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ
Το Πρόγραμμα Μουσών Καινοπραγία ξεκίνησε με την ανάδειξη νέων καλλιτεχνών και την συμβουλευτική καθοδήγηση. Ειδικοί ερευνητές και συνεργάτες της Εσαεί Εν Ροή ανέλαβαν να μιλήσουν με τους νέους όσον αφορά στον καλλιτεχνικό τους προσανατολισμό. Στην Συμβουλευτική Επιτροπή συμμετείχαν οι Ιωάννης Αρχοντάκης, Ελένη Καβαζίδου, Ανδρέας Καλαϊτζάκης, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Αριάδνη Νόβακ, Αθηνά Ντούλια, Παναγιώτης Παρτσινέβελος, Κωνσταντίνος Πρώιμος, Γεωργία Τσαρικάκη, Χρήστος Τσαντής και Γιάννης Φραγκούλης.
Οι νέοι που ενδιαφέρονται για την καλλιτεχνική δράση είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από τους ειδικούς επιστήμονες. Ήταν μια ευκαιρία να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την τέχνη στην οποία θέλουν περισσότερο να αφιερώσουν το χρόνο τους. Οι συμβουλές επικεντρώθηκαν στα μικρά μυστικά που υπάρχουν στην καλλιτεχνική δημιουργία και σε αυτά που θα πρέπει κανείς να προσέξει για να αναπτύξει το επίπεδο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Στην πραγματικότητα αυτά είναι αρκετά και μόνο με την εξάσκηση μπορεί κανείς να αναπτυχθεί, στηριζόμενος σε εξειδικευμένες γνώσεις, όπως παρουσιάστηκαν.
«Μουσών Καινοπραγία: πρόκειται
για δύο σημαντικούς τομείς
τους οποίους θα αντιμετωπίσει ο καλλιτέχνης.»
Παρουσιάστηκαν τρία παιδιά ηλικίας 14 έως 17 ετών. Ο Γιώργος Κωνσταντουδάκης (λύρα), ο Γαβριήλ Καστρινάκης (ποίηση) και ο Όθωνας Πιτοπουλάκης (θέατρο, ηθοποιία). Τα καλλιτεχνικά τους ενδιαφέροντα ήταν η κρητική λύρα, η ποίηση και η ηθοποιία, αντίστοιχα. Παρουσίασαν τον εαυτό τους, έδειξαν τις ικανότητές τους και άκουσαν τις παρατηρήσεις των μελών της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Έφυγαν με θετικές εντυπώσεις και με προβληματισμό όσον αφορά την ανάπτυξη του ταλέντου τους.
Ένα σημαντικό μέρος της καλλιτεχνικής δράσης είναι η διατροφή και η ψυχολογία. Η Λίνα Ψούνη, εξειδικευμένη επιστήμονας στις αθλητικές επιστήμες, ανέλαβε να μιλήσει για τα μικρά μυστικά της αθλητικής διατροφής και για την ψυχολογία της άσκησης. Πρόκειται για δύο σημαντικούς τομείς τους οποίους θα αντιμετωπίσει ο καλλιτέχνης. Για την νέα προσέγγιση στη διατροφική αγωγή μίλησε η Γκλόρια Κωνσταντουδάκη, βιολόγος. Το θέμα αυτό προβλημάτιζε και προβληματίζει τους καλλιτέχνες, σχεδόν σε όλους τους τομείς των τεχνών.
ΜΟΥΣΩΝ ΚΑΙΝΟΠΡΑΓΙΑ: ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΡΑΤΩ
Η βραδιά, την ίδια μέρα, ήταν χωρισμένη σε δύο μέρη: Στον φόρο τιμής στον Κωνσταντίνο Καβάφη και στο καλλιτεχνικό αφιέρωμα. Για τον Κωνσταντίνο Καβάφη μίλησαν πέντε εισηγητές: Γιάννης Φραγκούλης, Μαιριλή Κορφιάτη, Κατερίνα Φραγκάκη, Ανδρομάχη Χουρδάκη και Σήφης Μιχελογιάννης. Την συζήτηση συντόνιζαν η Αθηνά Ντούλια, φιλόλογος, και ο Χρήστος Τσαντής, εκδότης του οίκου Ραδαμανθύς που ήταν συνδιοργανωτής στο Πρόγραμμα. Η αναφορά στον Κωνσταντίνο Καβάφη ξεκίνησε με ένα βίντεο, αναφορά στη ζωή του, και ένα φωτορεπορτάζ στον ποιητή.
Ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός κινηματογράφου, αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο το καβαφικό πνεύμα έρχεται σε επαφή με τον ψυχισμό του ανθρώπου, τι σημαίνει αυτό για τον άνθρωπο και πως εγγράφεται στο κοινωνικό πεδίο. Η Μαιριλή Κορφιάτη, φιλόλογος, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια, η παρέμβασή της είχε να κάνει για το τι σημαίνει για αυτήν ο Καβάφης, σε ένα μεστό και όμορφο κείμενο. Η Κατερίνα Φραγκάκη, ποιήτρια, αναφέρθηκε στο ήθος και την θεατρικότητα στη μελοποίηση του καβαφικού στίχου.
«Μουσών Καινοπραγία: το γλυπτό
αποδόθηκε ως φόρος τιμής
στο Μουσείο Καβάφη, στην Αλεξάνδρεια.»
Η Ανδρομάχη Χουριδάκη, φιλόλογος, μίλησε για το τι σημαίνει στην εποχή μας ο καβαφικός λόγος, τις προεκτάσεις του και στο πολιτικό πεδίο. Ακούσαμε ένα ωραίο μπλέξιμο του στίχου, της σημασίας του και των σκέψεων που αυτός αφήνει να γεννηθούν σε όλα τα πεδία της σύγχρονης κοινωνίας. Ο Σήφης Μιχελογιάννης, ποιητής και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, είπε για το πώς η φιλοσοφία και η ιστορία συναντούν την ποίηση του Καβάφη. Με μεστό και γλαφυρό λόγο έκανε κατανοητή την προσφορά του Κωνσταντίνου Καβάφη σε αυτά τα δύο πεδία. Μία παράμετρος που δεν είναι προφανής. Τέλος, το γλυπτό της Λαμπρινής Μποβιάτσου αποδόθηκε ως φόρος τιμής στο Μουσείο Καβάφη, στην Αλεξάνδρεια.
ΜΟΥΣΩΝ ΚΑΙΝΟΠΡΑΓΙΑ: Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Η βραδιά συνεχίστηκε με την παράσταση της Λαμπρινής Μποβιάτσου, εικαστική καλλιτέχνιδα, αφιερωμένη στο δάσκαλό της Γιάννη Μαρκαντωνάκη, εικαστικού καλλιτέχνη, που απεβίωσε λίγες μέρες πριν την έναρξη της εκδήλωσης.
Η Μούσα βρίσκεται στο πάτωμα. Γίνεται σχεδόν ένα με το αρχαίο έδαφος. Η μνήμη και η αρχέγονη ενέργεια συνυπάρχουν. Κινείται στην αρχή απειροελάχιστα και στη συνέχεια με πιο έντονο ρυθμό. Κάπως σαν ένας σεισμός να την ταρακουνά και να την ξυπνά. Προσπαθεί να αντιληφθεί τι γίνεται. Η ενέργεια την βοηθά στο να αντιληφθεί όλο και περισσότερα θέματα, τελικά να κατανοήσει την απώλεια. Ο πόνος και η νεύρωση που αυτός δημιουργεί γίνονται λόγος. Αυτός πλέον απευθύνεται στον άνθρωπο, στην κοινωνία. Είναι μια έκκληση για να υπάρξει η πολυπόθητη επαφή μεταξύ των ανθρώπων.
Ένα πέπλο που θα μπορούσε να είναι το χώμα ή το σάβανο ήταν απλωμένο στο τραπέζι και στο πάτωμα. Η γυναίκα περιφέρεται γύρω από αυτό και σπαράζει. Στο λαιμό της είναι κρεμασμένο ένα κόσμημα που συμβολίζει το δάκρυ. Σε αυτό αντανακλάται το φως και επιστρέφει στους θεατές. Με αυτό τον τρόπο έχουμε την αναπαραγωγή του λόγου πριν αυτός εκφρασθεί με τη φωνή. Τα φώτα χαμηλώνουν και η τελετή έχει τελειώσει.
ΜΟΥΣΩΝ ΚΑΙΝΟΠΡΑΓΙΑ: ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Ο λόγος δόθηκε στους νέους. Η ποίηση και ο χορός ήταν τα πεδία αναφοράς. Οι ποιήτριες Ελένη Καποκάκη, Βασιλεία Φραντζεσκάκη, Ταμάρα Γκάετς και Μαρία Δημοτάκη είχαν το λόγο. Συντόνιζε ο Χρήστος Τσαντής, εκδότης του οίκου Ραδαμανθύς.
«Μουσών Καινοπραγία:η βραδιά
έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς από την Κρήτη.»
Ήταν μια ευκαιρία να γνωρίσουμε τον ποιητικό λόγο των νέων, έτσι όπως παράγεται στις μέρες μας. Είδαμε ότι υπάρχουν νέα ταλέντα που βρίσκουν χώρο να εκφρασθούν. Μπορεί οι δυσκολίες να είναι μεγάλες, όμως, αυτό γίνεται και είναι μια σημαντική ενέργεια στον ελληνικό καλλιτεχνικό χώρο.
Η βραδιά έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς από την Κρήτη. Ο παραδοσιακός σύλλογος Ζάλος την είχε οργανώσει. Χόρεψαν οι Μαρία Δημοτάκη, Μαρία Φασουλάκη, Αθηνά Πεντέρη, Παναγιώτης Γιαννίκος, Νίκος Σταθάκης και Πολυχρόνης Ξηράκης. Μας επανέφεραν στο πραγματικό, στην Κρήτη όπου έγιναν αυτές οι δράσεις. Μια όμορφη νότα που χαροποίησε τους θεατές.
ΜΟΥΣΩΝ ΚΑΙΝΟΠΡΑΓΙΑ: ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟ
Στον σπουδαίο επιστήμονα της αστρονομίας, αστροφυσικής και κοσμολογίας ήταν αφιερωμένη η δεύτερη μέρα του προγράμματος των καλλιτεχνικών δράσεων. Από τη δεκαετία του 1960 μέχρι το τέλος της ζωής του δούλευε στα πλανητάρια. Πρώτα στις ΗΠΑ, στη Λουζιάνα, ακολούθως στην Αθήνα, στο Ευγενίδιο Πλανητάριο από το 1972. Ήταν ο άνθρωπος που κατάφερε να εκλαϊκεύσει την αστροφυσική και τη αστρονομία. Η ζωή του ήταν αφιερωμένη στα πλανητάρια. Συμμετείχε σε οργανισμούς που έχουν υπό την εποπτεία τους διάφορα πλανητάρια.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι πέτυχε να δημιουργήσει ένα μύθο γύρω από τον αστρικό κόσμο. Η αστρονομία και η αστροφυσική, όπως και η φυσική, έχουν να κάνουν και με την φιλοσοφία και την λογοτεχνία. Αυτό που βλέπουμε στο διάστημα πολύ πιθανόν να μην υπάρχει την στιγμή που το παρατηρούμε. Απέχει έτη φωτός από εμάς άρα μπορεί να έχει πεθάνει. Αυτό είναι το σημείο που συνδέει την επιστήμη με την λογοτεχνία, ειδικά του φανταστικού. Αυτός ο μύθος όμως έχει να κάνει με την πραγματικότητα. Είναι μια αμφίδρομη σχέση. Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να καταλάβει πιο εύκολα τα δεδομένα της αστροφυσικής. Μετά να μπει στον κόσμο της επιστήμης και να ασχοληθεί με την εντροπία, τις μαύρες τρύπες, τα κβάντα…
Αν ένας επιστήμονας δεν μπορεί να δώσει να καταλάβει ένας τελειόφοιτος του λυκείου τα δύσκολα νοήματα που θέλει να αναπτύξει, τότε αυτό το θέμα δεν το έχει καταλάβει. Αυτή η κουβέντα των θεωρητικών της φυσικής είχε γίνει δίδαγμα στον Διονύση Σιμόπουλο και την θυμόταν σε όλη του τη ζωή. Αυτή η πεποίθησή του ήταν η βάση της επιτυχίας του, για την οποία είχε τιμηθεί από πολλές Ακαδημίες και διεθνούς οργανισμούς.
Για τον Διονύση Σιμόπολο μίλησαν: Ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός κινηματογράφου και δημοσιογράφος. Ακόμη εκπρόσωπος της Περιφέρειας Κρήτης και ο Παναγιώτης Παρτσινέβελος, αναπληρωτής καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης. Η Αθηνά Ντούλια, σχολική σύμβουλος δημοτικής εκπαίδευσης. Ο Μάνος Κιτσώνας, διευθυντής του Ευγενίδιου Ιδρύματος μίλησε για την προσφορά του Διονύση Σιμόπουλου. Ο Νίκος Αναστασάκης, εκπρόσωπος της ΠΑΝΕΚΦΕ και φυσικός στο Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών Χανίων παρουσίασε τις δράσεις της ΕΚΦΕ Χανίων. Ο κ. Χριστοδουλάλης, εκπρόσωπος του Συλλόγου Αστρονομίας Κρήτης, μίλησε για τις δραστηριότητες στην Κρήτη.
Η Λαμπρινή Μποβιάτσου παρουσίασε μια άλλη μορφή του ύμνου προς τη Μούσα. Η βραδιά έκλεισε με καλλιτεχνικό αφιέρωμα: δραματοποιημένη ποίηση της Χριστίνας Βεριβάκη και μουσικό πρόγραμμα με έμφαση στη δημιουργική μουσική επικοινωνία της κρητικής λύρας και του κρητικού λαούτου, σύγχρονες τεχνικές αυτοσχεδιασμού με τον Ηλία και Δημήτρη Βλαμάκη. Τέλος παρουσιάστηκαν οι πειραματισμοί με τα σώματα της ατμόσφαιρας με το Sandmap του Senselab του Πολυτεχνείου Κρήτης.
ΒΙΟΓΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΒΑΦΗ
